Ε
ν έτει 2013, λίγα χρόνια μετά τη διεθνή οικονομική
κρίση –τα «απόνερα» της οποίας συνεχίζουν να ταλαι-
πωρούν τον κόσμο, σε σημείο που για αρκετές χώρες
δεν έχει τελειώσει ακόμα– υπάρχει μία βιομηχανία που
αναζητά ακόμα το ρόλο της στη νέα εποχή. Πρόκειται
για τη βιομηχανία ενημέρωσης, τα ΜΜΕ, η κρίση των
οποίων είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πιο πριν, χωρίς αυτό να οφεί-
λεται σε κερδοσκοπικά σκαμπανεβάσματα της μοντέρνας, παγκο-
σμιοποιημένης οικονομίας.
Η κρίση στον Τύπο και τη δημοσιογραφία, εν γένει, ήρθε μαζί με
την άνοδο του Ίντερνετ: το Διαδίκτυο αποτέλεσε ένα νέο μέσο
επικοινωνίας, το οποίο είχε βασικές διαφορές συγκριτικά με τα
συμβατικά μέσα: για αρχή, ήταν, ως επί το πλείστον, δωρεάν. Η
πληροφορία μπορούσε πλέον να βρεθεί στο Διαδίκτυο από όσους
είχαν τη διάθεση και τις γνώσεις να την αναζητήσουν. Η τηλεόρα-
ση δεν ήταν διαδραστική, τα έντυπα κόστιζαν και έπρεπε να πάει
κανείς να τα αγοράσει από το περίπτερο. Επίσης, το νέο αυτό μέσο
επικοινωνίας είχε ένα άλλο τεράστιο πλεονέκτημα για τον αποδέ-
κτη της πληροφορίας: την απόκτηση δικαιώματος λόγου από τον
καθένα ο οποίος είχε πρόσβαση στο Ίντερνετ και τη δυνατότητα
να αναρτήσει τα κείμενα (και γενικότερα το υλικό του) στο Διαδί-
κτυο, «καταργώντας» με αυτό τον τρόπο το «μονοπώλιο» των επαγ-
γελματιών δημοσιογράφων στη διακίνηση της πληροφορίας. Η
έλευση των social media, όπου ο καθένας μπορεί να αναρτήσει
ό,τι επιθυμεί, καθιστώντας το διαθέσιμο στους «netizens» του
Ίντερνετ, με τους οποίους είναι δικτυωμένος, απλά ενέτεινε αυτά
τα φαινόμενα, φτάνοντας στο σημείο πολύ συχνά πλέον να αφή-
νει πίσω τα συμβατικά ΜΜΕ, τα οποία, παρά τη διαδικτυακή τους
παρουσία, δείχνουν να υστερούν σε ταχύτητα σε σχέση με τη viral
μετάδοση ιστοριών οι οποίες έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα
timelines των κοινωνικών δικτύων.
ΚρIση ταυτOτητασ στα ΜΜΕ
Σήμερα, λοιπόν, τα συμβατικά ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι περ-
νούν τη δική τους κρίση, καθώς, πέρα από την οικονομική, είναι
πολλοί αυτοί που αμφισβητούν το λόγο ύπαρξής τους: γιατί να
υπάρχουν δημοσιογράφοι, άνθρωποι με τόση ισχύ και επιρροή
στην κοινωνία (και ό,τι κινδύνους συνεπάγεται κάτι τέτοιο) τη στιγ-
μή που η ενημέρωση μπορεί να λειτουργήσει πλέον πρακτικά μό-
νη της, επαφιόμενη στη δραστηριότητα των απλών πολιτών; Το
μοντέλο του «citizen journalist» (πολίτη-δημοσιογράφου) φαίνεται
τα τελευταία χρόνια να κερδίζει όλο και περισσότερους υποστηρι-
κτές, καθώς –φαινομενικά πάντα– είναι απαλλαγμένο από τις γνω-
στές παθογένειες του Τύπου, όπως η ανάγκη για οικονομικό κέρ-
δος (εφόσον μιλάμε για ιδιωτικά και όχι κρατικά μέσα), η διαπλοκή,
η διαφθορά κ.ο.κ. Και επειδή στην Ελλάδα έχουμε μάθει να φτά-
νουμε τα πάντα στα άκρα και να είμαστε ή του ύψους ή του βά-
θους, πολλοί καταδικάζουν συχνά την εγχώρια (και μη) δημοσιο-
γραφία ως φερέφωνο κυκλωμάτων, μέσο προπαγάνδας και άλλα
PC Master
48
