Basic HTML Version
Linux Inside
44
ΕΛΛΑΚ & Επιχειρηματικότητα
Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν δημιουργούνται κόπιες του
λογισμικού, δεν χρειάζεται να είναι και κλειστό.
Ας είναι GPL, ανοιχτό κ.λπ. και ας το χρησιμοποιεί αποκλει-
στικά ένας πελάτης μόνο, ο οποίος για αναβαθμίσεις και βελ-
τιώσεις θα συνεργάζεται με ένα software house.
4)
Να βελτιώσει το πρόγραμμα και να προσφέρει τις βελ-
τιώσεις στο κοινό, ώστε να ωφεληθεί ολόκληρη η κοινότητα.
Εδώ ο πελάτης δεν είναι προγραμματιστής και δεν τον εν-
διαφέρει να ασχοληθεί ο ίδιος με την ανάπτυξη. Υπέρ του πε-
λάτη είναι το ότι θα μπορεί να επιλέξει αν συνεχίσει την ανά-
πτυξη του λογισμικού με όποιον επαγγελματία θέλει.
Συνολικά, το Σενάριο Α αφορά πελάτες που κάνουν απο-
κλειστική χρήση ενός προγράμματος και δεν δημοσιεύουν
τον πηγαίο κώδικα.
Σύμφωνα με το FSF: «Η GPL δεν απαιτεί από εσάς να δη-
μοσιεύσετε τον τροποποιημένο κώδικα ή μέρος αυτού. Μπο-
ρείτε ελεύθερα να κάνετε τροποποιήσεις και να χρησιμοποιεί-
τε το λογισμικό ιδιωτικά, χωρίς ποτέ να δημοσιεύσετε τον κώ-
δικα».
Ας δούμε τώρα τα οφέλη του σεναρίου Α:
Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να αντιγράφει το λογισμικό
και να το χρησιμοποιεί σε πολλούς υπολογιστές. Μπορεί να
έχει τον πηγαίο κώδικα και να επιλέγει την εταιρεία ανάπτυ-
ξης λογισμικού με την οποία θα συνεργαστεί μετά το πρώτο
release του λογισμικού.
Αυτό μπορεί να το κάνει διότι ένα GPL λογισμικό δεν δε-
σμεύεται από εταιρείες ανάπτυξης. Οποιοσδήποτε έχει τον
κώδικα μπορεί να κάνει fork ή να το αναπτύξει ο ίδιος ή άλλος
συνεργάτης του. Με άλλα λόγια, ο πελάτης δεν εξαρτάται
από εταιρείες. Από τη στιγμή που έχει στα χέρια του GPL κώ-
δικα, μπορεί να αλλάξει developer, αν το θέλει, ανεξαρτήτως
του τι θα γραφτεί στο ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ developer
και πελάτη. Ο κατασκευαστής δεν φοβάται να δημοσιευθεί ο
κώδικάς του και να αντιγραφεί χωρίς κόστος, διότι πουλά
ιδιωτικό λογισμικό που δεν δημοσιοποιείται. Έτσι, μπορεί να
πουλήσει το λογισμικό και να συνάπτει συμβόλαια αναβαθμί-
σεων και συντήρησης. Επιπλέον, μπορεί να κατασκευάσει πα-
ρόμοιο λογισμικό σε κάποιον άλλο πελάτη βασισμένο στο
υπάρχον. Έτσι συνοπτικά έχουμε:
Ανάπτυξη καθαρά GPL λογισμικού χωρίς αρχικό κεφάλαιο,
με έτοιμο κώδικα και βιβλιοθήκες, δωρεάν εργαλεία, ως ιδιω-
τικό λογισμικό (Private Software).
Πώληση λογισμικού + Συντήρηση + Αναβάθμιση = Κερδο-
φορία.
Σενάριο Β: Λογισμικό LGPL
Developer
Ο κατασκευαστής αναπτύσσει λογισμικό από έτοιμο ελεύθε-
ρο κώδικα και ιδιόκτητες βιβλιοθήκες, που κατά συνέπεια μει-
ώνει το κόστος εργαλείων. Π.χ., δεν δίνω 10.000 ευρώ για να
αγοράσω επώνυμο και κλειστό IDE, αλλά μπορώ να αγοράσω
και να συνδέσω ιδιόκτητες βιβλιοθήκες, π.χ., τη βιβλιοθήκη
«PDF_Viewer.so» ή την «PDF_Viewer.dll», που είναι ιδιόκτητο
λογισμικό, και να τη χρησιμοποιήσω στο δικό μου κώδικα.
Το παραγόμενο έργο κάνει απλά συνδέσεις με ιδιόκτητο
λογισμικό και έτσι ως πηγαίος κώδικας παραμένει ελεύθε-
ρος.
Ο επιχειρηματίας, πάλι, επωφελείται από την ύπαρξη έτοι-
μου κώδικα, αλλά μπορεί να αγοράσει και ιδιόκτητο και να τον
συνδυάσει με τον δικό του. Το αποτέλεσμα θα είναι LGPL και
θα διατηρεί τις 4 ελευθερίες της GPL.
Πελάτης
Ο πελάτης παίρνει στα χέρια του λογισμικό LGPL με όλα τα
δικαιώματα από την άδεια αυτή και το χρησιμοποιεί για προ-
σωπική χρήση ως ιδιωτικό λογισμικό. Τα παραπάνω σενάρια
αφορούν δουλειές όπου ο πελάτης είναι μεμονωμένος και
κάνει αποκλειστική χρήση του λογισμικού ως ιδιωτικού λογι-
σμικού.
Παραδείγματα ιδιωτικού λογισμικού που έχει αναπτυχθεί
με open source εργαλεία και κώδικα είναι οι σελίδες PHP
ενός ιστότοπου. Ένας εταιρικός ιστότοπος φτιαγμένος σε
PHP από την αρχή, χωρίς τη χρήση κάποιου CMS, αφορά
έναν πελάτη που κάνει αποκλειστική χρήση.
Αυτό, λοιπόν, το ιδιωτικό λογισμικό θα μπορούσε να είναι
ακόμη και σε Python, C++ κ.λπ., το οποίο εκδίδεται με άδεια
GPL και δεν δημοσιοποιείται σε αποθετήρια ή ως tarball σε
ιστοσελίδες.
Σενάριο Γ: Λογισμικό με Permissive άδεια
Τι γίνεται όμως με τη βιομηχανία λογισμικού; Τι γίνεται αν
θέλει μία εταιρεία να βγάλει ένα εργαλείο γενικής χρήσης;
Π.χ., θέλω να βγάλω χιλιάδες κόπιες από το εργαλείο εγγρα-
φής CD/DVD, το οποίο θα πουλάω σε χιλιάδες χρήστες.
Σε αυτή την περίπτωση, αν το λογισμικό αυτό δοθεί υπό την
άδεια GPL ή LGPL, το πολύ πολύ να πουλήσει 10-20 κόπιες
και μετά κάθε χρήστης θα μπορεί να το ανεβάσει στην ιστοσε-
λίδα του ή σε κάποιο αποθετήριο και να τον κατεβάζουν όλοι
δωρεάν. Σε μία τέτοια περίπτωση το μοντέλο GPL/LGPL δεν
βολεύει. Εδώ θα πρέπει να υπάρξει κάποια άδεια που να πε-
ριορίζει τα δικαιώματα του τελικού χρήστη.
Η κερδοφορία εδώ = πώληση κόπιας.
Στο σενάριο αυτό θέλουμε ειδικά τα δικαιώματα της αντι-
γραφής και της διανομής να είναι περιορισμένα, διότι η κερ-
Λογισμικό με πολλαπλή άδεια.
1
Ένα GPL λογισμικό δεν δεσμεύεται από
εταιρείες ανάπτυξης. Οποιοσδήποτε έχει τον
κώδικα μπορεί να κάνει fork ή να το αναπτύξει
ο ίδιος ή άλλος συνεργάτης του.