Τα αγαθά που εμπορεύεται εδώ μία open source εταιρεία
είναι:
•
Core product
(Βασικό προϊόν). Ορισμένοι πελάτες πλη-
ρώνουν για το λογισμικό απλά επειδή δεν μπορούν να δε-
χθούν μία open source άδεια. Κυρίως, αυτό συμβαίνει για νο-
μικούς λόγους. Για παράδειγμα, οι εταιρείες μπορούν να
πληρώσουν για μία εμπορική άδεια, για να λάβουν πιστοποίη-
ση ή αποζημίωση ή να ενσωματώσουν το λογισμικό στα προϊ-
όντα τους, χωρίς να έχουν τη δική τους πινελιά κώδικα στον
πηγαίο κώδικα.
•
Whole product
(Ολόκληρο το προϊόν). Πολλά έργα
ΕΛ/ΛΑΚ διαθέτουν λογισμικό χωρίς άλλα βοηθητικά εργαλεία,
όπως εγκαταστάτες ή συνοδευτικό λογισμικό. Οι εμπορικές
άδειες παίρνουν τέτοια έργα ΕΛ/ΛΑΚ και παρέχουν στους πε-
λάτες ένα ολοκληρωμένο τελικό προϊόν.
•
Operational comfort
(Επιχειρησιακή άνεση). Οι πελά-
τες θέλουν επίσης να εξασφαλίσουν ότι το λογισμικό πληροί
αξιόπιστα τις προδιαγραφές του. Έτσι, μπορούν να αγορά-
ζουν τηλεφωνική και τεχνική υποστήριξη, υπηρεσίες εγγρα-
φής σε διορθώσεις σφαλμάτων ή παρακολούθηση των συ-
στημάτων σε πραγματικό χρόνο.
•
Consulting services
(Παροχή συμβουλευτικών υπηρε-
σιών). Τέλος, οι πελάτες μπορεί να θέλουν να πληρώσουν για
την κατάρτιση (training), τεκμηρίωση (documentation) και
υπηρεσίες υλοποίησης.
Αλληλεπίδραση εμπορικής εταιρείας με την κοινότητα
Κάθε open source εμπορική εταιρεία χρειάζεται και βασίζε-
ται σε μία κοινότητα. Όσο πιο αυτόνομη και αυτοεξυπηρετού-
μενη είναι η κοινότητα, τόσο μικρότερο είναι το κόστος για
την εταιρεία. Αντίθετα, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται σε μία εται-
ρεία ιδιόκτητου λογισμικού, διότι η κοινότητα βασίζεται στην
κατοχή ελεύθερου λογισμικού για τις ανάγκες των μελών της.
Από τη στιγμή που οι εμπορικές εταιρείες ιδιόκτητου λογισμι-
κού δεν δίνουν ελεύθερο λογισμικό, δεν μπορούν να έχουν
κοινότητα γύρω τους.
Η πραγματική δύναμη μίας open source εταιρείας είναι η
«κοινωνική μηχανή» που υπάρχει γύρω από το έργο ΕΛ/ΛΑΚ.
Η κοινότητα χωρίζεται σε χρήστες και developers που δίνουν
πολύτιμο feedback στην εταιρεία, αλλά πολλές φορές συμ-
βάλλουν και στον κώδικα, εάν αυτό επιτρέπεται.
Τα μέλη της κοινότητας απολαμβάνουν τη χρήση ελεύθε-
ρου λογισμικού δωρεάν, νιώθουν ότι δεν είναι εγκλωβισμένοι
στην πολιτική μιας εταιρείας και η εμπορική εταιρεία απολαμ-
βάνει την ανάπτυξη κώδικα, τον έλεγχο του λογισμικού σε χι-
λιάδες χρήστες και έτσι μπορεί να ελέγχει την ποιότητά του
και να πουλά υπηρεσίες εγγύησης ή καλής λειτουργίας σε
πελάτες ιδιωτικού λογισμικού.
Ο πραγματικός σκοπός μίας open source εμπορικής εται-
ρείας έχει επιτευχθεί όταν καταφέρει να μετατρέψει τον απλό
χρήστη σε πελάτη, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
(εικόνα 3)
.
Επειδή το ανοικτού κώδικα προϊόν είναι διαθέσιμο δωρεάν,
οι δυνητικοί πελάτες μπορούν να κατεβάσουν, να εγκαταστή-
σουν και να χρησιμοποιήσουν το προϊόν χωρίς ποτέ να έρ-
θουν σε επαφή με την εμπορική εταιρεία πίσω από αυτό. Την
ίδια στιγμή, η επιχείρηση μπορεί να παρακολουθεί το προϊόν
μέσω -συνήθως- εθελοντικής εγγραφής και των δραστηριοτή-
των του φόρουμ της κοινότητας.
Επίσης, ορισμένα προϊόντα στέλνουν πληροφορίες χρήσης
πίσω στην εταιρεία. Η ανάλυσή τους μπορεί να διευκολύνει,
εν συνεχεία, την εταιρεία να δει ποιοι από αυτούς τους χρή-
στες είναι δυνητικοί πελάτες. Στη συνέχεια, η εταιρεία έρχεται
σε επαφή με τους υποψήφιους πελάτες ή οι πελάτες συνή-
θως έρχονται στην εταιρεία πρώτοι και ενημερώνονται για τις
προοπτικές του λογισμικού.
Τελικώς, αν το έργο συμφέρει τον πελάτη, αφού έχει γνω-
ρίσει το πώς λειτουργεί το μοντέλο επιχειρηματικότητας του
ΕΛ/ΛΑΚ, αποφασίζει να αγοράσει το προϊόν λαμβάνοντας και
τα άλλα εμπορικά οφέλη (Core product, Whole product,
Operational comfort, Consulting services).
Η πράξη έχει δείξει ότι το επιχειρησιακό μοντέλο του
ΕΛ/ΛΑΚ είναι πιο αποδοτικό από τις συνηθισμένες πρακτικές
marketing των εταιρειών ιδιόκτητου λογισμικού, που το προϊ-
όν τους είναι άγνωστο στον πελάτη και καταφεύγουν στις λύ-
σεις trial/freeware/shareware.
Άλλα επιχειρηματικά μοντέλα ΕΛ/ΛΑΚ
Παρακάτω θα κάνουμε μία αναφορά σε άλλα επιχειρηματι-
κά μοντέλα βασισμένα στο ΕΛ/ΛΑΚ.
Support Sellers Model
Εδώ η κερδοφορία προέρχεται από media distribution,
branding, training, consulting, custom development και από τη
μετέπειτα υποστήριξη των πωλήσεων και όχι από την πώληση
αδειών χρήσης. Αυτό είναι το επιχειρησιακό μοντέλο που
προτείνει και ο Richard Stallman στο GNU Manifesto. Εταιρεί-
ες αυτού του τύπου είναι οι Cygnus Solutions και Red Hat.
Linux Inside
47
ΕΛΛΑΚ & Επιχειρηματικότητα
download install
use
lead prospect
sale
customer
Η διαδικασία μετατροπής του open source χρήστη σε πελάτη.
3
Η πραγματική δύναμη μίας open source
εταιρείας είναι η «κοινωνική μηχανή» που
υπάρχει γύρω από το έργο ΕΛ/ΛΑΚ.