Greek Vegan 6

27 H λέξη βιγκανισμός κι ο χαρακτη- ρισμός βίγκαν θεμελιώθηκαν επισήμως ως επικοινωνιακοί όροι το 1944 στο Ηνωμένο Βασίλειο, για τον προσδιορισμό των αυστηρώς χορτοφάγων. Οι μελετητές, ωστόσο, αυτού του διατροφικού προσανατο- λισμού καταθέτουν την άποψη ότι ο βιγκανισμός εμφανίσθηκε στην ανθρω- πότητα πολλούς αιώνες νωρίτερα κι αποτελούσε και φιλοσοφική στάση ζω- ής. Το χρίσμα του πρώτου vegan της ανθρωπότητας διεκδικεί -μετά πολλών επαί- νων- ο Έλληνας φιλόσοφος Πυθαγόρας. Οξυδερκής, ενο- ρατικός, βαθιά σκεπτόμενος κι ιδιαίτερα επαναστατικός για την εποχή του, ο Σάμιος φιλόσοφος αντιμετώπιζε ισό- τιμα τις γυναίκες, δίδασκε και σ’ αυτές τον πλούτο των γνώ- σεών του -σε εποχές ακραί- ου ανδρικού σωβινισμού- κι ήταν αδιαπραγμάτευτα χορ- τοφάγος. Αν και δεν άφησε πίσω του χειρόγραφα, κο- ρυφαίοι ιστορικοί, μετά από ενδελεχή έρευνά τους, υπο- στηρίζουν ότι είχε εκφράσει ανοιχτά την πεποίθηση πως θεωρούσε ανήθικη τη θανά- τωση και την εκμετάλλευση ζώων, καθότι όλα τα έμβια όντα έχουν ψυχή και συναι- σθήματα. Προς επιβεβαίωση αυτών των ιστορικών προ- σεγγίσεων, έρχεται η παρα- δοχή από το όχι και τόσο μακρινό 1840 -οπότε κι εμφανίστηκε στην Αγγλία (την πιο ισχυρή χώρα του πλανήτη τότε) η χορτοφαγική διατρο- φή- ότι τους χορτοφάγους πολίτες της τους αποκαλούσαν Πυθαγόρειους. Το ζήτημα απασχόλησε, στη φιλοσοφική διάστασή του, και τους φιλοσόφους Μπένθαμ, Σίνγκερ, Φρασιόνε, οι οποίοι, εκκινώντας από διαφορετικές αφετη- ρίες ο καθένας, καταλήγουν στο συ- μπέρασμα ότι βιγκανισμός είναι μια ηθική επιλογή-επιταγή ενάντια στην εκμετάλλευση των ζώων για την όποια ικανοποίηση των όποιων ανθρωπίνων αναγκών. Συμπέρασμα πρώτο: το να είσαι vegan είναι βιοθεωρία, είναι τρόπος σκέψης, είναι αξιακή ιεράρ- χηση, είναι επιλογή συγκεκριμένης ηθικής στάσης ζωής. Αυτή η στάση ζωής γίνεται ορατή δια γυμνού οφθαλμού στην καθημερινό- τητα ενός vegan. Προφανώς, τρέφεται με φυτικής προέλευσης προϊόντα. Στον πρωινό καπουτσίνο του θα βάλει γά- λα σόγιας ή βρώμης ή οποιοδήποτε φυτικό ρόφημα προτιμά. Επιπρόσθε- τα, όμως, υιοθετεί παράλληλες δράσεις που μπορεί να αρχίζουν λ.χ. από την κουζίνα του, αλλά να καταλήγουν στην αποφασιστική συμβολή για την προ- στασία του περιβάλλοντος και του οι- κοσυστήματος. Βιγκανισμός είναι να μειώνεις σημαντικά τον όγκο των απορ- ριμμάτων σου: να ανακυκλώνεις χαρτί, πλαστικό, γυαλί, τενεκεδένιες συσκευα- σίες, να ρίχνεις στα κατάλληλα δοχεία ανακύκλωσης το χρησιμοποιημένο τη- γανόλαδο, για να μετατραπεί σε βιοκαύ- σιμο για τα μέσα μαζικής μεταφοράς, να κάνεις κομπόστ (δηλαδή φυτικό λίπα- σμα) τα υπολείμματα των τροφών που μαγειρεύεις ή τα τρόφιμα που αλλοιώ- νονται και δεν είναι προς κατανάλωση. Βιγκανισμός είναι το να μην πετάς τρό- φιμα, γενικά. Σ’ έναν πλανήτη που υπο- φέρει από ασιτία, με μικρά παιδιά να πεθαίνουν από την αφαγία με πρησμέ- νες τις κοιλιές τους σε χώρες του τρίτου κόσμου, είναι κάτι σαν αρχαιοελληνική ύβρις το να πετάς φαγητό. Δυστυχώς, στη δική μας χώρα, πρόσφατη μελέτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης μαρτυρά ότι ειδικά οι νέοι ηλικίας από 18 έως 30 ετών πετούν συχνά στους σκουπιδοτενεκέδες ακόμη και φαγητά που δεν έχουν αλλοιωθεί κι είναι κατάλληλα προς βρώ- ση. Φαινόμενο που κάνει ακόμη και τους πιο ισχυρογνώμονες παμφάγους να παραδεχθούν ότι εν τέλει θανατώνονται πολύ περισσότερα ζώα απ’ όσα τους «χρειάζονται» για την ποικιλία στη διατροφή τους. Μια άλλη προβληματική που αναπτύσσει αυτή η ίδια έρευ- να σχετίζεται με την αδυναμία -σε μεγάλο μέρος της ελληνι- κής κοινωνίας- να αντιληφθεί τη σύνδεση της μη χρηστής διαχεί- ρισης των τροφίμων με το φαι- νόμενο της κλιματικής αλλαγής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επίσης, ότι κάπου μέσα στο 2015, επο- χή μεγάλης οικονομικής κρίσης, οι Έλληνες παραδέχονταν ότι ως καταναλωτές δεν αγόραζαν λαχανικά που είχαν περίεργο σχήμα και δεν ήταν ελκυστικά οπτικά. Αποτέλεσμα αυτής της περίεργης εικαστικής άποψης ήταν το να πετιούνται πολλά κιλά φρεσκότατων λαχανικών, απλώς και μόνον για εμφανισι- ακούς λόγους. Στο ζήτημα αυτό είχαν παρέμβει περιβαλλοντολογικές οργα- νώσεις, οι εθελοντές των οποίων είχαν προμηθευτεί αυτά τα μη ελκυστικά λα- χανικά, τα είχαν μαγειρέψει σε μεγάλες πλατείες κι είχαν καλέσει τον κόσμο να τα γευθεί, προσπαθώντας να πείσουν ότι μπορούν να είναι το ίδιο νόστιμα. Βιγκανισμός είναι το να σέβεσαι τον κόπο της μέλισσας που δουλεύει ακού- ραστα για την τροφή της και να μην της την αρπάζεις. Να μην καταναλώ- νεις φοινικέλαιο, για τη δημιουργία του οποίου έχουν αποψιλωθεί τεράστιες εκτάσεις δασών, στερώντας από τους ουρακοτάγκους το σπίτι τους, οδηγώ- ντας τους την ίδια στιγμή σ’ εξαφάνιση.