Τουριστική Αγορά τ. 288

48 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΦΑΚΕΛΟΣ COVID : δυναμικη ανακαμψη είναι ποικίλα και μπορεί να αφορούν τα λιμάνια και τον τρόπο λειτουργίας τους, την κίνηση στους δρόμους, το νερό που δεν υπήρχε, τους βιολογι­ κούς καθαρισμούς που δεν υπάρχουν ή είναι παλαιωμένοι –με ό,τι αυτό συνεπάγεται– και την ηλεκτροδότηση. Ξέρετε ότι έχει πάει για παράδειγμα – και είναι πάρα πολύ μεγάλη, αν θέλετε, εξέλιξη και τομή αυτή– ηλεκτρικό ρεύμα από το Λαύριο σε πολλά από τα νησιά μας, τα οποία όμως δεν μπο­ ρούν να διαχειριστούν το παραπάνω ρεύμα, γιατί είναι παλαιωμένο το δικό τους δίκτυο; Και ότι πρέπει πρώτα να αλλάξει για να μπορέσουν να πάρουν περισσότερο ρεύμα; Τα έχουμε πει επομένως εδώ και πάρα πολύ καιρό (ότι δηλαδή, επειδή ακριβώς με τις 33 εκατ. αφίξεις του 2019 από τους μήνες Μάιο ουσιαστικά μέχρι Οκτώβριο, πολλοί προορισμοί φτάνουν στα όριά τους) και εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε ανάπτυξη, πρέπει πρώτα από όλα να διαχειριστούμε τους προ­ ορισμούς αυτούς βελτιώνοντας προ­ φανώς τις υποδομές. Και από την άλλη εμείς, ως ιδιώτες και ως πάροχοι της υπηρεσίας, να βελτιώσουμε το προϊόν μας σε επίπεδο τέτοιο, που να δεχόμα­ στε πλέον περισσότερο συνάλλαγμα με τον ίδιο κόσμο ή ακόμα και με λιγότερο κόσμο. Πρόκειται για μία τεράστια πρόκληση βέβαια, που, για να γίνει, θέλει τρομερή συνέργεια. Δεν είναι μόνο έργο της κεντρικής κυβέρνησης. Πολύ μεγάλο βάρος πέφτει και στην τοπική αυτοδιοίκηση, πολύ μεγάλο βάρος πέφτει και στον ιδιωτικό τομέα. Η πανδημία, που αυτήν τη στιγμή ουσι­ αστικά δημιούργησε μία πρόσκαιρη καταστροφή, έχει γεννήσει και μία τεράστια ευκαιρία. Δημιούργησε την προϋπόθεση του RRF, που ουσιαστικά έχει κονδύλια για να ενισχύσει δράσεις στο πλαίσιο το οποίο προαναφέρθηκα. Αν λοιπόν εκμεταλλευτούν σωστά αυτά τα κονδύλια και ο ιδιωτικός τομέας, αλλά κυριότερα η κεντρική κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση, προκει­ μένου να βελτιωθούν οι υποδομές σε προορισμούς, τότε θα είναι σε θέση ο κλάδος να συνεχίσει να αναπτύσσεται, να καλύπτει πολύ μεγάλο μέρος της περιόδου και οι προορισμοί να εξελι­ χθούν και να μπορούν να συμβιώνουν οι κάτοικοι με τους τουρίστες σε πάρα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο» . Βελτίωση των υποδομών σημαίνει βελτίωση του τουριστικού μας προϊόντος «Όταν μιλάμε για βελτίωση υποδο­ μών, δεν μιλάμε μόνο για τις βαριές υποδομές και για τις κλασικές υποδο­ μές, για δρόμους, αεροδρόμια, λιμάνια. Μιλάμε και για βελτίωση των υποδο­ μών που έχουν σχέση με την παροχή της υπηρεσίας, τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, τη διαχείριση των απορριμμάτων: τομείς στους οποίους δυστυχώς έχουμε μείνει πίσω πάρα πολλά χρόνια. Έχουμε απαρχαιωμένα δίκτυα στους περισσότερους προο­ ρισμούς μας, αν εξαιρέσουμε ίσως τα μεγάλα αστικά κέντρα μας. Όμως αν δεν κινηθούμε άμεσα για τη βελτίωση των συγκεκριμένων υποδομών, τότε είναι βέβαιο ότι από του χρόνου κιόλας θα αρχίσουμε να πέφτουμε θύματα της επιτυχίας μας. Είναι σίγουρο ότι το 2022 θα έχουμε πολύ μεγαλύτερη δυναμική στον τουρισμό. Τα επόμενα χρόνια φαίνεται ότι η αποκατάσταση της προ πανδημίας κατάστασης θα γίνεται πολύ πιο σύντομα απ’ ό,τι την περιμέναμε. Άρα λοιπόν θα πρέπει να προσανατολιστούμε προς τη βελτίωση αυτή. Ως ΣΕΤΕ, έχουμε ήδη καταθέσει μελέτη με εμβληματικές υποδομές που θεωρούμε ότι θα μπορούσαν ουσιαστικά να ικανοποιήσουν αυτό το αίτημά μας. Θεωρούμε το RRF τεράστια ευκαιρία, όμως είναι και πάρα πολύ μεγάλη πρόκληση. Διότι η επένδυση των χρημάτων αυτών έχει να κάνει και με τις δομές του κράτους, οι οποίες θα πρέπει και εκείνες με τη σειρά τους να εκσυγχρονιστούν πολύ γρήγορα, έχει να κάνει και με τις δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης, που ουσια­ στικά ξέρουμε τα προβλήματά τους και τις παθογένειές τους. Όμως, η τοπική αυτοδιοίκηση στο συγκεκριμένο ζήτημα ουσιαστικά έχει ρόλο, σε πολ­ λές περιπτώσεις, σημαντικότερο και από αυτόν του κράτους. Άρα λοιπόν η πρόκληση είναι εδώ. Υπάρχουν τα όπλα και τα εργαλεία. Από την άλλη, ελλο­ χεύουν και μεγάλοι κίνδυνοι. Διότι αν ο τρόπος με τον οποίο θα διοχετευτούν αυτά τα χρήματα προς την κατεύθυνση την οποία ανέλυσα προηγουμένως δεν γίνει με σύγχρονες μεθόδους, τότε κινδυνεύουμε πάλι να πέσουμε σε επεν­ δύσεις, στις παραδοσιακές –αν θέλετε– υποδομές, τις μεγάλες υποδομές, που δεν θα μας λύσουν όμως το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σχετικά με την επόμενη μέρα του τουρισμού μας και τη βελτίωση του προϊόντος μας.» • “ Έχουμε απαρχαιωμένα δίκτυα στους περισσότερους προορισμούς μας. ”