78
ση CBR, χρησιμοποιείται για πρακτικούς λό-
γους –όπως η αρχική ρύθμιση της συμπίεσης-
η μέση τιμή του ρυθμού προβολής (Average
Bit Rate). Πολλοί ευρύτατα χρησιμοποιούμε-
νοι αλγόριθμοι συμπίεσης έχουν μεταβλητό
ρυθμό. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι MPEG-
2 ,
MPEG-4 Part 2 (Xvid, DivX, κ.ά.), MPEG-
4
Part 10/H.264, Theora κ.ά.
Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη τιμή που
να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, σε ένα βί-
ντεο χαμηλής ανάλυσης (π.χ., 640x480), κω-
δικοποιημένο με τον αλγόριθμο MPEG-1 ή
MPEG-2, το average bitrate μπορεί να είναι
μόλις 1.000Kbit/s και το αποτέλεσμα από
άποψη ποιότητας να παραμένει αποδεκτό. Για
υψηλής ανάλυσης βίντεο 1.080p, η αντίστοι-
χη τιμή μπορεί να είναι 6.000kbit/s ή ακόμη
υψηλότερη.
Ο κύριος παράγοντας που καθορίζει τον
ελάχιστο αποδεκτό ρυθμό προβολής, είναι ο
αλγόριθμος συμπίεσης. Αν είναι αποδοτικός,
όπως ο MPEG-4, ο ρυθμός μπορεί να είναι
πιο χαμηλός.
Αρκετό έδαφος κερδίζει τελευταία η κωδι-
κοποίηση H.264, γνωστή ως MPEG-4 Part
10
ή AVC. Ο λόγος είναι ότι παρέχει καλύτε-
ρα αποτελέσματα από τις προγενέστερες εκ-
δοχές του ήδη πολύ αποδοτικού MPEG-4, αν
και θέλει περισσότερη υπολογιστική ισχύ κα-
τά την αποκωδικοποίηση. Ως παράδειγμα,
αναφέρουμε ότι η συμπίεση με τον
H.264/AVC στα 850Kbps δίνει την ίδια ποιό-
τητα με τον MPEG-4/DivX/XviD στα
1.000
Kbps. Η αποδοτικότητα του συγκεκριμέ-
νου αλγορίθμου είχε ως αποτέλεσμα την υιο-
θέτησή του στους δίσκους Blu-ray, στην ψη-
φιακή τηλεόραση, στο iPod Video και στην
τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας (HD DVD).
Codecs
Η δυνατότητα κωδικοποίησης και αποκω-
δικοποίησης του βίντεο παρέχεται στον υπο-
λογιστή μας από ειδικά προγράμματα τα
οποία υλοποιούν τους αλγορίθμους συμπίε-
σης. Τα προγράμματα αυτά είναι γνωστά ως
codecs και εφόσον εγκατασταθούν, καλού-
νται να εργαστούν στο παρασκήνιο όταν χρει-
αστεί. Με εγκατεστημένους τους κατάλλη-
λους codecs, τα βίντεο που αυτοί υποστηρί-
ζουν, μπορούν να αναπαραχθούν απ’ οποιον-
δήποτε media player. Μία καλή πρακτική εί-
ναι, λοιπόν, να εγκαταστήσει κάποιος ένα πα-
κέτο το οποίο να περιλαμβάνει codecs για
όλα τα διαδεδομένα είδη βίντεο και ήχου.
Ενα πολύ καλό τέτοιο πακέτο είναι το K-Lite
Codec Pack (http://www.free-
codecs.com/download/k_lite_codec_pack.ht
m), το οποίο διατίθεται σε τρεις εκδόσεις.
Ολες είναι δωρεάν, αλλά καθεμία περιέχει
διαφορετικό αριθμό από codecs, καλύπτοντας
από τον απλό χρήστη έως τον power user. Το
πακέτο περιέχει επίσης διάφορα εργαλεία,
μεταξύ των οποίων και ο πολύ καλός Media
Player Classic.
Ενα άλλο καλό πακέτο με codecs είναι το
Vista Codec Package (http://www.free-
codecs.com/download/vista_codec_package.
htm). Εχοντας εγκατεστημένο ένα τέτοιο πα-
κέτο, δεν θα βρεθείτε ποτέ σε αδυναμία ανα-
παραγωγής κάποιου βίντεο. Πρέπει επίσης να
αναφέρουμε ότι κάποιοι καλοί media players
διαθέτουν τους δικούς τους codecs και φρο-
ντίζουν να κατεβάσουν αυτόματα όποιους
τους λείπουν.
Αρχεία
Τα ψηφιακά βίντεο περιέχονται σε διαφό-
ρων ειδών αρχεία. Κάποια από τα αρχεία πε-
ριέχουν συγκεκριμένης κωδικοποίησης βί-
ντεο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα WMV
(
Windows Media Video) της Microsoft,
QuickTime της Apple, RealVideo (ιδιόκτητο
format της RealMedia), Mpg (ένα από τα ευ-
ρύτερα χρησιμοποιούμενα είδη αρχείων λό-
γω της εξαιρετικής σχέσης ποιότητας/όγκου)
και MP4 (περιέχει αρχεία με κωδικοποίηση
MPG-4 και χρησιμοποιείται συχνά για βίντεο
καλής ποιότητας και μικρού όγκου σε κινητά
τηλέφωνα).
Υπάρχουν, όμως, και κάποια είδη αρχείων
τα οποία στην πραγματικότητα είναι δοχεία
(
containers) τα οποία απλώς περιγράφουν
τον τρόπο με τον οποίο έχουν αποθηκευτεί τα
περιεχόμενά τους. Τα περιεχόμενα αυτά δεν
είναι πάντα ίδια. Ετσι, ένα αρχείο Avi, για πα-
ράδειγμα, μπορεί να περιέχει ασυμπίεστο βί-
ντεο ή συμπιεσμένο με τον αλγόριθμο DiVX ή
Κωδικοποιήσεις βίντεο
MPEG-1
Πρότυπο συμπίεσης ήχου και βίντεο για VideoCD, για ρυθμούς μετάδοσης έως 1,5Mbit/sec. Εγινε ιδιαί-
τερα δημοφιλές για την ανταλλαγή βίντεο στο Internet με τη μορφή αρχείων Mpg. Επίσης, το MPEG-1
level 3 είναι το πιο δημοφιλές πρότυπο συμπίεσης αρχείων ήχου (MP3).
MPEG-2
Πρότυπο συμπίεσης για ρυθμούς μετάδοσης μεταξύ 1,5 και 15Mbit/sec. Βασίζεται στο MPEG-1, αλλά
σχεδιάστηκε για μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών. Η πιο σημαντική βελτίωση σε σχέση με το MPEG-1
είναι η αποδοτική συμπίεση πεπλεγμένου βίντεο.
MPEG-4
Σύγχρονο πρότυπο συμπίεσης, το οποίο βασίζεται στην αντικειμενοστραφή συμπίεση. Δηλαδή, εντοπί-
ζονται μεμονωμένα αντικείμενα σε μία σκηνή και συμπιέζονται μαζί στο τελικό αρχείο. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα όχι μόνο μικρό όγκο αρχείου, αλλά και τη δυνατότητα εισαγωγής διαδραστικότητας.
DivX
Βίντεο συμπιεσμένο με το εργαλείο DivX σύμφωνα με τον αλγόριθμο MPEG-4.
H.264/MPEG-4 AVC
Αλγόριθμοι συμπίεσης με το ίδιο τεχνικό περιεχόμενο. Λόγω της εξαιρετικής απόδοσής του, ο H.264 σε
Blu-ray Discs, βίντεο από το YouTube και το iTunes Store, λογισμικό όπως το Adobe Flash Player και
το Microsoft Silverlight, επίγεια και δορυφορική τηλεόραση, αλλά και βιντεοδιασκέψεις.
Η διαφορά στην ποιότητα της εικόνας μίας τηλεοπτικής εκπομπής σε στάνταρ ανάλυση (SD)
και σε υψηλή ανάλυση (HD) είναι αισθητή.
SD
HD
