ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
23
ΕΓΚΛΗΜΑΤ ΙΚΟΤΗΤΑ, ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ
ξεων σε κάτω από 50 χιλιάδες για αρκετά
χρόνια μετά το 1998 συνοδεύτηκε αυτή τη
φορά και από την αύξηση του αριθμού των
εξιχνιασμένων υποθέσεων, οι οποίες ξεπέρα-
σαν τις 7.000. Το 2002 έφθασαν τις 10.536,
σε σύνολο 49.641 αποπειρών και τελεσθέ-
ντων κλοπών. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαίω-
σαν το γεγονός ότι η Ελληνική Αστυνομία
άρχισε να μαθαίνει από τα παθήματά της και
να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Πέρα-
σε από μία πρώτη επιτυχημένη φάση ανα-
διάρθρωσης ώστε να ανταποκριθεί στις νέες
συνθήκες.
Σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή την αλλαγή
έπαιξε και η επιτυχία της ΕΛΑΣ στην καταπο-
λέμηση της τρομοκρατίας. Επειτα από χρόνια
άκαρπων ερευνών και προσπαθειών από
όλους τους υπουργούς Δημοσίας Τάξεως
που είχαν επωμισθεί αυτή την ευθύνη, και
χάρη στη συνεργασία τους με τις αγγλικές
και τις αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας,
κατόρθωσαν να εκμεταλλευτούν την απρο-
σεξία και τα σφάλματα που διέπραξαν μέλη
της 17 Νοέμβρη, της μεγαλύτερης και πιο
προβεβλημένης τρομοκρατικής οργάνωσης
στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Σύμφωνα με
δημοσκόπηση που είχε δημοσιευτεί στο «Βή-
μα της Κυριακής» της 7ης Ιουλίου 2002, το
57% των πολιτών έκρινε ως αποτελεσματική
τη συμβολή της ΕΛΑΣ στις τότε επιχειρή-
σεις, αλλά ταυτόχρονα, ενώ το 45% των
ερωτηθέντων αναγνωρίζει ως κύριο συντε-
λεστή την ΕΛΑΣ για τις συλλήψεις, ένα εξί-
σου μεγάλο ποσοστό (38%) απέδωσε την
επιτυχημένη κατάληξη των ερευνών στη
συμμετοχή «ξένων μυστικών υπηρεσιών».
Αυτό είναι ένα μικρό δείγμα, του πώς, στην
κορυφαία στιγμή της μεταπολιτευτικής δρά-
σης της αστυνομίας, όταν κατόρθωσε να
εξαρθρώσει το απόστημα της τρομοκρατίας
που ταλάνιζε την ομαλή πολιτική ζωή της
χώρας επί 27 χρόνια, ένα μεγάλο μέρος της
κοινής γνώμης θεωρούσε ότι η επιτυχία της
ΕΛΑΣ οφειλόταν στην παρέμβαση των ξέ-
νων συνεργατών της.
Οργανωμένο έγκλημα
Ο καθηγητής Εγκληματολογίας, κ. Ι. Πα-
νούσης, έχει επισημάνει ότι: «Στο χώρο του
εγκλήματος εμφανίζονται νέα μοντέλα τόσο
ως προς τη μορφή όσο και ως προς τα μέσα
και τις μεθόδους. Οσο υιοθετούμε τα δυτικά
πρότυπα τόσο μεταβάλλεται το στερεότυπο
του εγκληματία. Η παγκοσμιοποίηση των
αγορών παγκοσμιοποιεί και το έγκλημα, η
κατάργηση των ευρωπαϊκών συνόρων διευ-
κολύνει τη διακίνησή του».
Οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις της
τελευταίας 15ετίας στην Ευρώπη δικαιώνουν
την παραπάνω διαπίστωση, αφού πράγματι
επέφεραν ραγδαίες εξελίξεις και στο εγκλη-
ματικό περιβάλλον. Το οργανωμένο έγκλημα
στην Ευρώπη πλέον εκτείνεται πέραν των
συνόρων κάθε ευρωπαϊκού κράτους, καθι-
στώντας επιτακτική την ανάγκη της διακρατι-
κής αντιμετώπισής του. Ενα από τα σημαντι-
κότερα πεδία δραστηριοποίησης του οργα-
νωμένου εγκλήματος στην Ελλάδα είναι η
διακίνηση ανθρώπων. Οι εγκληματικές οργα-
νώσεις έχουν δημιουργήσει ολόκληρα δί-
κτυα «μεταφοράς» (trafficking) λαθρομετα-
ναστών (που προέρχονται κυρίως από ασιατι-
κές και αφρικανικές χώρες) στην Ελλάδα, αρ-
κετές φορές παρέχοντάς τους και τα απαραί-
τητα πλαστά έγγραφα ώστε αυτοί να συνεχί-
σουν το ταξίδι τους στις υπόλοιπες χώρες
της ΕΕ. Στις περισσότερες των περιπτώσεων,
όμως, οι λαθρομετανάστες είτε οδηγούνται
μέσω των επικίνδυνων, λόγω στρατιωτικών
ναρκοπεδίων, περασμάτων του Εβρου είτε
επιβιβάζονται σε παλιά σκάφη με προορισμό
τις ελληνικές ακτές. Οι λαθρομετανάστες
που συλλαμβάνονται από τα Σώματα Ασφα-
λείας (το Λιμενικό και την ΕΛΑΣ), λόγω των
γραφειοκρατικών διαδικασιών και των διε-
θνών συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώ-
ρα μας (Δουβλίνο ΙΙ, η οποία ορίζει ότι άσυλο
μπορεί να ζητηθεί μόνο στην πρώτη χώρα ει-
σόδου στην ΕΕ) ειδοποιούνται ότι πρέπει να
εγκαταλείψουν τη χώρα σε διάστημα ενός
μηνός αυτοβούλως, με αποτέλεσμα η ΕΛΑΣ,
μην μπορώντας να ενεργήσει διαφορετικά,
να τους αφήνει να κυκλοφορούν ελεύθεροι.
Στο οργανωμένο έγκλημα εντάσσονται και
τα εγκλήματα κατά της πνευματικής ιδιοκτη-
σίας, κύριο τμήμα των οποίων αποτελεί η
πώληση πλαστών CD και DVD. Οι εγκληματι-
κές οργανώσεις που πρωτοστατούν και κυ-
ριαρχούν σ’ αυτή την αγορά προέρχονται κυ-
ρίως από χώρες της Αφρικής, δημιουργώντας
ένα άτυπο μονοπώλιο σ’ αυτόν τον «κλάδο»
παραοικονομίας και ζημιώνοντας τόσο στο
κράτος όσο και στις νόμιμες εταιρείες τερά-
στια ποσά από διαφυγόντα κέρδη.
Εγκληματικές οργανώσεις έχουν εμφανι-
στεί και στην τέλεση κλοπών και ληστειών,
με χαρακτηριστικές περιπτώσεις στις διαρ-
ρήξεις. Σ’ αυτές δραστηριοποιούνται κυρίως
οργανώσεις αποτελούμενες από άτομα
προερχόμενα από τις βαλκανικές χώρες.
Σύμφωνα με επίσημη έκθεση της ΕΛΑΣ τα
άτομα αυτά χαρακτηρίζονται ως έχοντα
υψηλό βαθμό εξειδίκευσης στη δράση τους,
γι’ αυτό κατορθώνουν να διαπράξουν μεγά-
λο αριθμό διαρρήξεων. Σημειώνει δε, η ίδια
έκθεση της ΕΛΑΣ για το οργανωμένο έγκλη-
μα ότι: «Είχε δραστηριοποιηθεί μέχρι και
σπείρα αλλοδαπών με προέλευση από την
Κεντρική και Νότια Αμερική που διέπραττε
κλοπές τραπεζών με τη μέθοδο της απα-
σχόλησης των υπαλλήλων.»
Οι εκθέσεις της ΕΛΑΣ διαπιστώνουν μία αλ-
λαγή και στο έγκλημα του εκβιασμού. Εδώ
Σε αντίξοες συνθήκες, αυτό οφείλουμε να το παραδεχθούμε, η ΕΛΑΣ προσπα-
θεί να αντιμετωπίσει φαινόμενα για τα οποία δεν ήταν προετοιμασμένη, ούτε
ηθικά, ούτε υλικά. Επειτα από αρκετά χρόνια παρατηρούμε να γίνονται προ-
σπάθειες αναβάθμισης του ρόλου της και του εξοπλισμού της, σε πραγματικά
κριτήρια και όχι κριτήρια ωφελιμισμού του εκάστοτε προμηθευτή και αρμόδιου
πολιτικού προσώπου.