COMPUTER ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
53
BRAIN COMPUTING ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
χώρο των παιχνιδιών έχουμε προχωρήσει
ακόμη ένα βήμα, στην αναγνώριση του παί-
κτη και στις κινήσεις που κάνει με τα χέρια.
Η Nintendo ξεκίνησε με το Wii και το ειδικό
τηλεχειριστήριο και η Microsoft «πέταξε» το
τηλεχειριστήριο και έβαλε στη θέση του το
Kinect, το οποίο είναι σε θέση να αναγνωρί-
ζει τις κινήσεις του σώματος του χρήστη. Το
επόμενο βήμα δεν είναι άλλο από την ανα-
γνώριση της ίδιας της σκέψης του χρήστη.
Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τους υπολογι-
στές, αλλά και τις φορητές συσκευές, τα
βασικά περιφερειακά για το χειρισμό τους
παραμένουν τα ίδια εδώ και τουλάχιστον 30
χρόνια και δεν είναι άλλα από το πληκτρο-
λόγιο και το ποντίκι. Η αντικατάστασή τους
στο άμεσο μέλλον φαντάζει το ίδιο απίθανη
όσο και η αντικατάσταση των τροχών στα
αυτοκίνητα του μέλλοντος. Βέβαια, η αστεί-
ρευτη ανθρώπινη φαντασία έχει φροντίσει
να δημιουργήσει εναλλακτικές συσκευές
και μεθόδους αλληλεπίδρασης: οθόνες
αφής, συστήματα αναγνώρισης ομιλίας,
ακόμη και συσκευές εικονικής πραγματικό-
τητας, όπου ο χρήστης αλληλεπιδρά με τον
υπολογιστή, χειριζόμενος εικονικά αντικεί-
μενα. Παρ’ όλα αυτά, το απόλυτο φράγμα
μεταξύ του ανθρώπινου εγκεφάλου και των
υπολογιστών που χρησιμοποιούμε, εξακο-
λουθεί να υπάρχει. Η αλληλεπίδραση εξαρ-
τάται πάντα από τα ανθρώπινα… περιφερει-
ακά, δηλαδή τα χέρια, το στόμα, τα μάτια
και τα αυτιά μας.
Οι έρευνες προς την κατεύθυνση που θα
ρίξει αυτό το φράγμα και θα επιτρέψει την
απευθείας «συνομιλία» του εγκεφάλου μας
με έναν υπολογιστή, δεν είναι καινούργια
υπόθεση και καλύπτουν πολλαπλά πεδία
ερευνών. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια
όμως, δεν είχαν φανεί αποτελέσματα από
αυτές τις έρευνες, ενώ οι ανακοινώσεις,
όσο ενδιαφέρουσες και αν ήταν, δεν φαίνο-
νταν να έχουν πρακτική χρησιμότητα, εκτός
βεβαίως από ιατρικές χρήσεις, όπως σε πε-
ριπτώσεις αδυναμίας κίνησης των άκρων
ενός ανθρώπου.
IBVA
Αναφερθήκαμε στην εισαγωγή για το
IBVA (Interactive Brainwave Visual Analyser).
Η ομώνυμη αμερικανική εταιρεία ξεκίνησε
να ασχολείται με την κατασκευή και την
ανάπτυξη ενός συστήματος καταγραφής
και ανάλυσης των εγκεφαλικών κυμάτων
μέσω υπολογιστή από το 1972. Εν έτει
1996,
στο πρώτο τεύχος του περιοδικού
«
Millennium» και αργότερα, το 1999, στο
τεύχος 180 του «Computer Για Όλους», γί-
νονται εκτεταμένες αναφορές σε αυτήν την
πρωτοποριακή συσκευή, η οποία επέτρεπε
τον έλεγχο του υπολογιστή με τη σκέψη.
Ο βασικός σκοπός του συστήματος IBVA,
το οποίο είναι ένας συνδυασμός hardware
και software, ήταν η κατασκευή τρισδιάστα-
των απεικονίσεων των εγκεφαλικών κυμά-
των σε πραγματικό χρόνο μέσω ενός υπο-
λογιστή. Αυτό σημαίνει ότι ο χρήστης, εκτε-
λώντας τις συνηθισμένες καθημερινές δρα-
στηριότητές του, μπορεί ανά πάσα στιγμή
να ελέγχει μέσω του υπολογιστή την αντί-
δραση του μυαλού του σε συγκεκριμένες
καταστάσεις την ώρα που αυτές δημιουρ-
γούνται. Για να το πετύχει αυτό, η εταιρεία
χρησιμοποιούσε έναν βασικό εξοπλισμό
που αποτελούνταν από τρία μέρη: έναν πο-
μπό, έναν δέκτη και μία κορδέλα κεφαλιού.
Η κορδέλα τοποθετούνταν στο κεφάλι του
χρήστη και, καθώς ήταν εφοδιασμένη με
ηλεκτρόδια, συλλάμβανε τα κύματα που εκ-
πέμπει ο εγκέφαλος. Στη συνέχεια, μέσω
του πομπού που βρισκόταν επάνω στην
κορδέλα, τα εγκεφαλικά κύματα ταξίδευαν
μέχρι να συναντήσουν το δέκτη. Με τη σει-
ρά του, εκείνος τα διοχέτευε σε κάποιον
υπολογιστή μέσω της σειριακής θύρας του.
Από εκεί και πέρα, αναλάμβανε το software
και ένα τρισδιάστατο γράφημα της πνευμα-
τικής κατάστασης του ατόμου που φορά
την κορδέλα εμφανίζονταν στην οθόνη του
υπολογιστή.
Αυτό που έκανε το σύστημα IBVA ξεχωρι-
στό και μοναδικό στο είδος του εκείνη την
εποχή, είναι τα πακέτα επέκτασης που το
συνόδευαν. Επρόκειτο για προϊόντα
software ή hardware (ή συνδυασμός και των
δύο), τα οποία προσέφεραν τη δυνατότητα
αλληλεπίδρασης μεταξύ εγκεφάλου και
υπολογιστή με πραγματικά πρωτόγνωρους
τρόπους. Με αυτά τα πακέτα μπορούσε κά-
ποιος να μετατρέψει τα εγκεφαλικά κύματα
σε μουσική και να χειριστεί ηλεκτρονικές
συσκευές με τη σκέψη.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πακέτα
επέκτασης του συστήματος IBVA ήταν το
Video Game, μέσω του οποίου μπορούσε
κάποιος να καθοδηγήσει έναν υπολογιστή
με τη σκέψη. Ο τρόπος με τον οποίο αυτό
καθίστατο δυνατόν, ήταν ο εξής: Ο χρήστης
συνέδεε ένα joystick στον υπολογιστή ή
στην παιχνιδομηχανή του και στη συνέχεια
αντιστοιχούσε σε κάθε κουμπί και σε κάθε
κίνησή του συχνότητες και ηλεκτρικές τά-
σεις εγκεφαλικών κυμάτων. Το joystick αυτό
λειτουργούσε ουσιαστικά ως δέκτης των
εγκεφαλικών κυμάτων του χρήστη, τα οποία
μετέτρεπε σε ψηφιακές εντολές προς τον
υπολογιστή.
Φυσικά, απαιτούνταν αρκετή εξάσκηση
για να μπορέσει κάποιος να εντοπίσει τις
συχνότητες και τις ηλεκτρικές τάσεις που
αντιστοιχούν σε μία συγκεκριμένη εγκεφαλι-
κή δραστηριότητα και ακόμη περισσότερη
εξάσκηση για να αποκτήσει την πνευματική
συγκέντρωση που χρειάζεται, ώστε να μπο-
ρέσει να καθοδηγήσει τον ήρωα του παιχνι-
διού χωρίς προβλήματα.
Μία άλλη εντυπωσιακή επέκταση του συ-
στήματος ήταν η δυνατότητα σύνθεσης
μουσικής με τη σκέψη! Το σύστημα IBVA
μετέτρεπε τα εγκεφαλικά κύματα σε σήμα-
τα MIDI και, αφού τα επεξεργαζόταν μέσω
ειδικού software, τα διοχέτευε σε κατάλλη-
λα προγράμματα (όπως MIDI sequensers)
ή κατευθείαν σε ειδικό εξοπλισμό, όπως
keyboards ή συσκευές ειδικών εφέ.
Ψάχνοντας για να δούμε τι έχει απογίνει
η IBVA, ανακαλύψαμε το Psychic Lab
t), το οποίο έχει ιδρύσει
ο Masahiro Kahata στη Νέα Υόρκη. Ο
Kahata φέρεται ως ο δημιουργός του IBVA
αρχικά στην Ιαπωνία και μετά στις ΗΠΑ,
όπου συνεργάστηκε με πολλές εταιρείες
για την δημιουργία ενός εμπορικού εγκεφα-
Στην εικόνα βλέπετε το ασύρματο κιτ IBVA με την κορδέλα που τοποθετείται στο κεφάλι και
τα σχετικά κουμπωτά ηλεκτρόδια. Η επικοινωνία με τον υπολογιστή πραγματοποιείται μέσω
Bluetooth. Στη συσκευασία υπάρχει και το απαραίτητο λογισμικό.
