Τουριστική Αγορά τ. 291

25 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ και όχι των μεμονωμένων επιχειρήσεων. Η επίτευξη αυτού του στόχου επιβάλλει τη βελτίωση υποδομών που δεν είναι αμιγώς τουριστικές, αλλά και υλοποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό, καθώς και προώθηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχε- δίων σε δεκάδες τουριστικούς Δήμους της χώρας, που υφίστανται πιέσεις από την τουριστική ανάπτυξη. Η υλοποίηση των σχετικών δράσεων θα ωφελήσει ση- μαντικά την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών. Σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας θα διαδραματίσει και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδιαίτερα σε θέματα απλοποίησης διαδικασιών, ασφάλειας δι- καίου και, ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια, ευθυγράμμισης των έμμεσων φόρων -που επιβαρύνουν τις τιμές και άρα τη διεθνή ανταγωνιστικότητα- με τα επίπεδα των ανταγωνιστών μας. Η αύξηση των τιμών μέσω των έμμε- σων φόρων επιφέρει σημαντικό πλήγμα στους προορισμούς και στις επιχειρήσεις που δεν έχουν ένα ισχυρό brand name, συνεπώς δεν έχουν τη δυνατότητα να περάσουν ένα μέρος της αύξησης της τιμής στον τελικό καταναλωτή. Ως απο- τέλεσμα, εντείνεται η εποχικότητα και η συγκέντρωση στις τουριστικά ανεπτυγ- μένες περιοχές, που έχουν τη δυνατότη- τα αυτή. Η βελτίωση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας θα οδηγήσει στην επίτευξη τριών βασικών στόχων για την ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα: • τη χωρική επέκταση, δηλαδή την επέ- κταση και σε άλλες Περιφέρειες πέραν των 5 Περιφερειών στις οποίες σήμερα λαμβάνει χώρα το 88% της τουριστικής δραστηριότητας, • τη χρονική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας, • την αύξηση της μέσης δαπάνης και της διάρκειας παραμονής ανά επισκέπτη. Για τον τουρισμό στην Ελλάδα, το περιβάλλον αποτελεί βασικό πόρο του τουριστικού προϊόντος και για το λόγο αυτό η διαμόρφωση ενός σαφούς και αποτελεσματικού χωροταξικού πλαισίου αποτελεί αναγκαιότητα για την τουρι- στική ανάπτυξη, προς όφελος τόσο των επενδυτών όσο και του περιβάλλοντος. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η άμεση θεσμοθέτηση αποτελεσματικών Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Η τουριστική δραστηριότητα χαρα- κτηρίζεται από υψηλό βαθμό κοινωνικής βιωσιμότητας. Στην παρούσα συγκυρία, είναι ακόμα πιο προφανές πόσο σημα- ντικό είναι να διατηρηθούν και να ακμά- σουν οι τοπικές κοινωνίες στα νησιά μας. Η επίλυση του σύνθετου προβλήματος της έλλειψης εργαζομένων, που αποτελεί παγκόσμιο και όχι αποκλειστικά ελληνικό πρόβλημα, προϋποθέτει κατ’ αρχάς την επιμήκυνση της σαιζόν, ώστε οι εργαζό- μενοι να έχουν απασχόληση για περισ- σότερους μήνες. Όπου, λόγω της φύσης του τουριστικού προϊόντος της περιοχής (π.χ. Ήλιος και Θάλασσα), αυτό δεν εί- ναι εφικτό, θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις σε άλλες δραστηριότητες (π.χ. αγροτική παραγωγή, εκπαίδευση), που λαμβάνουν χώρα εκτός της τουριστικής σαιζόν. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η διάθεση αξιοπρεπών καταλυμάτων για τους εργαζόμενους, που ιδιαίτερα στους ακριβούς προορι- σμούς αποτελεί δυσεπίλυτο μεν αλλά ντροπιαστικό πρόβλημα. 3. Κρίσιμες Παρεμβάσεις Η στρατηγική για τον τουρισμό απαιτεί Σύγχρονους Οργανισμούς Δια- χείρισης και Προώθησης Προορισμού (Destination Management & Marketing Organization - DMMO), όχι κατ’ όνομα όπως συνέβη με την πρόσφατη νομοθε- τική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, αλλά στην ουσία, με τη δημιουργία συνερ- γατικών συστάδων ανά τουριστικό και όχι αποκλειστικά διοικητικό προορισμό ως σύγχρονο εργαλείο διαχείρισης, οι οποίες θα αποτελούν ένα cluster όλων των δημιουργικών δυνάμεων των προο- ρισμών, τόσο στη λήψη των αποφάσεων όσο και στην υλοποίηση στρατηγικών. Στην κατεύθυνση αυτή, οι τουριστικοί προορισμοί πρέπει να αξιοποιήσουν τις προηγμένες τεχνολογίες και να ενισχυ- θούν στην προσπάθεια κατανόησης των προτιμήσεων των ταξιδιωτών για την ανάπτυξη αειφόρων τουριστικών προϊόντων. Αξιοποιώντας χρηματοδο- τικά εργαλεία, απαιτείται η δημιουργία σε κάθε προορισμό προηγμένων Digital Hubs εξόρυξης πληροφορίας (data mining), καταγραφής (reporting), ανά- λυσης ροών των επισκεπτών και αλληλε- πίδρασης σε ελληνικούς προορισμούς. Η καινοτομία θα συνδυάζει προηγμένα προβλεπτικά μοντέλα με την αξιοποίηση αναλύσεων μεγάλων δεδομένων (big data). Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του τουρισμού θα συμβάλλει σημαντικά και πολύπλευρα στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος, στην ταξιδιωτική εμπειρία, στην αυτοματοποίηση διαδικα- σιών και λειτουργιών των επιχειρήσεων, στην ελκυστικότητα των τουριστικών επιχειρήσεων ως χώρων εργασίας για τις νεότερες γενιές. Η Βραχυχρόνια Μίσθωση αποτελεί ήδη, και στην Ελλάδα και παγκοσμίως, βασικό συστατικό του τουριστικού προϊόντος. Για το λόγο αυτό, πρέπει να ενταχθεί στον τουριστικό σχεδιασμό (όπως π.χ. στη Σουηδία). Παράλληλα, να αρθούν φορολογικά / διοικητικά πλεονεκτήματα που της δίνουν αντα- γωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των τουριστικών καταλυμάτων. Η ένταξη της Βραχυχρόνιας Μίσθωσης στον τουρι- στικό σχεδιασμό μπορεί να συμβάλλει και στην περιβαλλοντική προστασία με δύο τρόπους: μειώνοντας την ανάγκη για πρόσθετες κατασκευές, προκειμένου η προσφορά να ανταποκριθεί στην αυξα- νόμενη ζήτηση, ιδιαίτερα την εποχική, και θέτοντας υποχρεώσεις αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην εκτός σχεδίου δόμηση. Η ανάπτυξη του τουρισμού, ιδιαίτερα στα νησιά και σε ορισμένους ορεινούς προορισμούς, συχνά υφίσταται κριτική περί «μονοκαλ- λιέργειας». Ο τουρισμός έχει μόνο να ωφεληθεί από την ανάπτυξη και άλλων δραστηριοτήτων που θα καταστήσουν τους προορισμούς πιο σύνθετους κοινω- νικά και πιο ενδιαφέροντες. “ Για τον τουρισμό στην Ελλάδα, το περιβάλλον αποτελεί βασικό πόρο του τουριστικού προϊόντος. ”