Ενα δεύτερο χαρακτηριστικό παράδειγμα
είναι η γνωστή απόπειρα κατά της Ντόρας
Μπακογιάννη στο κέντρο της Αθήνας.
Εφρουρείτο από δεκάδες ένστολους αστυ-
νομικούς αλλά και από την προσωπική
ασφάλειά της. Κανένας δεν μπόρεσε να πα-
ρατηρήσει, να προειδοποιήσει και να αντι-
δράσει. Υπήρχαν τόσοι άνθρωποι (που, θεω-
ρητικά, αποτελούσαν αδιαπέραστο δίχτυ
ασφαλείας) και κανείς δεν πρόσεξε έναν
60χρονο που κουβαλούσε κυνηγετικό τυφέ-
κιο μήκους τουλάχιστον ενός μέτρου! Δεν
ήταν κάποιο πιστόλι κρυμμένο στα ρούχα
του. Δεν είχαμε καμία απολύτως αντίδραση
από τους άνδρες της προσωπικής ασφάλειάς
της, παρά μόνο όταν άδειασε το όπλο. Και
το χειρότερο είναι ότι δεν υπήρξε καμία τι-
μωρία στους παρόντες αστυνομικούς ή
στους προϊσταμένους τους. Σε άλλη χώρα
αυτό το λάθος θα οδηγούσε σε παραίτηση ή
απόταξη και επαναπροσδιορισμό της εκπαί-
δευσης. Κάλλιστα τα σκάγια θα μπορούσαν
να αποφέρουν τον τραυματισμό ή το θάνατο
αθώων πολιτών σε μεγαλύτερη απόσταση
από το σημείο της συμπλοκής.
Συνεργασία
Πώς ένας συνοδός ασφαλείας θα πετύχει
την αποτελεσματική φύλαξη χωρίς να αλλά-
ξει τις καθημερινές συνήθειες του προσώ-
που που προστατεύει; Η απάντηση σε αυτή
την κρίσιμη ερώτηση έχει να κάνει με τη
σχέση συνεργασίας και την εμπιστοσύνη
που πρέπει να χτιστεί μεταξύ των δύο. Θα
ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι όλοι οι προ-
στατευόμενοι, εφόσον βρεθούν στην ανά-
γκη να προσλάβουν φρουρά, θα είναι πρό-
θυμοι να συνεργαστούν άψογα με αυτή.
Αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Υπάρχουν άτομα που, παρά τις αυξημένες
ανάγκες τους για προστασία, θεωρούν ότι η
καθημερινότητά τους δεν πρέπει να αλλάξει
στο παραμικρό. Ο συνοδός ασφαλείας πρέ-
πει, λοιπόν, να κτίσει μεθοδικά μία σχέση
εμπιστοσύνης και συνεργασίας μαζί τους.
Μία συζήτηση σε προσωπικό επίπεδο με το
υποψήφιο για φύλαξη άτομο είναι απαραίτη-
τη, ώστε να του εξηγήσει τις βασικές τεχνι-
κές φύλαξης που πρέπει να ακολουθηθούν,
κάνοντας μερικές βασικές ερωτήσεις:
•
Αν υπάρχουν κάποιες απειλές σε γνώση
του, τις οποίες τις αγνοούν τα υπόλοιπα
μέλη της οικογένειας.
•
Τις προσωπικές συνήθειες, αρέσκειες και
απαρέσκειές του.
•
Την ανάγκη να πληροφορείται η φρουρά
τα ραντεβού και τις ώρες τους όσο το δυ-
νατόν νωρίτερα, με ποιον θα συναντηθεί
σε ποιο μέρος κ.λπ.
•
Την ανάγκη να μιλήσει για το πλήρες ια-
τρικό ιστορικό του και τη φαρμακευτική
αγωγή που τυχόν του χορηγείται. Ετσι, ο
συνοδός θα έχει πρόχειρα κάποια φάρμα-
κα που ίσως χρειαστούν.
•
Την ήδη υπάρχουσα ασφάλεια στο σπίτι
και στο γραφείο. Αν προϋπάρχουν κάποιοι
ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
74
ΣΥΝΟΔΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Υ
πάρχουν τρεις φιλοσοφίες για τη φύλαξη υψηλών προσώ-
πων. Καθεμία εκπροσωπεί τη φιλοσοφία των χωρών που τις
ανέπτυξαν: Μ. Βρετανία, ΗΠΑ και Ισραήλ. Η πρώτη κρατά τα
σκήπτρα στη φύλαξη υψηλών προσώπων λόγω αριστοκρατικού
συστήματος και παράδοσης.
•
Οι Βρετανοί έχουν ως βάση την πρόληψη και τη διαχείριση πλη-
ροφοριών. (Μην ξεχνάμε ότι οι MI5/MI6 είναι οι καλύτερα δομη-
μένες μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών στον κόσμο και ότι το Λον-
δίνο είναι η... παγκόσμια πρωταθλήτρια ανάμεσα στις πόλεις που
διαθέτουν κάμερες CCTV.) Για τους ιδιώτες που θα βρεθούν και θα
δουλέψουν εκεί, σημειώνουμε την εντυπωσιακή συνεργασία των
Αρχών ασφαλείας με τις ομάδες φύλαξης: Οι Αρχές τούς παρέχουν
οποιαδήποτε πληροφορία και διευκόλυνση μέσα από τράπεζες δε-
δομένων. Ισως, λοιπόν, είναι η ιδανικότερη πόλη για το συγκεκρι-
μένο επάγγελμα. Σε αυτή τη χώρα, αφού απαγορεύεται η οπλοφο-
ρία, οι τεχνικές φύλαξης είναι ορθότερες, διότι δεν βασίζονται στην
«απατηλή» σιγουριά ενός όπλου, άλλα σε ένα αποτελεσματικό δί-
χτυ προστασίας γύρω από τον προστατευόμενο, στη σωστή επικοι-
νωνία των μελών της ομάδας ασφαλείας και στην ανταλλαγή πλη-
ροφοριών μεταξύ τους.
Οι στατιστικές επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα αυτής της
φιλοσοφίας φύλαξης: Οι επιθέσεις σε δημόσια πρόσωπα είναι ελά-
χιστες. Συνεχίζουν να θεωρούνται οι καλύτεροι ως προς το σχεδια-
σμό και την αποτελεσματικότητα στα θέματα ασφαλείας, καθώς και
στο διαθέσιμο ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
•
Οι ΗΠΑ, λόγω παράδοσης και νοοτροπίας, στηρίζονται στο μέ-
γεθος, στην πληθώρα του προσωπικού φύλαξης, καθώς και στον
οπλισμό που φέρουν. Σε αυτή τη χώρα, στις περισσότερες Πολι-
τείες της οποίας κάθε πολίτης έχει δικαίωμα οπλοκατοχής αλλά
και, υπό όρους, οπλοφορίας, έχει δοθεί μεγάλο βάρος στην εκ-
παίδευση πάνω στο φορητό οπλισμό για την αντιμετώπιση ένο-
πλης απειλής. Αλλωστε, οι Αμερικανοί πολιτικοί και κατεξοχήν ο
πρόεδρος των ΗΠΑ αποτελούν το απόλυτο «τρόπαιο» για κάθε
εχθρό, εγχώριο ή ξένο. Η πασίγνωστη φρουρά του Αμερικανού
προέδρου (U.S. Secret Service), καθώς και ο εξοπλισμός που φέ-
ρουν τα μέλη της φαντάζουν εντυπωσιακά και ικανά να αντιμετω-
πίσουν αποτελεσματικά οποιαδήποτε απειλή. Η λιμουζίνα που με-
ταφέρει τον πρόεδρο είναι μοναδική στο είδος της: Είναι κατα-
σκευασμένη ειδικά για τις ανάγκες φύλαξης του προέδρου και
διαθέτει αρκετό εξοπλισμό ώστε να μετατρέπεται σε πλήρες αμυ-
ντικό όχημα. Φέρει ακόμη και θύρες για χρήση οπλοπολυβόλου
(!) και ιατρικό εξοπλισμό που θα ζήλευε ακόμη και ένα υπερσύγ-
χρονο ιατρείο, για τυχόν εν κινήσει χειρουργική επέμβαση μέχρι
την μεταφορά του προέδρου σε ασφαλές μέρος.
Ο εντυπωσιακός εξοπλισμός υλικοτεχνικών μέσων και ανθρώπινου
δυναμικού απορρέει από την αξιολόγηση και την επεξεργασία των
λαθών και των παραλείψεων του παρελθόντος. Πράγματι, οι Αμε-
ρικανοί έχουν βιώσει αρκετές δολοφονίες δολοφονικές απόπειρες
κατά προέδρων (Λίνκολν, Κέννεντυ, Ρήγκαν) και έχουν αρκετή πεί-
ρα στα θύματα φύλαξης υψηλών προσώπων.
•
Το Ισραήλ, με τις γνωστές πρακτικές και αντιλήψεις από την αρχή
της ύπαρξής του ως κράτους, επικεντρωνόταν σε μία διαφορετική
τακτική για την επιβίωσή του και την καθημερινότητα που βιώνει
λόγω της αντιπαλότητάς του με τον αραβικό κόσμο και της θέσης
του. Μία χώρα σε συνεχή ημι-εμπόλεμη κατάσταση αναγκαστικά
αναπτύσσει τη δική της φιλοσοφία στις υπηρεσίες φύλαξης. Στο
Ισραήλ, που αντιμετωπίζει τη συνεχή ανάγκη απάντησης σε κάθε
μορφής επίθεση, οι νόμοι επιτρέπουν στους πολίτες να οπλοφορούν
με σχεδόν οποιοδήποτε όπλο χειρός, ενώ η αστυνομία, ο στρατός
και γενικά οι κρατικές υπηρεσίες βρίσκονται συνεχώς σε κατάστα-
ση συναγερμού και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση έκτακτων πε-
ριστατικών, όταν αυτά εκδηλωθούν.
Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες τεχνικές τους έχουν καθαρά
κατασταλτικό χαρακτήρα και όχι προληπτικό και συνήθως αποτε-
λούν μέρος ενός σχεδίου συντονισμού και δράσης που εμπλέκει
πολλαπλές κρατικές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια μίας σύντομης
επίθεσης και μετά από αυτήν. Για παράδειγμα, μία συνήθης επίθε-
ση από καμικάζι (με εκρηκτικά ή με όπλα) απλώς δεν θα αντιμε-
τωπιστεί εγκαίρως.
Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει γίνει στροφή στην παραπάνω φι-
λοσοφία τους, ώστε να βάζουν και αυτοί σε προτεραιότητα τον πα-
ράγοντα πρόληψη. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τις επισκέψεις των
εκπαιδευομένων σχολών ασφαλείας σε φρουρούμενους στόχους
υψηλού κινδύνου (π.χ., το ισραηλινό κοινοβούλιο), ώστε οι εκπαι-
δευόμενοι να μελετήσουν στην πράξη την ποιότητα και τα ορατά και
τα αόρατα μέτρα ασφαλείας.
TΡΕΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΕΣ ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΗΣ