PC Master
130
SandForce, προσφέροντας εξίσου καλές
επιδόσεις, ο μόνος σίγουρος τρόπος, όμως,
για την επιλογή ενός καλού SSD είναι η
ανάγνωση συγκριτικών δοκιμών μεταξύ
τους. Αυτή η ευελιξία στην τροποποίηση
της λειτουργίας των δίσκων μέσω του
controller και των firmwares είναι ευπρόσ-
δεκτη, όμως, δεν απουσιάζουν και τα περι-
στατικά «προβληματικών» updates που
έχουν κοστίσει σε πολλούς χρήστες τα δε-
δομένα τους, έτσι χρειάζεται προσοχή.
TRIM, GARBAGE COLLECTION
ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ
Από τα πρώτα χρόνια εξάπλωσης των
SSD στην mainstream αγορά, έγιναν εμφα-
νή δύο πράγματα: Πρώτον, ότι αυτοί οι δί-
σκοι (ανάλογα με τη χρήση πάντα) είχαν
μικρή διάρκεια ζωής σε σχέση με τους HDD
και δεύτερον, ότι η ταχύτητά τους μειωνό-
ταν δραματικά μετά από πολλούς κύκλους
εγγραφής δεδομένων στα memory cells.
Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό και ποια είναι η
λύση που εφαρμόζεται;
Τα δεδομένα στους SSD αποθηκεύονται
σε σελίδες (pages), ενώ με τη σειρά τους
πολλές σελίδες μαζί σχηματίζουν ένα
block. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι αν τα
δεδομένα κάποιων σελίδων διαγραφούν,
δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά αν
δεν διαγραφεί ολόκληρο το block. Αυτό
αφενός καθυστερεί σημαντικά τη λειτουρ-
γία του δίσκου, αφού χρειάζονται περισσό-
τερα reads/writes/erases απ’ ό,τι θα χρεια-
ζόταν κανονικά και επιπλέον μειώνει τη
διάρκεια ζωής του, καθώς τα memory cells
έχουν περιορισμένο αριθμό εγγραφών που
μπορούν να δεχθούν. Σε υπολογιστές που
έκαναν μεταφορά πολλών GB δεδομένων
κάθε μέρα, αυτό είχε ως αποτέλεσμα δρα-
ματική πτώση των επιδόσεων του δίσκου,
ενώ σύντομα αρκετά κελιά «παρέδιδαν το
πνεύμα» και πλέον ο δίσκος δεν μπορούσε
να χρησιμοποιηθεί. Γι’ αυτόν το λόγο
εφαρμόζεται μία τεχνική ονόματι Garbage
Collection, ήτοι «συλλογή απορριμμάτων».
Ο δίσκος διαβάζει (σε ανύποπτες στιγμές)
τα blocks και όταν βρει invalid (σβησμένες)
σελίδες, μετακινεί τις υπόλοιπες (valid, με
δεδομένα) σελίδες σε άλλο block και κάνει
πλήρες erase στο αρχικό block. Με αυτόν
τον τρόπο ελευθερώνονται οι προηγουμέ-
νως invalid σελίδες και έτσι μπορούν να
δεχθούν δεδομένα χωρίς περιττές καθυ-
στερήσεις. Αυτή η τεχνική λύνει εν μέρει
το πρόβλημα της καθυστέρησης στις εγ-
γραφές, όμως, όχι και αυτό της μειωμένης
διάρκειας ζωής.
Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το TRIM, μία ση-
μαντικότατη λειτουργία που υποστηρίζεται
από τα Windows 7 (μεταξύ άλλων) και
βοηθά το δίσκο να πραγματοποιεί λιγότε-
ρους κύκλους εγγραφών/διαγραφών. Σε
συνεργασία με το λειτουργικό σύστημα,
όταν πραγματοποιείται μία διαγραφή δεδο-
μένων, το TRIM δεν «σημαδεύει» τις σελί-
δες απλώς ως ελεύθερες, αλλά παράλλη-
λα τις καθιστά invalid. Έτσι, κατά το επόμε-
νο Garbage Collection, ο δίσκος δεν θα με-
ταφέρει και τα δεδομένα αυτών των σελί-
δων σε άλλο block, παρά θα τα αφήσει να
διαγραφούν ολοκληρωτικά, μαζί με ολό-
κληρο το block. Το μειονέκτημα αυτών των
μεθόδων (και εν γένει των SSD) είναι ότι
δυσχεραίνουν την ανάκτηση διαγραμμέ-
νων αρχείων, αφού οι τομείς διαγραμμέ-
νων αρχείων δεν διατηρούν τα περιεχόμε-
νά τους μέχρι την επόμενη εγγραφή δεδο-
μένων σε αυτούς, αλλά έως ότου περάσει
το «απορριμματοφόρο», οπότε χρειάζεται
προσοχή στο τι διαγράφετε! Ευτυχώς για
εμάς, ένας SSD με TRIM πλέον μπορεί να
κρατήσει αρκετά χρόνια, υποθέτοντας ότι
τον χρησιμοποιούμε με σύνεση και δεν
γράφουμε τεράστιες ποσότητες δεδομέ-
νων καθημερινά σε αυτόν. Αυτά τα χαρα-
κτηριστικά προσδιορίζουν και τη χρήση των
SSD, που είναι ιδανικοί σε μικρές χωρητικό-
τητες για την αποθήκευση του λειτουργι-
κού συστήματος και ορισμένων εφαρμο-
γών που μας ενδιαφέρουν (π.χ., παιχνίδια).
Τέλος, χάρη στις μεγάλες ταχύτητές
τους, αλλά και στη δυνατότητα εύκολου
συνδυασμού των SSD μεταξύ τους (με ή
χωρίς RAID), το SATA III πρωτόκολλο έχει
αποκτήσει νόημα, αφού τα 600–700MB/s
ανάγνωσης είναι εφικτά (με το αντίστοιχο
κόστος). Υπάρχουν μάλιστα και αρκετοί SSD
που συνδέονται σε PCIe θύρες και άλλοι
μαΘΗμαΤα ΤεΧΝολοΓΙΚΗΣ ΙΣΤοΡΙαΣ
μαΤα ΤεΧΝολο
Οι πρώτες συσκευές που αποτέλεσαν την απαρχή των SSD έκαναν την εµφάνισή
τους τη δεκαετία του ’50, όµως, γρήγορα ξεχάστηκαν αφού πιο αποτελεσµατικά µέσα
πήραν τη θέση τους. Ουσιαστικά, η µεγάλη επαναφορά των SSD έγινε στα µέσα της
δεκαετίας του ’90 και συγκεκριµένα τη διετία 1994–1995, µε τη δηµιουργία των
πρώτων flash–based drives από την M–Systems, αν και η τιµή ανά MB τούς
επέτρεπε τη χρήση µόνο από κυβερνητικές/στρατιωτικές υπηρεσίες κ.λπ. Με την
πάροδο του χρόνου η flash µνήµη έγινε
φθηνότερη και η νεότερη γενιά SSD
εµφανίστηκε στη mainstream αγορά πριν
από τρία µε τέσσερα χρόνια,
εξελισσόµενη συνεχώς και φθάνοντας
στο σηµερινό επίπεδο. Όπως
γίνεται κατανοητό, η ωριµότητα
αυτών των συσκευών είναι
σχετικά µικρή, όµως, βλέπουµε
άλµατα προόδου στον τοµέα
τους. Οι χωρητικότητες φθάνουν
άνετα πλέον τα 200+ GB, αρκετά για το
λειτουργικό και τα προγράµµατα των
περισσότερων χρηστών, ενώ η τιµή ανά
GB είναι πολύ µικρότερη από αυτές που
επικρατούσαν αρχικά (κοντά στα
10/GB). Ο πρώτος 1TB SSD
παρουσιάστηκε από την OCZ στη
CeBIT 2009, ενώ το ίδιο έτος
εµφανίστηκε και ο πρώτος SSD µε
υποστήριξη SATA III.
Για επαγγελματικές εφαρμογές
υπάρχουν και PCIe SSDs…