Linux Inside
46
Medical Linux
Ω
ραίες είναι οι διανομές Linux, αλλά μόνο σε επίπεδο
servers. Καλύπτουν τις ανάγκες του τελικού χρήστη
που χρησιμοποιεί τον υπολογιστή του για να ακούει
μουσική, να βλέπει ταινίες και να μπαίνει στο Internet, αυτό στο
οποίο υστερούν όλες όμως είναι η κάλυψη αναγκών των επαγ-
γελματιών. Όσον αφορά στον τομέα της υγείας, το κενό αυτό
έρχεται να το καλύψει η ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων.
Δεν είναι ο ρόλος του άρθρου να αναλύσει τους λόγους για
τους οποίους τόσο ο δημόσιος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας
πρέπει να στραφούν σε προγράμματα ΕΛ/ΛΑΚ, ειδικά τώρα
που η χώρα περνάει δύσκολη οικονομική κατάσταση. Εδώ θα
σας γνωρίσουμε τι υπάρχει στην αγορά (παρόλο που σίγουρα
δεν μπορούμε να κάνουμε πλήρη αναφορά) και χαρά μας θα
είναι να στραφούν περισσότεροι στη χρήση τέτοιου είδους
προγραμμάτων.
Κατ’ αρχάς, επειδή ο ιατρικός κλάδος είναι ατελείωτος με
την ύπαρξη τόσων διαφορετικών ειδικοτήτων, τα projects που
υπάρχουν καλό θα ήταν να ορίσουν τους χρήστες στους
οποίους απευθύνονται. Με τον τρόπο αυτό θα εξειδικευτούν
οι διανομές και θα προσαρμοστούν στις ανάγκες του κάθε
χρήστη.
•
Στο περιβάλλον ιατρείου (ιδιωτικού ή κλινικής), αυτά που
χρειάζεται ένας γιατρός είναι, αφενός ένα καλό πρόγραμ-
μα Electronic Medical Records (EMR), αφετέρου ένα πρό-
γραμμα για να κρατάει το ιστορικό των ασθενών του (επι-
σκέψεις, αποτελέσματα εξετάσεων, φάρμακα που έλαβαν
κ.λπ). Πιθανόν να απαιτούνται και κάποια συμπληρωματικά
προγράμματα για τη λειτουργία του (σύστημα backup,
Office, πρόγραμμα προβολής εικόνων και βίντεο) και ίσως
κάποια ειδικά προγράμματα ανάλογα με την ειδικότητά
του. Όσον αφορά το γραφικό περιβάλλον, χρειάζεται απλά
ένας browser και ίσως και ένας file manager.
•
Σε περιβάλλον ιατρικού εργαστηρίου, προφανώς οι απαιτή-
σεις είναι διαφορετικές. Στον τομέα αυτόν είναι δύσκολο να
καλυφθούν όλες οι ανάγκες, λόγω πολλών και διαφορετι-
κών ειδικοτήτων, μηχανημάτων κλπ. Έτσι, το καλύτερο θα
ήταν να πακετάρονται όσο περισσότερες εφαρμογές υπάρ-
χουν και να είναι διαθέσιμες για εγκατάσταση από ένα ειδι-
κό αποθετήριο.
Εφόσον διαχωρίστηκαν οι κλάδοι-χρήστες, υπάρχουν μερι-
κά σημεία που πρέπει να προσέξουμε:
• Rolling διανομή: Ένας γιατρός δεν ενδιαφέρεται να απο-
κτήσει την τελευταία διανομή που θα βγει μετά από έξι μή-
νες. Τον ενδιαφέρει να εγκαταστήσει κάτι ώστε να το χρησι-
μοποιήσει ως εργαλείο για τη δουλειά του (σαν το στηθο-
σκόπιο).
• Να γίνεται συνεχής ανάπτυξη/βελτίωση του προγράμμα-
τος, π.χ. EMR.
• Να υπάρχει οδηγός εγκατάστασης και χρήσης. Οι περισσό-
τεροι γιατροί, προτού χρησιμοποιήσουν κάτι (π.χ. φάρμα-
κο), διαβάζουν τις οδηγίες. Οπότε, αφού θα το χρησιμοποι-
ήσουν σαν εργαλείο, χρειάζονται οδηγίες.
• Να υπάρχει forum, wiki, λίστα για βοήθεια.
• Να τρέχει σε όλα τα λειτουργικά (Linux, Windows, Mac) και
αν είναι «μοντέρνοι», και σε Android και iPhone. Αυτό καλύ-
πτει η εκτέλεσή του από εξυπηρετητή (server).
• Να έχει δημιουργηθεί με τη συμβολή γιατρών/ειδικών.
• Παραμετροποιήσιμο. Να υπάρχει δυνατότητα να προστίθε-
νται νέα πεδία.
• Να είναι μεταφρασμένο (αν και όλοι οι γιατροί γνωρίζουν
Αγγλικά).
• Να δίνει τη δυνατότητα για Backup/Restore.
Πολλά είναι τα πλεονεκτήματα χρήσης της ηλεκτρονικής
διατήρησης στοιχείων των ασθενών. Το κόστος των προγραμ-
μάτων κλειστού κώδικα είναι απαγορευτικό, ειδικά σε περιό-
δους ύφεσης. Το υψηλό κόστος αποτρέπει τα μικρά ιδιωτικά
ιατρεία από το να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα χρήσης
τέτοιων προγραμμάτων. Τα προγράμματα ανοικτού κώδικα
καθιερώνονται ολοένα ως η πιο αποτελεσματική εναλλακτική
λύση. Όμως τι χρειάζεται συνήθως ένας γιατρός από ένα τέ-
τοιο πρόγραμμα; Κατ’ αρχάς, να έχει ένα αρχείο των επισκέ-
ψεων των ασθενών. Το μεγαλύτερο κομμάτι είναι η διατήρηση
των στοιχείων της υγείας των ασθενών του (επισκέψεις, φάρ-
μακα, αποτελέσματα εξετάσεων κ.λπ.). Επίσης, λόγω της
ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, χρειάζεται μια βάση δεδο-
μένων φαρμάκων. Τα περισσότερα προγράμματα που υπάρ-
χουν, χρησιμοποιούν και ένα υπο-πρόγραμμα χρεώσεων των
επισκέψεων. Αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη χώρα μας,
κυρίως λόγω φορολογικού συστήματος (ΚΒΣ κ.λπ.).
Τα πιο γνωστά projects:
n
Debian Med:
Είναι το πιο παλιό project. Υπάρχουν πολλά
προγράμματα που έχουν πακεταριστεί και ενσωματωθεί
Του Ευστάθιου Ιωσηφίδη <diamond_gr@freemail.gr>
Ο Στάθης είναι Τεχνολόγος Γεωπόνος, φοιτητής Κτηνιατρικής, μέλος της ελληνικής ομάδας openSUSE.
Υπάρχουν προγράμματα ΕΛ/ΛΑΚ για τον ιατρικό κλάδο;
Ποια projects υπάρχουν; Ο Στάθης Ιωσηφίδης παρουσιάζει
διανομές και εφαρμογές που «λύνουν» τα χέρια των γιατρών...
Manual
openEMR
Το ΕΛ/ΛΑΚ στην Ιατρική
Περιβάλλον εργασίας openEMR (δημογραφικά στοιχεία
ασθενούς.
1