Basic HTML Version
Linux Inside
46
ΕΛΛΑΚ & Επιχειρηματικότητα
του έργου ως GPL. Όμως ο developer A μπορεί να πουλά
τον κώδικα με άδεια BSD, ως ιδιόκτητο λογισμικό, στον
developer B που θέλει να χρησιμοποιήσει κώδικα που να
μπορεί να κλείσει.
Στη συνέχεια, ο developer B που αναπτύσσει ένα έργο βα-
σισμένο στον driver αυτό μπορεί να επιλέξει ποια άδεια θα
χρησιμοποιήσει.
Από τη στιγμή που ο driver είναι και σε BSD, μπορεί να επι-
λέξει την BSD και έτσι να έχει το δικαίωμα να κλείσει τον κώ-
δικά του και να τον πουλά ως ιδιόκτητο
(εικόνα 1)
.
Το λογισμικό του Β δεν θα είναι πλέον ελεύθερο, αλλά ο Β
θα επωφελείται από ένα λογισμικό Α που είναι GPL/BSD. Το
δε λογισμικό Α θα συνεχίσει κανονικά να αναπτύσσεται ελεύ-
θερο και ο Β μπορεί να συνδράμει οικονομικά στο έργο στο
οποίο βασίζεται, δηλαδή να επιστρέφει ένα οικονομικό όφε-
λος πίσω στην κοινότητα ή να αγοράσει μία εμπορική άδεια
από τον developer Α. Τη, δε, άδεια του έργου Α μπορεί να την
αλλάξει μόνο ο Α, που είναι ο copyright holder.
Στην περίπτωση της GPL/BSD, ο developer A, για να έχει
πλήρη έλεγχο της άδειας, θα πρέπει είτε να συντηρεί μοναδι-
κά αυτός τον κώδικα, είτε να ζητά από κάθε έναν που συμ-
βάλλει (Contributions) σε αυτόν γραπτή άδεια που να μεταβι-
βάζει το copyright.
Μία τέτοια ενέργεια κάνει αυτόματα η άδεια Apache license
v2, η οποία έχει τις ρήτρες 2. Grant of Copyright License και
5. Submission of Contributions, για να λύνονται αυτά τα προ-
βλήματα πριν ακόμα δημιουργηθούν. Δηλαδή με την υποβολή
κώδικα «contribution» γίνεται αυτόματα και η μεταβίβαση του
copyright.
Σε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο ο developer Α θα μπο-
ρεί να έχει τον πλήρη έλεγχο του κώδικα, ώστε να μεταφέρει
κομμάτια του κώδικα σε άλλες άδειες όπως η BSD.
Έτσι οι developers B, Γ, Δ θα μπορούν να λαμβάνουν στην
ουσία ανοικτό κώδικα με άδεια BSD και θα μπορούν να τον
κάνουν ό,τι θέλουν μέσω του developer Α, που θα αποτελεί τη
«γέφυρα» GPL-BSD.
Μάλιστα, οι Β, Γ, Δ θα μπορούν να πουλήσουν ένα κλειστό
λογισμικό πλέον σε πολλές κόπιες, χωρίς το φόβο να δίνεται
δωρεάν κάθε κόπια. Βέβαια, μιας και ο κώδικας είναι σε GPL,
δεν αποκλείεται μία ωραία πρωία να γίνει ένα fork και να ανα-
πτυχθεί χωριστά ένα παρόμοιο έργο.
Στο μοντέλο αυτό ο developer Α και η κοινότητα θα πρέπει
να έχουν καλές σχέσεις και η τελευταία να συμβάλει στην
ανάπτυξη κώδικα. Σε αντίθετη περίπτωση, η κοινότητα αντα-
γωνίζεται τον developer A που έχει το έργο με πολλαπλές
άδειες, δημιουργώντας ένα fork από το πρώτο. Το μοντέλο
των πολλαπλών αδειών εξυπηρετεί τη βιομηχανία λογισμικού
που θέλει να χρησιμοποιεί δωρεάν και ελεύθερο κώδικα, αλ-
λά να κυκλοφορεί ιδιόκτητα προϊόντα επί πληρωμή.
Όποιος συνεισφέρει σε ένα έργο πολλαπλών αδειών, ο κώ-
δικάς του δίνεται για όλες τις άδειες και όχι μόνο για μία από
αυτές. Έτσι, όποιος συνεισφέρει σε ένα έργο με διπλή άδεια
GPL/BSD, τα contributions είναι πάντοτε και στις δύο άδειες,
οι οποίες αναγράφονται στην αρχή κάθε αρχείου. Όμως
όποιος χρησιμοποιεί το έργο για να παραγάγει άλλα έργα,
μπορεί να επιλέξει άδεια. Έτσι, από ένα έργο GPL/BSD μπο-
ρούν να βγουν τόσο παράγωγα GPL όσο και BSD ή ιδιόκτητο
λογισμικό.
SVCOS Business Model
Στο Single-Vendor Commercial Open Source Business
Model (SVCOS) έχουμε ανοιχτά προγράμματα που ανήκουν
σε μία μόνο επιχείρηση και από αυτά προκύπτει άμεση και
σημαντική ροή εσόδων. Σε αυτό το μοντέλο βασίζονται μεγά-
λες εταιρείες όπως η Red Hat, και έργα όπως τα MySQL,
SugarCRM, Jaspersoft και Alfresco.
Σε αυτό το μοντέλο επιχειρηματικότητας υπάρχουν δύο
διακριτές ομάδες ανάπτυξης του λογισμικού:
• κοινοτικό open source και
• single-vendor εμπορικό open source.
Το κοινοτικό open source
Το κοινοτικό open source είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα
που ανήκει σε μία κοινότητα ή νομικό πρόσωπο που εκπρο-
σωπεί την κοινότητα. Τα μέλη της κοινότητας συνήθως δεν
καρπώνονται άμεσα έσοδα από το λογισμικό (π.χ. πωλήσεις),
αλλά επιδοτείται το νομικό πρόσωπο, π.χ., ο οργανισμός γύ-
ρω από το έργο ΕΛΛΑΚ, είτε από κρατικές επιχορηγήσεις είτε
από δευτερεύοντα προϊόντα και υπηρεσίες. Τα μέλη της ομά-
δας μπορούν να μοιράζονται τα έσοδα υπό το καθεστώς Μη
Κερδοσκοπικών Αστικών Εταιρειών ως μισθούς εργασίας
στην Εταιρεία που εργάζονται. Εάν βέβαια υπάρχουν και άλλα
κέρδη από σύναψη συμβολαίων με εταιρείες, πάλι τα κέρδη
μοιράζονται βάσει του καταστατικού της ΜΚΟ και του αντί-
στοιχου νόμου σε κάθε χώρα. Παραδείγματα τέτοιου λογισμι-
κού είναι τα Linux operating system, Apache web server και
PostgreSQL database.
Ο έλεγχος κάθε project εδώ γίνεται με την ιδιοκτησία του
copyright του κώδικα.
Συνήθως σε όσα έργα ΕΛΛΑΚ υπάρχουν Μη Κερδοσκοπι-
κές Εταιρείες, το copyright το έχει η ΜΚΟ και όχι πρόσωπα.
Τέτοια παραδείγματα είναι το Apache Software Foundation ή
το Eclipse Foundation
Τα έσοδα εδώ προκύπτουν από:
• υπηρεσίες συμβούλων σε θέματα λογισμικού
(administration, software engineering, training, documentation
κ.λπ.),
• πώληση λογισμικού βασισμένου στο κύριο έργο.
Το εμπορικό open source
Το εμπορικό open source, από την άλλη, είναι λογισμικό
ανοιχτού κώδικα που ανήκει σε ένα ενιαίο νομικό πρόσωπο,
όπως μία επιχείρηση, με σκοπό να υπάρχει κέρδος από το
λογισμικό, πουλώντας το με εμπορικές άδειες.
Το copyright εδώ το έχει πλήρως η ιδιοκτήτρια εταιρεία,
που συνήθως δεν δέχεται κώδικα από contributors ή, αν δέχε-
ται, έχει άδεια που μεταβιβάζει το copyright στην εταιρεία.
Επίσης, εδώ υπάρχει η λεγόμενη πνευματική ιδιοκτησία,
όπως πατέντες και εμπορικά σήματα.
Η διαφορά του εμπορικού open source από το ιδιόκτητο
λογισμικό είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες εδώ πωλούν τον
πηγαίο κώδικα ως αγαθό και όχι μόνο τα binaries. Η πώληση
κώδικα συμφέρει μικρότερους developers που θέλουν βιβλιο-
θήκες για να κατασκευάζουν κλειστό λογισμικό για ιδιωτικό
software.
Το μοντέλο των πολλαπλών αδειών εξυπηρετεί
τη βιομηχανία λογισμικού που θέλει να
χρησιμοποιεί δωρεάν και ελεύθερο κώδικα,
αλλά να κυκλοφορεί ιδιόκτητα προϊόντα επί
πληρωμή.