Π
ολλές είναι οι χώρες που συνεχώς προσπαθούν να κερ-
δίσουν τη μάχη των εντυπώσεων και να κυριαρχήσουν
στη διεθνή γαστρονομική σκηνή. Ποιες είναι οι εθνικές
κουζίνες που θεωρούνται ανερχόμενες δυνάμεις στη
μαγειρική κοινωνία και ποια τα χαρακτηριστικά πιάτα
τους; Άλλαξε ο γαστρονομικός χάρτης ή μήπως κάποιες αξίες πα-
ραμένουν σταθερές; Οι απαντήσεις στο κείμενο που ακολουθεί.
Η επιστήμη της ανθρωπογεωγραφίας χαρακτηρίζει τις κουζίνες
και τα έθνη ως δημιουργήματα της ανθρώπινης φύσης και βούλη-
σης. Η τοπική γαστρονομία μπορεί να παρέχει σημαντικές πληρο-
φορίες για μία περιοχή. Σήμερα τα τρόφιμα σχετίζονται σε τόσο
μεγάλο βαθμό με τις κουζίνες και τα έθνη, που οι διαφορές μεταξύ
τους σε κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις είναι δυσδιάκριτες.
Μία άλλη διάσταση της εθνικής κουζίνας είναι αυτή που τη θεω-
ρεί προϊόν έκφρασης εθνικής ταυτότητας. Στην πραγματικότητα, ο
όρος εθνική κουζίνα έχει εξελιχθεί σε ένα σχεδόν αποκλειστικό μέ-
σο οργάνωσης της σχέσης μεταξύ του γεωγραφικού χώρου και
του φαγητού. Η κατηγοριοποίηση μίας κουζίνας βοηθά στη σημα-
τοδότηση μίας γεωγραφικής περιοχής ως έθνους, ενώ επιτρέπει
στους ανθρώπους να οραματιστούν την εθνική ενότητα και να δη-
μιουργήσουν συμβατές κατηγορίες κατανόησης διατροφικών πρα-
κτικών. Σε πρόσφατο άρθρο της ακαδημαϊκού Amy Trubec, το
οποίο δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Η Εγκυκλοπαί-
δεια για το Φαγητό και τον Πολιτισμό» αναφέρεται ότι: «Δεδομένης
της απτής φύσης του φαγητού, οι διεθνολόγοι το χρησιμοποίησαν
για να κερδίσουν νομιμοποίηση. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μία
σαφής μεταστροφή από το φαγητό στην κουζίνα, με στόχο να
διεκδικήσουν την ιδιοκτησία συστατικών και τεχνικών σε μία περιο-
χή». Από την άλλη, ο ανθρωπολόγος Sydney Mintz υποστηρίζει ότι:
«Η εθνική κουζίνα αποτελεί μία αντίφαση. Για τους περισσότερους
η εθνική κουζίνα είναι απλά ένα τέχνασμα το οποίο στηρίζεται στο
φαγητό μίας ομάδας ατόμων που ζουν εντός ενός συγκεκριμένου
πολιτικού συστήματος». Σήμερα η κουζίνα αποτελεί ένα σύνθετο
μαγειρικών κανόνων (ποια συστατικά χρησιμοποιούνται, πώς πρέ-
πει να συνδυάζονται και με ποιες διαδικασίες πρέπει να παρασκευ-
άζονται), κανόνων διατροφής (ποιος τρώει τι, πότε και με ποιον)
και κανόνων σερβιρίσματος (πώς πρέπει να σερβίρονται τα πιάτα
και με ποια σειρά).
Οι εθνικές κουζίνες αποτελούν αναπόσπαστο
στοιχείο της κουλτούρας μίας χώρας και
αξιοποιήσιμο πόλο έλξης για τους τουρίστες.
Ο γαστρονομικός
χάρτης αλλάζει!
Eθνικές Κουζίνες
FOOD
Service
40
cover
story