Basic HTML Version
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η οικονομική κρίση λειτούργησε ως καταλύτης στην αλλαγή των εποχών.
Το θέμα όμως είναι προς ποια κατεύθυνση άλλαξαν οι εποχές. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η αλλαγή είναι
προς το χειρότερο, με το ποσοστό της ανεργίας να σημειώνει ιστορικό αρνητικό ρεκόρ και τους οικογενει-
ακούς προϋπολογισμούς να συρρικνώνονται. Από την άλλη, υπάρχουν οι αισιόδοξοι που εκφράζουν την
πεποίθηση ότι η κρίση είναι μία διαδικασία διαπαιδαγώγησης όλων των μερών του οικονομικού κυκλώμα-
τος. Αδιαμφισβήτητα, η κρίση άλλαξε τον τρόπο σκέψης των καταναλωτών, οι οποίοι τοποθετούν το value
for money σε νέες βάσεις. Όμοια, παρατηρούνται αλλαγές και στη στρατηγική των επιχειρήσεων, οι οποίες
καταβάλλουν προσπάθειες μείωσης του κόστους παραγωγής, χωρίς «εκπτώσεις» στην ποιότητα. Βέβαια,
αυτή είναι μόνο η μία πλευρά της πραγματικότητας. Υπάρχει και η άλλη, η πιο δυσάρεστη, των ανθρώπων
που δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα ή απλώς να επιλέγουν να την αγνοούν. Αποτέλε-
σμα αυτού είναι τα συχνά παράπονα πελατών με θέμα την κακή εξυπηρέτηση, τη χαμηλή ποιότητα, την
υψηλή τιμή ή το συνδυασμό όλων των παραπάνω. Όταν η συζήτηση φθάνει σε αυτό το σημείο, μία κοινή
τοποθέτηση που προσπαθεί να εξηγήσει αυτού του είδους τις αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές είναι το
«Ο Έλληνας δεν αλλάζει». Το ερώτημα είναι γιατί ο «Έλληνας δεν αλλάζει»; Είναι θέμα κουλτούρας ή γενε-
τικού κώδικα, όπως πολλοί εξηγούν;
Μία θεωρία, από τις πλέον διαδεδομένες, της στρατηγικής αναφέρει ότι κάθε επιχειρηματική μονάδα
προσαρμόζει τη συμπεριφορά της με βάση το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Όμοια, η παιδα-
γωγική επιστήμη υποστηρίζει ότι κύριος παράγοντας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού είναι το
περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει. Στην ίδια λοιπόν λογική, γιατί και κάθε καταναλωτής ή επαγγελμα-
τίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας, να μην υιοθετεί εκείνες τις συμπεριφορές που το εξωτερικό περιβάλλον
του τον ευνοεί να αναπτύξει; Ένα παράδειγμα μάλλον κλασικό είναι αυτό του ανθρώπου που στη χώρα του
πετά τα σκουπίδια στο δρόμο, ενώ σε άλλη χώρα στον κάδο. Αν προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε, πιθα-
νότατα θα καταλήξουμε στο ότι ο άνθρωπος συμπεριφέρεται διαφορετικά λόγω του πλαισίου μέσα στο
οποίο κάθε φορά λειτουργεί. Έτσι, στη μία περίπτωση το πλαίσιο είναι ασαφές, χωρίς κανόνες, περιορι-
σμούς και συνέπειες, ενώ στη δεύτερη δεν υπάρχουν περιθώρια παρανόησης. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί
να αποτελεί δικαιολογία ότι «ο Έλληνας δεν αλλάζει», καθώς αλλάζει, όπως και κάθε άνθρωπος οποιασδή-
ποτε εθνικότητας, αρκεί να έχει την ευκαιρία και τις προϋποθέσεις. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται στην πα-
ρούσα φάση, είναι η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου κανόνων, όπου καθένας θα γνωρίζει το
ρόλο του, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Ενδεικτικό της «ασάφειας» ή της απουσίας πλαισίου
στον επισιτιστικό κλάδο είναι ο συντελεστής του ΦΠΑ, ο οποίος παρά τις εκκλήσεις των φορέων της εστία-
σης αυξήθηκε πριν από μερικούς μήνες με τις γνωστές συνέπειες και τώρα αναμένεται να μειωθεί... Τέτοιοι
κανόνες, οι οποίοι είναι καθοριστικής σημασίας για την πορεία της εθνικής οικονομίας, καλό είναι να μη
διαφοροποιούνται συνεχώς και αν πρόκειται να μεταβληθούν, αυτή η αλλαγή να γίνεται με γνώμονα την
ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Εν αναμονή...
ed
orial
Οι εποχές αλλάζουν… Οι άνθρωποι;
eat
Μάγδα Πειστικού