νια, η μείωση ανέρχεται στο 50% και σε περι-
πτώσεις μικρών καταλυμάτων έως 70%. Έως
το 2011 το ποσοστό διανυκτερεύσεων προερ-
χόταν κατά 70% από αλλοδαπούς και 30% από
Έλληνες τουρίστες, ενώ φέτος το ποσοστό
διαφοροποιήθηκε σε 90% αλλοδαπούς και
10%
Έλληνες. Οι τιμές μειώθηκαν κατά μέσο
όρο 10%, ενώ, εάν αναλογιστούμε την πτώση
της τάξεως του -15% το 2011, καταλήγουμε
στο συμπέρασμα ότι ο προορισμός είναι πια
προσιτός τόσο για το μεμονωμένο πελάτη όσο
και για το μαζικό τουρίστα.
Last minute κρατήσεις
Με την κρίση που υπάρχει σε όλη την Ευ-
ρωζώνη, είναι λογικό οι πελάτες να μην μπο-
ρούν να προγραμματίσουν τις διακοπές τους
με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν πριν από 10
χρόνια.
Έτσι το Last minute είναι πλέον συνηθι-
σμένος τρόπος κράτησης ξενοδοχείου – και
όχι μόνο. Ιδιαίτερα στη Χαλκιδική, που η οδι-
κή πρόσβαση είναι εύκολη, το 30% των κρα-
τήσεων πραγματοποιείται 10 με 15 ημέρες
πριν από την άφιξη.
Μείωση ΦΠΑ του 2011
Ο κ. Τάσιος σημειώνει ότι η μείωση βοήθη-
σε την τουριστική κίνηση, γιατί τα οργανωμέ-
να πακέτα διακοπών έγιναν δελεαστικά λόγω
της μείωσης των τιμών.
Τα ποσοστά κέρδους όμως μειώθηκαν,
γιατί σε περίοδο ύφεσης η συνεχής αύξη-
ση των ανελαστικών δαπανών των επιχει-
ρήσεων σε συνδυασμό με τη μείωση της
σαιζόν σε 120 ημέρες, έχουν δυσκολέψει
την κατάσταση.
Πρέπει να ληφθεί υπόψη και η σημαντική
44
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΤΟΠΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Τουριστική κίνηση: 2012 vs 2011
Παρά το κακό ξεκίνημα και το πά-
γωμα των κρατήσεων μεταξύ των
δύο εκλογικών αναμετρήσεων, τα
μέχρι σήμερα στοιχεία δείχνουν ότι
ο στόχος των 16 εκατ. διεθνών αφί-
ξεων θα επιτευχθεί. Οι παραθερι-
στικές περιοχές και οι εξωστρε-
φείς τουριστικές επιχειρήσεις πή-
γαν σχετικά καλά, ενώ η Αθήνα και
οι επιχειρήσεις που λειτουργούν
περισσότερο με την εσωτερική αγο-
ρά εξακολουθούν να υποφέρουν.
Αλλαγές στον εγχώριο τουρισμό
Όσον αφορά στον εγχώριο τουρι-
σμό, είναι βέβαιο ότι υπάρχει σημα-
ντική μείωση. Εκτιμώ ότι τα έσοδα
του εσωτερικού τουρισμού έχουν
μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το
2008.
Το 2008 η αναλογία των διανυ-
κτερεύσεων διεθνούς/εγχώριου
τουρισμού ήταν περίπου 65/35. Το
2010
έπεσε στο 75/25. Το 2012 η
αναλογία είναι κάτω του 80/20, κο-
ντά στο 85/15.
Η μείωση του ΦΠΑ
Οπωσδήποτε επηρέασε θετικά τη
ζήτηση, όχι όμως την κερδοφορία
των επιχειρήσεων, δεδομένου ότι η
μείωση πέρασε στον καταναλωτή.
Δυστυχώς, ένα μέρος αυτής της
ωφέλειας χάθηκε από την αύξηση
του ΦΠΑ στην εστίαση μαζί και με
χιλιάδες θέσεις απασχόλησης. Η
σωστή πολιτική πρέπει να υπαγο-
ρεύει ενιαίο και χαμηλό επίπεδο
ΦΠΑ σε όλο το φάσμα των τουριστι-
κών υπηρεσιών
Παροχές που χρήζουν βελτίω-
σης
Η Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζει
ακριβώς τα ίδια προβλήματα με την
υπόλοιπη χώρα: ανεπαρκείς δημό-
σιες υποδομές, κακές υπηρεσίες
και νοοτροπία στην τοπική αυτοδιοί-
κηση, έλλειψη επαρκούς ελέγχου
των παρεχόμενων τουριστικών υπη-
ρεσιών, απουσία συγκεκριμένης
ταυτότητας περιοχών και επαγγελ-
ματικού μάρκετινγκ.
Η αξιολόγηση κόστους (value for
money) του προϊόντος
Αυτό που θα πρέπει να κρίνει ο κα-
ταναλωτής είναι το value for money
και όχι απλά η ονομαστική τιμή μίας
υπηρεσίας ή ενός προϊόντος.
Προτάσεις προς το Υπουργείο
Τουρισμού
Με την υλοποίηση των κάτωθι προ-
τάσεων του ΣΕΤΕ, ο ελληνικός του-
ρισμός μπορεί να βγει πιο γρήγορα
από την κρίση και να υποστηρίξει
την ελληνική οικονομία:
n
Οριστική λύση του προβλήματος
στις διαδικασίες χορήγησης visa
Schengen. Καθώς το κέντρο βά-
ρους της τουριστικής ζήτησης με-
τακινείται από τις παραδοσιακές
αγορές στις χώρες BRICS, αλλά και
στους γείτονες, εκτίμηση του ΣΕΤΕ
είναι ότι η σημερινή διαδικασία χο-
ρήγησης στερεί από τη χώρα τουλά-
χιστον από 3 εκατ. επισκέπτες, 5
δισ. ευρώ άμεσα και έμμεσα έσοδα,
καθώς και 60.000-100.000 νέες θέ-
σεις εργασίας. Το θέμα έχει τεθεί
ως πρώτη προτεραιότητα τόσο από
τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρι-
σμού όσο και από τον Αντιπρόεδρο
της ΕΕ και Ευρωπαϊκό Επίτροπο
Βιομηχανίας & Επιχειρήσεων, Αντό-
νιο Ταγιάνι.
n
Η μείωση του ΦΠΑ στο συνολικό
τουριστικό πακέτο στα επίπεδα των
ανταγωνιστών μας. Παράλληλα,
επαναφορά του συντελεστή ΦΠΑ
της εστίασης στο 13%. Το τουριστι-
κό προϊόν είναι το μόνο εξαγόμενο
προϊόν στο οποίο επιβάλλεται ΦΠΑ.
n
Η διαμόρφωση συγκεκριμένης
στρατηγικής ανάπτυξης των αερο-
μεταφορών, με μείωση του τέλους
εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης των
αεροδρομίων (σπατόσημο) κατά
50%
και παράλληλα αντίστοιχη μεί-
ωση των χρεώσεων του Διεθνούς
Αερολιμένα Αθηνών. Το μέτρο αυτό
θα δημιουργήσει άμεσα έσοδα για
το δημόσιο, πολλαπλά των απωλει-
ών από τα μειωμένα τέλη.
n
Η εφαρμογή συγκεκριμένου
σχεδίου αντιμετώπισης των προ-
βλημάτων της πρωτεύουσας, με ρι-
ζική αντιμετώπιση της λαθρομετα-
νάστευσης, της εκτεταμένης ανο-
μίας και την εφαρμογή για τις συ-
γκεντρώσεις της πρόσφατης νομο-
θετικής πρότασης του Δημάρχου
της Αθήνας. Πρέπει εδώ να αναφέ-
ρουμε ότι ο υπουργός Δημόσιας
Τάξεως και Προστασίας του Πολί-
τη, Νίκος Δένδιας, έχει αναπτύξει
δράσεις για την επιβολή της έννο-
μης τάξης, ειδικά στην Αθήνα.
n
Η αλλαγή του ειδικού χωροταξι-
κού για τον τουρισμό και η επανε-
ξέταση του επενδυτικού νόμου,
ώστε να προσαρμοστεί στα νέα δε-
δομένα της χώρας και να συμπερι-
λαμβάνει και άλλες τουριστικές
δραστηριότητες, π.χ. επίγειες και
θαλάσσιες μεταφορές. Να δίνει κί-
νητρα για τη βελτίωση της ποιότη-
τας, της ανταγωνιστικότητας και
την ισόρροπη χωροταξικά, αειφόρο
ανάπτυξη μέσα από φοροαπαλλα-
γές και όχι από επιδοτήσεις.
n
Η εφαρμογή σχεδίου στήριξης
της ακτοπλοΐας, η οποία απειλείται
με κατάρρευση, με άμεσα μέτρα,
όπως δραστική μείωση του ΦΠΑ,
κατάργηση των κρατήσεων υπέρ
τρίτων και αλλαγή του νομοθετικού
πλαισίου λειτουργίας.
n
Τέλος, πρέπει άμεσα να ξεκινή-
σει τις εργασίες της η κοινή εται-
ρεία μάρκετινγκ, με σύμπραξη του
δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που
θα στηρίξει αποφασιστικά, σε συ-
νεργασία με τον ΕΟΤ, την προσπά-
θεια αποτελεσματικότερης προβο-
λής της εικόνας της χώρας.
Εκτίμηση τουριστικής κίνησης
2012 –
Προβλέψεις για το 2013
Αντί τοπικών προβλέψεων για τη
Βόρεια Ελλάδα, προτιμούμε τη συ-
νολική στοχοθέτηση.
Θεωρούμε ότι οι στόχοι του ελληνι-
κού τουρισμού για το 2013 θα πρέ-
πει να είναι 17 εκατ. διεθνείς αφί-
ξεις, 11 δισ. ευρώ άμεσα έσοδα και
40.000
νέες θέσεις απασχόλησης.
Αν οι στόχοι αυτοί επιτευχθούν, ο
τουρισμός θα προσθέσει 1,5% στο
ΑΕΠ της χώρας, ανεβάζοντας τη
συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ
πάνω από 16% και δημιουργώντας
ευνοϊκότερες συνθήκες για την
ανάκαμψη της ελληνικής οικονο-
μίας.
Ανδρέας Ανδρεάδης, πρόεδρος του ΣΕΤΕ, για τη Βόρεια Ελλάδα και την τουριστική κίνηση 2012
