Basic HTML Version
του Νόμου
O
πως αναφέραμε και στο προηγούμενο
τεύχος, νόμιμη άμυνα είναι η πράξη ή
οι πράξεις στις οποίες προβαίνει κά-
ποιος για να αποκρούσει παρούσα και άδικη
επίθεση εις βάρος του. Οποιαδήποτε πρό-
σθετη, μη απαραίτητη για την απόκρουση
του επιτιθέμενου ενέργεια μπορεί να προκα-
λέσει στον αμυνόμενο σοβαρά δικαστικά
προβλήματα. Διότι, είτε ο αμυνόμενος κινή-
θηκε –κατά την κρίση του– εντός των ορίων
της νομιμότητας είτε όχι, η υπόθεση μπορεί
να φτάσει στα δικαστήρια μετά από καταγγε-
λία του επιτιθέμενου–παθόντος ή ακόμη και
αυτεπάγγελτα. Και τότε, ο αμυνόμενος θα
μετατραπεί σε κατηγορούμενο, οπότε σε κά-
θε περίπτωση –πολύ δε περισσότερο αν η
βλάβη που προξένησε στον παθόντα ήταν
ιδιαιτέρως σοβαρή ή θανατηφόρα– θα πρέ-
πει να αποδείξει ότι δεν υπερέβη τα όρια της
νόμιμης άμυνας. Συνεπώς, το κρίσιμο ερώτη-
μα είναι πού και πώς μπαίνει η διαχωριστική
γραμμή μεταξύ απόκρουσης (ή οριστικής
εξουδετέρωσης) του επιτιθέμενου και αδι-
καιολόγητης αντεπίθεσης του αμυνόμενου.
Με ποια αντικειμενικά κριτήρια το δικαστή-
ριο θα κρίνει αν ο αμυνόμενος υπερέβη ή
όχι τα όρια της απόκρουσης;
Ακόμη και οι πλέον έμπειροι των δικαστών
διχάζονται επ’ αυτού. Εδώ θα αναφέρουμε
μία χαρακτηριστική περίπτωση ανθρωποκτο-
νίας σε άμυνα (όπως ήταν η τελική απόφαση
του δικαστηρίου), με απαλλαγή του κατηγο-
ρούμενου, καθώς κρίθηκε ότι η υπέρβαση
των ορίων της άμυνας οφείλεται στο φόβο
και στην ταραχή που υπέστη λόγω της επί-
θεσης που δέχθηκε από το θύμα. Ομως,
υπήρξαν και δύο μειοψηφούσες γνώμες.
Κα-
τά μία μειοψηφούσα γνώμη υπάρχει
υπέρβαση άμυνας από αμέλεια και κατά
μία άλλη πρόκειται για θανατηφόρα σω-
ματική βλάβη.
Να σημειώσουμε ότι η από-
φαση που παραθέτουμε, έχει ήδη δημοσιευ-
θεί προ ετών σε νομικά περιοδικά.
Το ιστορικό
Τις μεταμεσονύκτιες ώρες της 8ης Οκτω-
βρίου 1985, σε νυχτερινό κέντρο στα Μέγα-
ρα Αττικής, δυο αδέλφια, έστω οι Θ. (το θύ-
μα) και Κ. (ο κατηγορούμενος) έπιναν οινο-
πνευματώδη ποτά, σε χωριστές παρέες κα-
θένας. Ο κατηγορούμενος μάλιστα κάποια
στιγμή ζήτησε από το σερβιτόρο να προσφέ-
ρει από μέρους του ένα ποτό στο θύμα. Ο
τελευταίος, όμως, αποποιήθηκε το προσφε-
ρόμενο ποτό. Λίγο αργότερα, ο Θ. επετέθη
φραστικά στον κατηγορούμενο, στολίζοντάς
τον με διάφορα... κοσμητικά επίθετα. Στη
συνέχεια, βγήκαν και οι δύο έξω από το κέ-
ντρο και παραλίγο να συμπλέκονταν, αλλά η
συμπλοκή αποφεύχθηκε με την επέμβαση
τρίτων προσώπων. Μάλιστα, ένας από τους
μάρτυρες καταθέτει ότι «ο Θ. έκανε κάποια
κίνηση, σαν κάτι να ήθελε να βγάλει από την
τσέπη του... τελικά, τον ηρεμήσαμε και εγώ
ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
20
Ως απλός πολίτης,
κανένας δεν μπορεί
να είναι απόλυτα
σίγουρος ότι σε
περίπτωση που
προκαλέσει βαριά
σωματική βλάβη
βρισκόμενος –όπως
αυτός πιστεύει– σε
κατάσταση άμυνας,
το δικαστήριο θα τον
απαλλάξει από τις
κατηγορίες.
Παρουσιάζουμε μία
πραγματική
περίπτωση, κατά την
οποία στο δικαστήριο
υπήρξαν τρεις
διαφορετικές
γνώμες.
Λεπτή διαχωριστική γραμμή