Mini Market & Μικρή Λιανική Νο 27

40 ρεπορτάζ πώλησης, οφείλει να εξετάζει κάθε προϊόν που του προ- σφέρει ο προμηθευτής του και να το ελέγχει, πριν το διαθέσει προς πώληση στους καταναλωτές, για να διαπι- στώσει εάν είναι γνήσιο ή όχι. Αν και αυτό ακούγεται δύσκολο εκ πρώτης όψεως, στην πραγματικότητα είναι πιο απλό απ’ ό,τι φαίνεται. Κατ’ αρχάς, το πρώτο πράγμα που μπορεί να ελέγξει κανείς είναι εάν το προϊόν φέρει την απαιτούμενη «ταυτότητα», εάν δηλαδή αναγράφει τον παραγωγό/κατασκευαστή του, τον τυχόν εισαγωγέα του στην ελληνική αγορά, τον διανομέα του ή υπεύθυνο κυκλοφορίας κ.λπ . Επίσης, θα πρέπει να ελέγξει αν το προϊόν φέρει ενδείξεις γνησιότητας, όπως ολογράμματα γνησιότητας, σύμβολα, κωδικούς κ.λπ . Περαιτέρω, αν το προϊόν φέρει εμπορικά σήματα, ο έμπορος θα πρέπει να αναζητεί πληροφορίες για την ταυτότητα του δικαιούχου αυτών των σημάτων και, αν διαπιστώνει ότι τα σήματα ανήκουν σε τρίτο, να ζητεί από τον προμηθευτή του διευκρινίσεις για το εάν υπάρχει άδεια για τη νόμιμη χρήση τους. Τα περισσό- τερα από τα σήματα που φέρουν τα πειρατικά προϊόντα είναι ιδιαιτέρως γνωστά – ειδικά στους εμπόρους που είναι επαγγελματίες του οικείου κλάδου – επομένως αυτό καθιστά ευκολότερη την ταυτοποίηση του δικαιούχου τους, ακόμα και με μια απλή έρευνα στο Internet. Επίσης, αν το προϊόν που προσφέρει ο προμηθευ- τής φέρει χαρακτήρες ηρώων (π.χ. Mickey Mouse, Χελωνονιντζάκια κ.λπ .), εμβλήματα (π.χ. εμβλήματα ποδοσφαιρικών ομάδων κ.λπ .), ή οτιδήποτε άλλο (σχέδια, φωτογραφίες κ.λπ .) τα οποία προστατεύονται σύμφωνα με τον Νόμο για την Πνευματική Ιδιοκτησία, τότε ο έμπορος θα πρέπει να ζητεί από τον προμηθευτή του πληροφορίες για το πώς απέκτησε το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται και να διαθέτει τέτοια προϊόντα στην αγορά και να ζητεί από αυτόν να του επιδείξει τα νομιμοποιητικά έγγραφα (άδειες χρήσης κι εκμετάλλευσης), για να διαπιστώσει αν πράγματι υπάρ- χει το δικαίωμα χρήσης κι εκμετάλλευσης αυτών των δικαιωμάτων. Το επιχείρημα που πολλοί έμποροι προ- βάλλουν ενώπιον των Δικαστηρίων, ότι δηλαδή «δεν ήξεραν ούτε ήταν σε θέση να γνωρίζουν» ότι ένα προϊόν ήταν πειρατικό ή απομι- μητικό δεν τους απαλλάσσει κατά κανόνα από τις ποινικές ευθύνες τους, δεδομένου ότι, ειδικά ως προς την προσβολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιο- κτησίας, ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει ότι αυτός που θέλει να προβεί στην εκμετάλ- λευση τέτοιων δικαιωμάτων οφεί- λει να καταβάλλει τη δέουσα επιμέλεια, για να διαπιστώνει ποιος είναι ο πραγματικός δικαιούχος αυτών των δικαιωμάτων και να αποκτά την απαραίτητη άδεια από αυτόν. Επίσης, οφείλει να ελέγχει όλη τη σειρά των νομιμοποιητικών εγγράφων (συμβάσεων εκχώρησης) από τον αρχικό δικαιούχο μέχρι και τον φερόμενο ως δήθεν δικαιούχο των δικαιωμάτων, για να διαπιστώσει ότι η εκμετάλλευση είναι νόμιμη και γίνεται με την άδεια του δικαιούχου. Ακόμη, ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει επανειλημμένως ότι ο δόλος εκείνου που διαπράττει το αδίκημα της κλοπής πνευματικής ιδιο- κτησίας υπάρχει πάντα, όταν αυτός που κάνει την εκμετάλλευση (π.χ. έμπορος) δεν έχει αποκτήσει την άδεια από τον δικαιούχο, είτε απευθείας είτε μέσω διαδοχικών συμβάσεων. Με απλά λόγια, τα Δικαστήρια κρίνουν ότι η έλλειψη δόλου αποκλείεται, όταν λεί- πει η ρητή άδεια του δικαιούχου των πνευματικών δικαιωμάτων για τη συγκεκριμένη εκμετάλλευση (δηλαδή για την ενσωμάτωση του πνευματικού έργου στο συγκεκρι- μένο προϊόν). Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, τα Δικαστήρια απορρί- πτουν τους ισχυρισμούς των εμπόρων περί πλήρους άγνοιας ή αδυναμίας γνώσης, κρίνοντας ότι οι έμποροι, ως επαγγελματίες του οικείου κλάδου, έχουν τη δυνατότητα και την εμπειρία να διαπιστώσουν αν ένα προϊόν είναι γνήσιο ή όχι, καθώς και να ξεχωρίσουν τα γνήσια από τα μη γνήσια προϊόντα, τα οποία πολλές φορές συνυπάρχουν στο ίδιο ράφι. Άλλο επιχείρημα των εμπόρων που συχνά προβάλλεται ενώ- πιον των Δικαστηρίων είναι ότι αγόρασαν τα προϊόντα με νόμιμα παραστατικά. Ούτε αυτό, όμως, τους απαλλάσσει από τις ευθύνες τους, αναφορικά με την προσβολή δικαι- ωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Είναι, λοιπόν, σαφές ότι το εμπόριο των πειρατικών προϊό- ντων και των προϊόντων παραποίησης – απομίμησης είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη δραστηριότητα, με πολλούς και σοβαρούς κινδύνους για όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες. Μάλιστα, ενώ εκ πρώτης όψεως φαντάζει ως επικερδής δραστηριότητα, στην πραγματικότητα υφί- σταται σημαντικός κίνδυνος να υποχρεωθεί κανείς να καταβάλλει ποσά υπερπολλαπλάσια των όποιων κερδών του και, βεβαίως, να υποστεί και σοβαρότατες ποινικές κυρώσεις. Θα πρέπει, λοιπόν, να είναι κανείς πολύ προσε- κτικός, να μην παρασύρεται στη διάθεση προϊόντων με μοναδικό γνώμονα το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους και να μη διαθέτει στο κατάστημά του προϊόντα, χωρίς προηγουμένως να έχει ελέγξει τη νομιμότητά τους. Μ «Κάθε έμπορος, οφείλει να εξετάζει κάθε προϊόν που του προσφέρει ο προμηθευτής του και να το ελέγχει, για να διαπιστώσει εάν είναι γνήσιο ή όχι».