προσπαθώντας να καταγράψουν όσες πε-
ρισσότερες πληροφορίες μπορούσαν στις
2,5
ώρες που θα διαρκούσε η κάθοδος.
Τα υπεύθυνα για την ατμόσφαιρα όργα-
να μετρούσαν ταχύτητες, πιέσεις, σύστα-
ση και θερμοκρασία, ενώ οι κάμερες του
σκάφους τραβούσαν συνεχώς φωτογρα-
φίες. Ειδικές αντλίες «ρουφούσαν» σωμα-
τίδια από την ατμόσφαιρα του Τιτάνα, κα-
θώς το Huygens έπεφτε προς το έδαφος
και ο χρωματογράφος και ο φασματογρά-
φος μάζας υπολόγιζαν τη χημική σύσταση
της ατμόσφαιρας συναρτήσει του ύψους.
Όλο αυτό το διάστημα, το Cassini βρι-
σκόταν σε τροχιά γύρω από τον Τιτάνα σε
απόσταση 72.000 χιλιομέτρων, με όλα
του τα όργανα σε ετοιμότητα, περιμένο-
ντας τα δεδομένα του Huygens. Παράλ-
ληλα, το Cassini μετρούσε την απόκλιση
της συχνότητας των ραδιοσημάτων, λόγω
του φαινομένου Doppler που έστελνε το
Huygens, υπολογίζοντας με ακρίβεια την
ταχύτητα των ανέμων που επικρατούσαν
στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα.
Η κάψουλα Huygens ήταν έτσι σχεδια-
σμένη, ώστε να μπορέσει να αντέξει τις
τεράστιες διαφορές θερμοκρασίας, από
το παγωμένο διάστημα των -200
ο
C έως
τους πάνω από 1.500 βαθμούς που θα
αναπτύσσονταν κατά τη διάρκεια της ει-
σόδου στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα. Ανε-
ξάρτητα από την εξωτερική θερμοκρασία,
η θερμοκρασία στο εσωτερικό του, όπου
βρίσκονταν τα πολύτιμα όργανά του, δια-
τηρούνταν στους 50 βαθμούς.
Καθώς το μεγαλύτερο από τα τρία αλε-
ξίπτωτά του άνοιξε, η κάψουλα επιβράδυ-
νε από 50 περίπου μέτρα το δευτερόλε-
πτο έως τα 5,4.
Παράλληλα, λόγω των ισχυρών ανέμων
που επικρατούσαν στην ατμόσφαιρα του
Τιτάνα, το Huygens παρασύρθηκε οριζό-
ντια με μία ταχύτητα της τάξης των 1,5
μέτρων το δευτερόλεπτο.
Στην αφιλόξενη επιφάνεια του Τιτάνα
δεν φτάνει καθόλου φως από τον Ήλιο
λόγω της τεράστιας απόστασης, αλλά και
της πυκνής ατμόσφαιρας. Έτσι, όταν το
Huygens βρισκόταν 700 μόλις μέτρα πά-
νω από το έδαφος, μία λάμπα των 20W
άναψε, φωτίζοντας το σημείο προσεδάφι-
σης και επιτρέποντας στις κάμερες να
τραβήξουν φωτογραφίες στην ορατή πε-
ριοχή του φάσματος. Η λάμπα συνέχισε
να σιγοφέγγει επί μία ώρα μετά την προ-
σεδάφισή του, όπως «ανέφερε» αργότερα
το Cassini. Έτσι, έπειτα από ταξίδι επτά
ετών στο μεσοπλανητικό διάστημα, 22
ημερών στην περιοχή του Κρόνου και 2,5
ωρών καθόδου στην ατμόσφαιρα, το μι-
κροσκοπικό αντικείμενο από το μακρινό
πλανήτη Γη με το όνομα Huygens έφτασε
ασφαλές στην επιφάνεια του Τιτάνα. Η τα-
χύτητα με την οποία το Huygens προσε-
δαφίστηκε στην επιφάνεια ήταν 25 χιλιό-
μετρα την ώρα. Οι επιστήμονες πίστευαν
ότι η κάψουλα είτε θα προσεδαφιζόταν σε
στέρεο έδαφος είτε θα προσθαλασσωνό-
ταν σε μία θάλασσα όχι από νερό, αλλά
από υγρό μεθάνιο. Για το λόγο αυτόν
ήταν έτσι σχεδιασμένη ώστε να μη βυθι-
στεί, ενώ τα όργανα του σκάφους μπο-
ρούσαν να προσαρμοστούν ανάλογα με
το περιβάλλον που θα συναντούσαν.
Όπως δήλωσαν οι υπεύθυνοι της απο-
στολής, στην πραγματικότητα το Huygens
προσεδαφίστηκε σε μάλλον λασπώδες
έδαφος. Μετά την προσεδάφιση, το
Huygens συνέχισε να μεταδίδει πληροφο-
ρίες έως ότου οι μπαταρίες του εξαντλή-
θηκαν. Μάλιστα αξίζει να αναφέρουμε ότι
αν και οι επιστήμονες περίμεναν ότι το
Huygens θα «ζούσε» γύρω στα 3 μόνο λε-
πτά στην επιφάνεια του Τιτάνα, η κάψου-
λα συνέχισε να στέλνει δεδομένα για πολ-
λές ώρες μέχρι που το Cassini έχασε την
επαφή μαζί του και σταμάτησε την κατα-
γραφή. Συνολικά από την επιφάνεια του
Τιτάνα ελήφθησαν εξαιρετικής ποιότητας
δεδομένα, διάρκειας μιας ώρας και δώ-
δεκα λεπτών. Όλες οι πληροφορίες που
συνέλεξε το Huygens, οι οποίες περιλάμ-
βαναν εκατοντάδες Megabytes δεδομέ-
νων, ήχων και εικόνων, μεταδίδονταν
προς το Cassini που βρισκόταν σε τροχιά
γύρω από τον Τιτάνα, το οποίο τις αποθή-
κευε στις ψηφιακές του μνήμες και τις με-
τέδιδε στη Γη δύο φορές, προκειμένου να
εξασφαλιστεί ότι θα έφταναν με ασφάλεια
στο δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων βαθέως
διαστήματος της NASA που βρίσκονται
διάσπαρτα σε όλο τον κόσμο. Η πρώτη ει-
κόνα του Huygens που έφτασε στις οθό-
νες των επιστημόνων ελήφθη από ύψος
16
χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Τι-
τάνα και είχε ανάλυση γύρω στα 40 μέτρα
ανά pixel. Συνολικά, το Huygens τράβηξε
γύρω στις 350 εικόνες από τις οποίες οι
επιστήμονες έβγαλαν χρήσιμα συμπερά-
σματα για την επιφάνεια του μεγαλύτερου
δορυφόρου του Κρόνου.
40
ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ
Από το αρχικό όραμα μέχρι τη σχεδία-
ση και κατασκευή των σκαφών, η αποστο-
λή Cassini-Huygens έχει διαρκέσει περισ-
σότερο από 40 χρόνια! Η επίσημη έναρξή
της έλαβε σάρκα και οστά το 1982, όταν
συγκροτήθηκε μία ομάδα εργασίας από
την Επιτροπή Διαστημικής του Ευρωπαϊ-
κού Ιδρύματος Επιστημών και την αντί-
στοιχη επιτροπή της Εθνικής Ακαδημίας
Επιστημών των ΗΠΑ.
Ο στόχος της ομάδας ήταν να εξετάσει
πιθανούς τρόπους συνεργασίας της Ευ-
ρώπης και της Αμερικής στον τομέα της
Διαστημικής εξερεύνησης. Τα οφέλη από
τη συνεργασία αυτή θα ήταν πολυεπίπεδα
τόσο σε επιστημονικούς και εκπαιδευτι-
κούς όσο και σε βιομηχανικούς τομείς.
Η πρόταση της ομάδας εργασίας που
κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Διαστημική
Υπηρεσία (ESA) ήταν μία από κοινού με
τη NASA αποστολή στον Κρόνο, η οποία
θα περιλάμβανε και προσεδάφιση στο με-
γαλύτερο δορυφόρο του, τον Τιτάνα.
Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1989,
εγκρίθηκε τελικά από το Κογκρέσο των
ΗΠΑ η χρηματοδότηση της αποστολής.
Το βασικό διαστημόπλοιο ονομάστηκε
Cassini προς τιμή του Ιταλού αστρονόμου
που ανακάλυψε τους δορυφόρους του
Κρόνου και την κατασκευή του ανέλαβε
το διάσημο Jet Propulsion Laboratory
(
JPL) της NASA. Η κάψουλα που θα προ-
σεδαφιζόταν στον Τιτάνα ονομάστηκε
Huygens προς τιμή του Ολλανδού αστρο-
νόμου που ανακάλυψε το δορυφόρο και η
κατασκευή της ανατέθηκε στην Ευρωπαϊ-
κή Διαστημική Υπηρεσία.
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Με τους εντυπωσιακούς δακτυλίους και
τα δεκάδες φεγγάρια, ο Κρόνος είναι ο
πιο ενδιαφέρων πλανήτης του Ηλιακού
Συστήματος για πολλούς λόγους. Ελάχι-
στα μικρότερος από το Δία, σχηματίστηκε
πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια
και αποτελείται κυρίως από αέρια.
Επίσης, είναι ο μόνος γνωστός πλανή-
της με πυκνότητα χαμηλότερη του νερού,
κάτι που σημαίνει ότι αν τον τοποθετού-
σαμε σε μία γιγάντια λεκάνη νερού, θα
επέπλεε χωρίς πρόβλημα.
Ο Κρόνος διαθέτει μία τεράστια μαγνη-
τόσφαιρα και μία εξαιρετικά δραστήρια
ατμόσφαιρα με ανέμους, οι οποίοι στην
περιοχή του ισημερινού «φυσούν» με τα-
χύτητα 1.800 χιλιομέτρων την ώρα. Η
NASA, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήμα-
ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Η αποστολή Cassini-Huygens πήρε το όνομά της από δύο ευρωπαίους αστρονό-
μους του 17ου αιώνα. Ο Ολλανδός αστρονόμος, Christian Huygens (1629-1695),
ανακάλυψε τους δακτυλίους του Κρόνου και το δορυφόρο Τιτάνα. Μερικά χρόνια
αργότερα, ο Γαλλο-Ιταλός αστρονόμος Jean-Dominique Cassini (1625-1712) ανα-
κάλυψε άλλους τέσσερις δορυφόρους, τον Ιαπετό, τη Ρέα, την Τιθύ και τη Διόνη.
επίσης, ανακάλυψε ότι οι δακτύλιοι του Κρόνου χωρίζονται σε δύο τμήματα από
ένα στενό πέρασμα που από τότε έχει πάρει το όνομά του.
10
ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΚΡΟΝΟ
COMPUTER ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
57
