COMPUTER ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
26
TECH NEWS
Το «Tech News» παρουσιάζει κάθε μήνα τα τελευταία νέα από το
χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Ανακαλύπτοντας τη σκοτεινή ύλη
ΦΩΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
Για δεκαετίες οι αστρονόμοι προσπα-
θούν να ανακαλύψουν για ποιο λόγο
δεν μπορούν να μετρήσουν το σύνολο
της ύλης του Σύμπαντος. Και όταν λέ-
με ύλη, εννοούμε τα άτομα όπως τα
ξέρουμε, με τα υποατομικά σωματί-
δια, π.χ., τα πρωτόνια και τα νετρόνια.
Τα άτομα λοιπόν αποτελούν μόλις το
17%
της συνολικής ύλης του Σύμπα-
ντος. Πού είναι η υπόλοιπη; Οι επιστή-
μονες ονομάζουν την ύλη που λείπει
«
σκοτεινή ύλη», ένα προφανές όνομα,
το οποίο όμως δεν δίνει καμία ένδειξη
για τη φύση της.
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να πούμε ότι η
απάντηση στην προφανή ερώτηση
«
πώς γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπάρ-
χει περισσότερη ύλη από αυτήν που
βλέπουν τα τηλεσκόπια;» είναι η βα-
ρυτική έλξη και η παρατηρούμενη συ-
μπεριφορά των γαλαξιών, η οποία δεν
συμφωνεί με τη μετρούμενη ύλη. Επο-
μένως, οι αστρονόμοι συμπεραίνουν
ότι πρέπει να υπάρχει και άλλη ύλη στο Σύμπαν, την οποία
δεν μπορούμε να αντιληφθούμε (αλλά μπορούμε να μετρή-
σουμε). Πρόκειται για τη λεγόμενη «σκοτεινή ύλη», που λέ-
γαμε πιο πάνω.
Για χρόνια οι επιστήμονες συναφών ειδικοτήτων (αστρονό-
μοι, κοσμολόγοι, θεωρητικοί φυσικοί και φυσικοί στοιχειω-
δών σωματιδίων) προσπαθούν να ανακαλύψουν τη φύση της
«
σκοτεινής ύλης», κυρίως με πειράματα στους επιταχυντές,
αλλά και με παρατηρήσεις των τηλεσκοπίων. Πρόσφατα οι
αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι τα εξωτερικά τμήματα των γα-
λαξιών περιστρέφονται πιο γρήγορα απ’ ό,τι νόμιζαν, κάτι
που σημαίνει ότι θα πρέπει να περιέχουν περισσότερη μάζα
απ’ όση βλέπουμε με τα οπτικά τηλεσκόπια (υποθέτοντας
πάντα ότι ο νόμος της βαρύτητας, η γενική σχετικότητα δη-
λαδή, ισχύει όπως τον ξέρουμε). Ένα πείραμα το οποίο ανα-
μένεται να δώσει περισσότερο φως στο σκοτάδι από τις αντί-
στοιχες προσπάθειες στο παρελθόν, θα ξεκινήσει μέσα στο
2013.
Χιλιάδες ειδικοί ανιχνευτές υγρού και αερίου ξένου θα
φυτευτούν σε βάθος 1,5 χιλιομέτρων στη Νότια Ντακότα των
ΗΠΑ, ενώ παράλληλα ένα άλλο σύστημα ανιχνευτών θα βυθι-
στεί σε βάθος 2χλμ. στο Νότιο Πόλο. Τα δύο πειράματα ελπί-
ζουν να «πιάσουν» αυτά τα σωματίδια τα οποία μέχρι τώρα
ονομάζονται WIMP (weakly interactive massive particles) και
υποτίθεται ότι πρόκειται για σωματίδια με μάζα, τα οποία
όμως δεν αλληλεπιδρούν με την υπόλοιπη ύλη. Οι επιστήμονες υποθέτουν πως κάθε γαλαξίας περικλείεται από ένα νέφος τέ-
τοιων σωματιδίων, τα οποία όμως είναι αόρατα, αφού δεν αλληλεπιδρούν ούτε με το φως.
Οι συγκεκριμένοι ανιχνευτές θα βυθιστούν αρκετά χιλιόμετρα κάτω
από τη γη, ελπίζοντας να «πιάσουν» τη σκοτεινή ύλη. Στην
πραγματικότητα, θα ανιχνεύουν τα φωτόνια που παράγονται όταν
η σκοτεινή ύλη αλληλεπιδρά με τα άτομα του αερίου ξένου που θα
περιέχουν οι αισθητήρες. Το αέριο ξένο θα βρίσκεται σε υγρή
μορφή στους -100 βαθμούς Κελσίου, ενώ όλη η εγκατάσταση θα
είναι βυθισμένη στο νερό για να αποκλειστούν αλληλεπιδράσεις με
νετρόνια.
