Τουριστική Αγορά τ. 284

62 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ανενεργές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε, ενεργό παραμένει το 66% των επιχειρήσεων στην Κεντρική Μακεδονία, το 51% στην Ήπειρο, το 45% στην Αν. Μακεδονία-Θράκη και το 76% στη Δυτ. Μακεδονία. Πέραν της κρίσης που έπληξε τη χώρα και συνέβαλλε καθοριστικά στην αποβι- ομηχάνιση, στην έρευνα διαπιστώνονται κι άλλοι σοβαροί παράγοντες που προ- ϋπήρξαν της κρίσης και, ίσως θα έλεγε κάποιος, ήταν κι από τις αιτίες που η Ελλάδα επλήγη σε τέτοιο βαθμό από τις διεθνείς οικονομικές αναταράξεις του 2008. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2002 – 2013 καταγράφεται μια συνεχή και διό- λου ευκαταφρόνητη πτώση των επενδύ- σεων, με εξαίρεση τη διετία 2006 – 2007. Για να γίνει αντιληπτή η πτωτική πορεία, το σύνολο των επενδύσεων στις μεταποι- ητικές επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας το 2002 ήταν στα 530 εκατ. ευρώ, για να κατέλθουν στο ισχνό, εν συγκρίσει, ποσό των 180 εκατ. ευρώ το 2013. Σημαντικές ήταν οι απώλειες και στις θέσεις εργασί- ας, οι οποίες υπολογίζονται σε πάνω από 20.000 για το ίδιο διάστημα. Οι αιτίες Παράλληλα, ο Σύνδεσμος προχώρησε σε έρευνα, για να κάνει συγκεκριμένους τους λόγους που οδήγησαν σε λουκέτο πολλές επιχειρήσεις, και τα συμπερά- σματα που προέκυψαν κατά κύριο λόγο ήταν τα εξής: 1. Έλλειψη ρευστότητας, αδυναμία πρό- σβασης σε χρηματοδότηση κι αδυνα- μία αναχρηματοδότησης παλαιότερων δανείων που δεν εξυπηρετούνταν 2. «Αργά» αντανακλαστικά για τη στρα- τηγική ανταπόκριση στις αλλαγές που έπρεπε να αντιμετωπιστούν από την επιχείρηση, στο πλαίσιο της οικονο- μικής κρίσης, με κυριότερη αυτή της άμεσης αύξησης των εξαγωγών, για την αντικατάσταση του χαμένου κύκλου εργασιών από την εγχώρια αγορά 3. Η ύπαρξη υψηλού ανταγωνισμού στον κλάδο, και κυρίως ανταγωνισμού τιμών. Το υψηλό λειτουργικό κόστος των εγχώριων μεταποιητικών επιχει- ρήσεων κι η χαμηλή επένδυση στην καινοτομία και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, τις καθιστούν μη αντα- γωνιστικές σε όρους τιμών, σε σχέση με προμηθευτές αγορών από τρίτες χώρες χαμηλού κόστους 4. Η έλλειψη επιχειρηματικής κουλ- τούρας αντιμετώπισης παρόμοιας έκτασης κρίσεων. Ενώ η στρατηγική ανταπόκριση πλήθους ελληνικών επιχειρήσεων στην οικονομική κρίση ήταν ακριβώς η αλλαγή του επιχειρη- ματικού τους μοντέλου, ένα αντίστοι- χο πλήθος επιχειρήσεων δεν διέθετε ούτε το πλάνο, ούτε την ηγετική ομά- δα η οποία θα έπρεπε να οδηγήσει την επιχείρηση στην «επόμενη μέρα» 5. Άλλοι, εξωγενείς παράγοντες, όπως για παράδειγμα το ζήτημα των κεφα- λαιακών ελέγχων (capital controls), τα οποία οδήγησαν πολλές επιχειρήσεις από τη Βόρεια Ελλάδα σε αναστολή της λειτουργίας τους, εξαιτίας ακριβώς της αδυναμίας πρόσβασής τους σε κε- φάλαια για αγορά πρώτων υλών από το εξωτερικό. Ο τριπλός έλικας της καινοτομίας Στα ποιοτικά στοιχεία που οδήγησαν στην αποβιομηχάνιση ο ΣΒΒΕ αναφέρε- ται σε δύο «αιρετικές», όπως τις χαρακτη- ρίζει, απόψεις που ευθύνονται για το φαι- νόμενο. Συγκεκριμένα, ζητεί να ανοίξει ξανά ο διάλογος για την εξωστρέφεια και την υλοποίηση δράσεων καινοτομίας. Για την εξωστρέφεια και την αδυναμία που παρουσιάζει η χώρα στις εξαγωγές γίνεται λόγος για την «προϊοντοπενία», η οποία μεταφράζεται σε αδυναμία δι- άθεσης μεταποιημένων προϊόντων στις διεθνείς αγορές, που αφενός να ικανο- ποιούν αφετέρου να διαμορφώνουν τη “ Ο ΣΒΒΕ έχει θέσει προτάσεις για την αναβάθμιση της μεταποιητικής δραστηριό- τητας στη Β. Ελλάδα. ”