Basic HTML Version
Linux Inside
43
ΕΛΛΑΚ & Επιχειρηματικότητα
Σ
το άρθρο αυτό θα εξετάσουμε πέντε σενάρια επιχειρη-
ματικότητας, όπου η επιχείρηση είναι ένα software
house που αναπτύσσει λογισμικό χρησιμοποιώντας ερ-
γαλεία και κώδικα open source.
Στην συνέχεια θα δούμε τι είναι το Single-Vendor Commer-
cial Open Source Business Model, το οποίο εφαρμόζουν με-
γάλες εταιρείες όπως η Red Hat και MySQL και τρέχουν επι-
χειρήσεις με σημαντική ροή εσόδων που προέρχεται από
open source λογισμικό.
Για αρχή ας δούμε τι προοπτικές έχει το ελεύθερο λογισμι-
κό στον επιχειρηματικό κόσμο και τι κερδίζει ένας developer
και η επιχείρησή του από αυτό.
Το ελεύθερο λογισμικό:
α)
είναι φθηνό ή τελείως δωρεάν,
β)
παρέχει όλα τα εργαλεία ανάπτυξης, π.χ., αν μιλήσουμε
για την C++, έχουμε δωρεάν compiler, IDE κ.λπ. και
γ)
υπάρχει έτοιμος δωρεάν κώδικας ως προγράμματα ή σε
βιβλιοθήκες.
Για παράδειγμα, αν θέλω να κάνω μία εφαρμογή με εργα-
λεία GPL όπως GCC, Code::Bocks IDE, QT κ.λπ., όλα αυτά τα
εργαλεία, ο κώδικας και οι βιβλιοθήκες είναι ανοικτού κώδικα
και δωρεάν.
Αυτό δίνει ένα τρομακτικό πλεονέκτημα σε οποιονδήποτε
developer, είτε είναι ένα μικρό software house είτε μία μεγάλη
εταιρεία, καθώς έχει εργαλεία και κώδικα χωρίς κόστος.
Το κόστος που κάποιος γλιτώνει ανέρχεται σε ένα ποσό
αρχικού κεφαλαίου περίπου 10.000 ευρώ για το περιβάλλον
ανάπτυξης σε ένα PC –βλέπε επώνυμα και κλειστά λογισμικά
ανάπτυξης εφαρμογών– και εκατοντάδες ή χιλιάδες ευρώ για
αγορά κώδικα και βιβλιοθηκών για κάθε project που υλοποιεί.
Ελεύθερο λογισμικό – Κλειστός κώδικας;
Κάποιος μπορεί να ρωτήσει:
«Ο δικός μου πηγαίος κώδικας θα μπορεί να είναι κλειστός
και ιδιόκτητος; Ή με αναγκάζει η GPL, επειδή χρησιμοποίησα
GPL βιβλιοθήκες και εργαλεία, να το κάνω και το δικό μου
free GPLed;|».
«Αν μπορούσα να χρησιμοποιώ εργαλεία και βιβλιοθήκες
ναι μεν GPL, αλλά ο δικός μου κώδικας να είναι κλειστός, αυ-
τόματα θα μπορούσα να το πουλήσω.»
«Ταυτόχρονα, θα μπορούσα να γίνω και χορηγός των GPL
έργων στα οποία βασίζομαι, για να συνεχίσουν να υπάρχουν
και να αναπτύσσονται.»
Γίνεται, λοιπόν, κάτι τέτοιο; Ή με ποιον άλλο τρόπο μπο-
ρούμε να έχουμε κερδοφορία από το ελεύθερο λογισμικό; Η
απάντηση είναι ότι όλα αυτά γίνονται!
Ας δούμε λίγες λεπτομέρειες, όμως, με τις άδειες χρήσης.
1) Αν κάποιος χρησιμοποιεί GPL κώδικα και βιβλιο-
θήκες, πρέπει το τελικό έργο να είναι GPL.
Αυτό σημαίνει ότι μπορώ να πουλήσω το λογισμικό ως GPL
στον πελάτη και ο πελάτης μπορεί να το κάνει ό,τι θέλει.
Σε περιπτώσεις που μικρά software houses αναπτύσσουν
κώδικα, αυτό είναι θεμιτό, διότι ο πελάτης θα ήθελε να έχει
πλήρη έλεγχο στο προϊόν του –ακόμη και σε επίπεδο κώδικα–
και δυνατότητα να πάρει τον κώδικα και να τον «αναθέσει» σε
άλλον develοper.
Οπότε, εδώ η GPL βολεύει. Φυσικά, ο πελάτης δεν θα βά-
λει το λογισμικό σε αποθετήριο, θα το χρησιμοποιεί μόνο ο
ίδιος. Σε αυτή την περίπτωση το λογισμικό ονομάζεται ιδιωτι-
κό (private software) και μπορεί κάλλιστα να είναι ελεύθερο
υπό την άδεια GPL.
2) Αν τώρα ως developer θέλω να κόψω μερικά δικαι-
ώματα στον πελάτη, η λύση λέγεται Permissive free
software licence.
Τέτοια άδεια, για παράδειγμα, είναι η BSD. Εδώ μπορώ να
απαγορεύσω στον πελάτη να δει τον κώδικα ή να τον τροπο-
ποιήσει και του δίνω μόνο τα εκτελέσιμα, αν θέλω. Δηλαδή,
ενώ η GPL δίνει τις τέσσερις βασικές ελευθερίες για κάθε λο-
γισμικό, η άδεια BSD και άλλες άδειες τύπου permissive επι-
τρέπουν στον προγραμματιστή να διαλέξει ποιες ελευθερίες
θα δώσει στον τελικό αποδέκτη. Τέτοιες άδειες περιορίζουν
τα δικαιώματα, επιτρέποντας στο λογισμικό να πωληθεί και να
αποφέρει κέρδος.
Ας δούμε τώρα μερικά σενάρια επιχειρηματικότητας με
«ανοικτά» εργαλεία ανάπτυξης και ανοικτό κώδικα.
Σενάριο Α: Ιδιωτικό λογισμικό GPL
Developer
Ο προγραμματιστής αναπτύσσει λογισμικό από έτοιμο
ελεύθερο κώδικα GPL, που, κατά συνέπεια, μειώνει το κό-
στος εργαλείων και βιβλιοθηκών για την κατασκευή του.
Π.χ., δεν αγοράζω επώνυμο και κλειστό IDE, αλλά χρησιμο-
ποιώ ένα GPL IDE και δεν αγοράζω τη βιβλιοθήκη «PDF_
Viewer.h», αλλά χρησιμοποιώ μία GPL που είναι δωρεάν. Με
αυτόν τον τρόπο αμέσως αμέσως έχω γλιτώσει μερικά χι-
λιάδες ευρώ και σε κάθε project δεν αγοράζω βιβλιοθήκες
και κώδικα. Όλα αυτά ευνοούν τον επιχειρηματία που μειώ-
νει έτσι το κόστος.
Πελάτης
Ο πελάτης παίρνει στα χέρια του λογισμικό GPL με όλα τα
δικαιώματα από την άδεια αυτή. Δηλαδή μπορεί:
1)
Να τρέξει ένα πρόγραμμα για οποιονδήποτε λόγο. Δι-
καίωμα χρήσης.
2)
Να μελετήσει τη λειτουργία ενός προγράμματος και να
το τροποποιήσει. Έχει το δικαίωμα να βλέπει τον πηγαίο κώ-
δικα. Και αν θέλει, μπορεί να αναθέσει τη δουλειά σε άλλο
προγραμματιστή. Αυτό δεν είναι και τόσο καλό, αλλά κανείς
δεν αναγκάζει κάποιον να παραμείνει ως πελάτης! Όμως με
το σωστό promotion μπορεί κανείς να δημιουργήσει καλές
σχέσεις πελάτη-κατασκευαστή, διότι δίνει τη βεβαιότητα στον
πελάτη του ότι δεν εξαρτάται από κάποια εταιρεία.
3)
Να διανείμει αντίγραφα του προγράμματος. Έναν πελά-
τη που χρησιμοποιεί το λογισμικό αποκλειστικά εσωτερικά
δεν τον νοιάζει να δώσει το δικό του αγορασμένο λογισμικό
σε άλλον, αλλά να μπορεί να κάνει αντίγραφα από αυτό και
να το εγκαταστήσει σε πολλούς υπολογιστές, τους οποίους
χρησιμοποιεί χωρίς να πληρώνει άδειες χρήσης! Ο πελάτης
εδώ δεν θα βάλει το λογισμικό σε κάποιο αποθετήριο ή δεν
πρόκειται να το διανείμει, διότι το θέλει για αποκλειστική χρή-
ση. Αυτό το στοιχείο είναι ίσως που σώζει την όλη κατάσταση
και από εδώ μπορούν να βγουν τα χρήματα και το κέρδος.
«Η GPL δεν απαιτεί από εσάς να δημοσιεύσετε
τον τροποποιημένο κώδικα ή μέρος αυτού.
Μπορείτε ελεύθερα να κάνετε τροποποιήσεις
και να χρησιμοποιείτε το λογισμικό ιδιωτικά,
χωρίς ποτέ να δημοσιεύσετε τον κώδικα.»