19
HDR
ρούσε ακόμη και ένα super-
computer. Κοινώς, η εικόνα
που αντιλαμβανόμαστε, είναι εν
πολλοίς διαφορετική από αυτή
που συλλαμβάνουν τα μάτια
μας, γι’ αυτό έχουμε αντίληψη
και του εσωτερικού αλλά και
του εξωτερικού χώρου ταυτό-
χρονα.
Στην ψηφιακή φωτογραφία,
όμως (όπως και στην αναλογι-
κή παλαιότερα), η ευαισθησία
των αισθητήρων είναι περιορι-
σμένου εύρους.
Η ευαισθησία εκφράζει, με
πιο απτό τρόπο, τη σχέση του
φωτός που πέφτει σε ένα κελί
του αισθητήρα σε συγκεκριμέ-
νο χρόνο προς την ένταση που
καταγράφει ο αισθητήρας και
μετριέται στην κλίμακα ISO.
Ενας αισθητήρας μικρής ευαι-
σθησίας, χρειάζεται, με απλά
λόγια, πολύ φως για να αναπα-
ραγάγει εικόνα, ενώ ένας αι-
σθητήρας μεγάλης ευαισθη-
σίας μπορεί να καταγράψει ει-
κόνα ακόμη και σε πολύ χαμη-
λό φωτισμό. Η τυπική ευαισθη-
σία τόσο σε φιλμ όσο και σε
ψηφιακούς αισθητήρες είναι το
ISO 100, ενώ οι ψηφιακοί αι-
σθητήρες έχουν το πλεονέκτη-
μα ότι η ευαισθησία τους μπο-
ρεί να ρυθμιστεί (π.χ., ISO 100,
200, 400, 800, 1.600).
Το πρό-
βλημα είναι πως για κάθε ρύθ-
μιση ευαισθησίας ο αισθητήρας
έχει ένα περιορισμένο ωφέλιμο
εύρος φωτεινοτήτων, πέρα
από τις οποίες χάνει το νόημά
της η φωτογράφηση.
Επιστρέφοντας στο θέμα
μας, η επιστήμη έχει δημιουρ-
γήσει τους κατάλληλους αλγό-
ριθμους, ώστε να μπορούμε να
εξομοιώσουμε με έξυπνο τρό-
πο αυτό που δεν μπορούμε να
φωτογραφίσουμε απευθείας. Η
τεχνική ονομάζεται HDR imag-
ing, με τα αρχικά να σημαίνουν
High Dynamic Range ή ελληνι-
στί απεικόνιση υψηλού δυναμι-
κού εύρους, όπου το εύρος
αφορά στη φωτεινότητα ή, αν
προτιμάτε, στην ευαισθησία του
αισθητήρα, μια και η τεχνική
εξομοιώνει έναν αισθητήρα πο-
λύ μεγάλου εύρους ευαισθη-
σίας, συνδυάζοντας λήψεις δια-
φορετικών ρυθμίσεων.
Η πιο απλή περίπτωση είναι
αυτή της λήψης δύο φωτογρα-
φιών με διαφορετικές ρυθμί-
σεις, ενώ αν θέλουμε μεγαλύ-
τερη ακρίβεια μπορούμε να
πάρουμε περισσότερες φωτο-
γραφίες με μεγαλύτερη κλιμά-
κωση, ώστε να έχουμε καλύτε-
ρα αποτελέσματα.
Αρκετές φωτογραφικές μη-
χανές, βέβαια, έχουν αυτόματη
ρύθμιση για τη λήψη πολλών
φωτογραφιών μαζί, κάτι που
συνήθως ονομάζεται bracket-
ing. Σε κάθε περίπτωση, βέ-
βαια, είναι σχεδόν απαραίτητη
η χρήση τριπόδου, μια και το
«
κάδρο» θα πρέπει να είναι
ακριβώς το ίδιο, ώστε ο συν-
δυασμός των λήψεων να έχει
νόημα.
Κατά καιρούς έχουν εμφανι-
στεί φωτογραφικές μηχανές, οι
οποίες διαφημίζουν αισθητή-
ρες αυξημένου δυναμικού εύ-
ρους, όπως και άλλες που δια-
θέτουν ενσωματωμένους αλγο-
ρίθμους παραγωγής φωτογρα-
φιών HDR. Καμία, όμως, δεν
διαθέτει αισθητήρα πραγματικά
μεγάλου εύρους.
ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Στους υπολογιστές μας, το
υποσύστημα γραφικών λει-
τουργεί στα 8-bits, δηλαδή, για
κάθε βασικό χρώμα (πράσινο,
κόκκινο, μπλε) υπάρχουν 8-bits
που μεταφέρουν την πληροφο-
ρία. Η ανάλυση των 8-bits αντι-
στοιχεί σε 256 επίπεδα για κά-
θε χρώμα, ενώ το σύνολο των
διαθέσιμων χρωμάτων είναι
256
επί 256 επί 256, το οποίο
ισούται με το γνώριμο
16.777.216.
Ομως, οι αλγόριθ-
μοι σύνθεσης εικόνων HDR λει-
τουργούν με πολύ μεγαλύτερη
ακρίβεια, και παράγουν εικόνες
οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ
τα 16 εκατομμύρια χρώματα.
Ετσι, υπάρχουν και εξειδικευ-
μένοι τύποι αρχείων που μπο-
ρούν να υποστηρίξουν τέτοιες
χρωματικές αναλύσεις. Για πα-
ράδειγμα, τα αρχεία TIFF υπο-
στηρίζουν και 16-bit χρώμα,
ενώ άλλα (.hdr, .exr, .bef) είναι
πιο εξειδικευμένα.
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ
Τα προγράμματα που μπο-
ρούν να συνθέσουν λήψεις για
τη δημιουργία εικόνων HDR εί-
ναι αρκετά.
Εδώ και αρκετό καιρό, μάλι-
στα, αλγόριθμοι για παραγωγή
HDR έχουν ενσωματωθεί και
στα πιο γνωστά εμπορικά (και
μη) προγράμματα επεξεργα-
σίας εικόνας, όπως το Photo-
shop της Adobe και το
PaintShop Pro της Corel. Υπάρ-
χουν, όμως και πιο εξειδικευ-
μένα προγράμματα, τα οποία
διαφέρουν λόγω του ότι μπο-
ρούν να επεξεργαστούν –και
να παραγάγουν– εικόνες HDR
(
TIFF, HDR, EXR κ.λπ.), ενώ ως
επί το πλείστον τα συμβατικά
προγράμματα επεξεργασίας
εικόνας πραγματοποιούν ταυ-
τόχρονα παραγωγή HDR και
συμπίεση σε 8-bits, με βάση
κάποιους εσωτερικούς αλγό-
ριθμους, οπότε οι διαθέσιμες
επιλογές είναι πολύ λιγότερες.
ΕΙΔΟΣ:
HDR Photography
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ:
Freeware
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ:
Windows XP/Vista/7
Π
ολύ καλό δωρεάν πρόγραμμα δημιουργίας HDR εικό-
νων. Μπορείτε να αλλάξετε την ευθυγράμμιση των φω-
τογραφιών και να εισαγάγετε RAW formats, καθώς και
αρχεία, Jpeg, Tiff κ.ά. Το περιβάλλον του προγράμματος απο-
τελείται από τέσσερα ξεχωριστά παράθυρα, ένα για το μενού,
τις εικόνες και τα εργαλεία, το παράθυρο προεπισκόπησης, το
παράθυρο εμφάνισης της προόδου της εργασίας που επιτελεί-
ται και ένα παράθυρο με τα τρέχοντα εργαλεία. Το πρόγραμμα
παρέχει δύο μεθόδους για tone-mapping (ώστε να φαίνεται η
εικόνα σωστά σε κοινές οθόνες). H Simplex διορθώνει το ιστό-
γραμμα, τη γάμα και τον κορεσμό, ενώ η Receptor προσφέρει
επιπλέον επέμβαση στη φωτεινότητα και στην αντιστάθμιση. Με
λίγη εξάσκηση, θα μπορέσετε να ξεφύγετε από τις προεπιλο-
γές αυτού του εξαιρετικού προγράμματος και να επιτύχετε
ακόμη πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
FDRTOOLS BASIC
Επεξεργαστείτε και RAW
