Τουριστική Αγορά τ. 287

76 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ συγκυρία, εξυπηρετούν δύο στόχους: Αφενός τη διασπορά στον χώρο και στον χρόνο και αφετέρου την επαφή με τη φύση και με όσα η ίδια προσφέρει στον επισκέπτη. Μαζί δε με όλα αυτά, δεν πρέ- πει να ξεχνάμε τη μεγάλη ευκαιρία που παρουσιάστηκε με την πανδημία και έχει να κάνει με την τηλεργασία. Οι ψηφιακοί νομάδες είναι η ευκαιρία που ήρθε για να μείνει. Και είναι ίσως η μόνη που μπορεί να λειτουργήσει ως «φάρμακο» κατά της εποχικότητας του τομέα. Τ.Α.: Αυτό σημαίνει και αλλαγή στρα- τηγικής; Ν.Μ.: Ακριβώς. Αν θέλουμε να επικεντρω- θούμε στη στρατηγική μιας περιοχής το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στην ανάδειξη των στοιχείων που είναι ικανά να σταθούν ανταγωνιστικά απέναντι σε άλλες περιοχές. Με λίγα λόγια, σημασία τώρα πλέον αποτελεί η βιωματική, και όχι απλά η ψυχαγωγική, διασύνδεση του επισκέπτη με τον τόπο που επιλέγει για τις διακοπές του. Πρέπει να γίνει αντιλη- πτό ότι ζούμε σε μια εποχή όπου τα οικο- νομικά οφέλη από την τουριστική κίνηση αποτελούν θεμέλιο λίθο των εθνικών οικονομιών. Όχι μόνο για όσα μπορεί μια χώρα να προσποριστεί από τους ξέ- νους τουρίστες, αλλά και όσες απώλειες εσόδων μπορεί να αποτρέψει από τους εγχώριους, αν επιλέξουν να κάνουν δια- κοπές στον τόπο τους. Το πώς λοιπόν θα το επιτύχουμε είναι ένα θέμα που απαιτεί αλλαγή στρατηγικής στην προσέγγιση των αγορών. Και αυτή η αλλαγή δεν μπορεί να αρκείται στα ωραία λόγια και στην παρουσίαση όμορφων τοπίων. Αν δεν υπάρξει κινητοποίηση της ζήτησης με την ενεργοποίηση των «φανατικών» κάθε είδους διακοπών, οι οποίοι, στη συνέχεια, θα ασκήσουν πιέσεις στους δι- ακινητές, που –με τη σειρά τους– θα επη- ρεάσουν τις κυβερνήσεις, δεν μπορούμε να περιμένουμε ουσιαστικά αποτελέσμα- τα. Και παράλληλα με τους «φανατικούς» κάθε εναλλακτικής μορφής τουρισμού, χρειάζεται να ενεργοποιήσουμε τις συμπάθειες με τους επαναλαμβανόμε- νους πελάτες, οι οποίοι –πέρα από τους ίδιους– μπορεί να επηρεάσουν και τον περίγυρό τους. Τ.Α.: Επειδή βρισκόμαστε στην ολο- κλήρωση της καθιέρωσης του λεγόμε- νου πράσινου διαβατηρίου, θυμάμαι ότι ήσασταν ο πρώτος σε ανύποπτο χρόνο που είχατε τότε προτείνει την υγειονομική βίζα, όπως την είχατε ονομάσει. Ν.Μ.: Όντως στις 6 Απριλίου του 2020 κατέθεσα, τόσο στον πρωθυπουργό όσο και δημόσια, μια πρόταση όπου τόνιζα ότι έχουμε χρέος όσοι ασχολούμαστε με τον τομέα να προβληματιστούμε για την εξεύρεση κάποιας λύσης που ίσως, μαζί με τις προσευχές μας τότε για το φάρμα- κο και το εμβόλιο, να αποτελέσει και τη λύση που θα επαναφέρει στην ομαλότητα τη διεθνή οικονομία, όσο αυτή στηρίζεται και στα ταξίδια, επαγ- γελματικά και μη. Είχα επισημάνει τότε ότι ανυπομο- νούμε για τη στιγμή που η πανδημία θα δείξει σημεία κάμψης, ώστε να χαλα- ρώσουν τα περιοριστικά μέτρα και να επαναλειτουργήσει το σύστημα των με- ταφορών και της φιλοξενίας με όλες μαζί τις συμπληρωματικές υπηρεσίες που θα δώσουν στην Ελλάδα το «οξυγόνο» που αυτή τη στιγμή στερείται. Ταυτόχρονα, όμως, ελλόχευε ο κίνδυνος τόσο από τη μετάδοση της ασθένειας στους τοπικούς πληθυσμούς όσο και από τον φόβο που οι ίδιοι οι επαγγελματίες και οι κάτοικοι ενός τουριστικού προορισμού θα επι- δείκνυαν απέναντι στους υποτιθέμενους φιλοξενούμενους. Είχα τονίσει, επίσης, ότι δεν είναι αρμοδιότητά μου να υπο- δείξω λύσεις, αφού τον κυρίαρχο ρόλο τον έχουν οι ιατρικές και ερευνητικές ειδικότητες. Λαμβάνοντας όμως ως αφορμή τη συνεργασία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού με τον αντίστοι- χο οργανισμό υγείας, κατέθεσα σε κοινό προβληματισμό προς κάθε αρμόδιο στη χώρα μας να εξεταστεί το ενδεχόμενο καθιέρωσης ενός τύπου «υγειονομικής βίζας», μέχρις ότου βρεθεί το εμβόλιο και, φυσικά, το φάρμακο. Χαίρομαι που τελικά υποστηρίχθηκε από τον πρωθυπουργό και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς βέ- βαια και να σημαίνει ότι το υιοθέτησαν επειδή με άκουσαν, αλλά επειδή η ίδια η ανάγκη το επέβαλε. Τ.Α.: Έγινε όμως έναν χρόνο αργότερα. Ν.Μ.: Ναι, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, κυρίως οι μεγάλες χώρες, δεν είχαν κατά τη γνώμη μου λόγο να βιαστούν, όταν σε πολλές χώρες η αναλογία εισερχόμενου τουρισμού με τον εγχώριο είναι 50-50, σε αντίθεση με την Ελλάδα που είναι 90-10. Ήθελαν, επομένως, να κρατήσουν τους πολίτες τους στις χώρες τους για την ενί- σχυση των οικονομιών τους, πράγμα που είχαν κάνει και στην εμφάνιση της οικο- νομικής κρίσης το 2008. • Info Ο Νότης Μαρτάκης είναι πρόεδρος του ομίλου MTC GROUP και επιστημονικός συνεργάτης της ΚΕΔΕ στα θέματα τουρι- σμού. Παράλληλα, διδάσκει στη Σχολή Τουρισμού του Μητροπολιτικού Κολεγίου και είναι μέντορας στο Μεταπτυχιακό στη Διεθνή Φιλοξενία, Οργάνωση Εκδηλώσεων και Διοίκηση Τουρισμού (MSc International Hospitality, Events and Tourism Management). Strategy