COMPUTER ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
14
O
ι περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσ-
σες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ψη-
φιακής εξαφάνισης σύμφωνα με νέα
μελέτη Ευρωπαίων ειδικών της γλωσσικής
τεχνολογίας. Αξιολογώντας το επίπεδο της
υποστήριξης που παρέχει η γλωσσική τε-
χνολογία σε 30 ευρωπαϊκές γλώσσες, οι
ειδικοί καταλήγουν ότι η ψηφιακή υποστή-
ριξη για 21 από αυτές είναι ανύπαρκτη ή,
στην καλύτερη περίπτωση, ανεπαρκής. Η
μελέτη πραγματοποιήθηκε από το ΜΕΤΑ-
ΝΕΤ, ένα ευρωπαϊκό δίκτυο αριστείας που
απαρτίζεται από 60 ερευνητικά κέντρα σε
34
ευρωπαϊκές χώρες.
Η μελέτη, η οποία καταρτίστηκε από πε-
ρισσότερους από 200 ειδικούς και κατα-
γράφεται στους 30 τόμους της σειράς των
Λευκών Βίβλων του ΜΕΤΑ-ΝΕΤ (διαθέσι-
μων σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή),
αξιολόγησε για κάθε γλώσσα το επίπεδο
ανάπτυξης της γλωσσικής τεχνολογίας σε
τέσσερις διαφορετικές περιοχές: αυτόμα-
τη μετάφραση, φωνητική αλληλεπίδραση,
ανάλυση κειμένου και διαθεσιμότητα
γλωσσικών πόρων. Συνολικά 21 από τις 30
γλώσσες κατατάχτηκαν από τους ειδικούς
στην τελευταία κατηγορία, με μικρή ή κα-
θόλου υποστήριξη, ως προς τουλάχιστον
μία από τις παραπάνω περιοχές. Αρκετές
γλώσσες, όπως τα Ισλανδικά, τα Λετονικά,
τα Λιθουανικά και τα Μαλτέζικα έχουν τη
χαμηλότερη βαθμολογία σε όλες τις πε-
ριοχές. Στο άλλο άκρο της κατάταξης, μό-
νο η αγγλική αξιολογήθηκε ότι έχει καλή
υποστήριξη, ενώ δεν υπάρχει καμία γλώσ-
σα με άριστη υποστήριξη. Ακολουθούν τα
Γαλλικά, τα Γερμανικά, τα Ιταλικά, τα Ισπα-
νικά και τα Ολλανδικά με μέτρια υποστήρι-
ξη. Γλώσσες όπως τα Ελληνικά, τα Βασκι-
κά, τα Βουλγαρικά, τα Καταλανικά, τα Ουγ-
γρικά και τα Πολωνικά έχουν αποσπασμα-
τική υποστήριξη και ως εκ τούτου ανήκουν
στις γλώσσες υψηλού κινδύνου.
Σύμφωνα με τους Hans Uszkoreit και
Georg Rehm, επιμελητές της μελέτης, «τα
αποτελέσματα της μελέτης μας είναι πολύ
ανησυχητικά. Οι περισσότερες ευρωπαϊ-
κές γλώσσες παρουσιάζουν μεγάλες ελ-
λείψεις σε γλωσσικούς πόρους, ενώ κά-
ποιες από αυτές είναι τελείως παραμελη-
μένες. Από αυτήν την άποψη, είναι δύσκο-
λο να διασφαλιστεί το ψηφιακό μέλλον
τους. Υπάρχουν δραματικές διαφορές
στην υποστήριξη της γλωσσικής τεχνολο-
γίας ανάμεσα στις διάφορες ευρωπαϊκές
γλώσσες και τεχνολογικές περιοχές. Το
χάσμα μεταξύ “μικρών” και “μεγάλων”
γλωσσών ολοένα διευρύνεται. Πρέπει να
εξασφαλίσουμε τον εφοδιασμό των μικρό-
τερων και λιγότερο πλούσιων σε ψηφια-
κούς πόρους γλωσσών με τις απαραίτητες
βασικές τεχνολογίες, αλλιώς αυτές οι
γλώσσες είναι καταδικασμένες σε ψηφιακή
εξαφάνιση».
Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς της
ελληνικής μελέτης, «τα Ελληνικά είναι μία
από τις γλώσσες με μικρό αριθμό ομιλη-
τών και μικρό όγκο ψηφιακών γλωσσικών
πόρων και τεχνολογιών. Η κρισιμότητα της
ανάπτυξης της γλωσσικής τεχνολογίας για
τα Ελληνικά προβάλλει έντονα μόλις κά-
ποιος εξετάσει τι ακριβώς είναι και τι προ-
σφέρει η γλωσσική τεχνολογία, τους τρέ-
χοντες περιορισμούς της, αλλά και τις τε-
ράστιες δυνατότητες καινοτομίας».
Η γλωσσική τεχνολογία παράγει λογισμι-
κό που επεξεργάζεται τον προφορικό και
το γραπτό λόγο. Χαρακτηριστικά παρα-
δείγματα λογισμικού γλωσσικής τεχνολο-
γίας είναι οι ορθογραφικοί και συντακτικοί
διορθωτές, οι διαδραστικοί προσωπικοί
βοηθοί στα έξυπνα τηλέφωνα (όπως η Siri
στο iPhone) τα διαλογικά συστήματα μέσω
τηλεφώνου, τα συστήματα αυτόματης με-
τάφρασης, οι μηχανές αναζήτησης στο
διαδίκτυο και η συνθετική φωνή σε συστή-
ματα πλοήγησης στα αυτοκίνητα. Τα σύγ-
χρονα συστήματα γλωσσικής τεχνολογίας
βασίζονται κυρίως σε στατιστικές μεθό-
δους που απαιτούν πολύ μεγάλες ποσότη-
τες προφορικών και γραπτών δεδομένων.
ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ Γ ΙΑ 21 ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ
ΓΛΩΣΣΕΣ
Υψηλός ψηφιακός κίνδυνος για
τα Ελληνικά
FOCUS
Μελέτη
Ευρωπαίων
ειδικών της
γλωσσικής
τεχνολογίας
προειδοποιεί για
τις δυσκολίες
επιβίωσης των
περισσότερων
ευρωπαϊκών
γλωσσών στην
ψηφιακή εποχή.
ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΟΙ ΟΙ ΓΛΩΣΣΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ
Η Ευρώπη έχει καταφέρει να άρει σχεδόν όλα τα σύνορα μεταξύ των χωρών της. Υπάρχει
όμως ακόμη ένα σύνορο το οποίο φαίνεται αδιαπέραστο, οι γλωσσικοί φραγμοί που εμποδί-
ζουν την ελεύθερη ροή της γνώσης και της πληροφορίας. Καθυστερούν επίσης το μακρο-
πρόθεσμο στόχο μίας ενιαίας ψηφιακής αγοράς, καθώς παρακωλύουν την ελεύθερη διακί-
νηση των αγαθών, των προϊόντων και των υπηρεσιών. Αν και η γλωσσική τεχνολογία μπορεί
να άρει τους γλωσσικούς φραγμούς μέσω των σύγχρονων συστημάτων μηχανικής μετάφρα-
σης, τα αποτελέσματα της μελέτης του ΜΕΤΑ-ΝΕΤ δείχνουν ξεκάθαρα ότι πολλές από τις
ευρωπαϊκές γλώσσες δεν είναι ακόμα έτοιμες. Υπάρχουν σημαντικά τεχνολογικά κενά που
οφείλονται κυρίως στην εστίαση της έρευνας και της ανάπτυξης στην αγγλική γλώσσα,
στην έλλειψη πολιτικής δέσμευσης και οικονομικών πόρων, αλλά και στην απουσία συγκε-
κριμένου ερευνητικού και τεχνολογικού οράματος.
