Basic HTML Version
Linux Inside
13
είναι το Ίντερνετ. Ο υπολογιστής δεν απευθύνεται πλέον μόνο
σε τεχνικούς, αλλά στο γενικό πληθυσμό. Επιτρέπει την ενη-
μέρωση, την εκπαίδευση, την επικοινωνία και ασφαλώς τη
διασκέδαση. Αυτά δεν μπορεί να τα παραβλέψει κανείς. Ούτε
μπορείς να δώσεις σε οποιονδήποτε, παιδί ή ενήλικα, έναν
υπολογιστή κατάλληλο μόνο για προγραμματισμό. Δεν θα εν-
θαρρύνεις το παιδί να γράψει κώδικα, κόβοντάς του, για πα-
ράδειγμα, την πρόσβαση στη Wikipedia.
Το σημαντικότερο: ο προγραμματισμός δεν είναι σημαντι-
κότερη δεξιότητα από τη γενική χρήση του υπολογιστή.
Ασφαλώς βοηθάει στη βαθύτερη κατανόηση της τεχνολογίας
και άρα στην καλύτερη αξιοποίησή της. Δεν είναι, όμως, ο
ακρογωνιαίος λίθος, ούτε αναγκαία προϋπόθεση για να αξιο-
ποιήσεις παραγωγικά έναν υπολογιστή. Ο πραγματικός στό-
χος είναι όλα τα παιδιά να έχουν βαθιά κατανόηση της τεχνο-
λογίας, να ξέρουν πώς να την αξιοποιούν παραγωγικά και συ-
νεχώς με νέες ιδέες, και όχι να γίνουν αναγκαστικά χάκερ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο προγραμματισμός είναι το μέσο και όχι ο
σκοπός.
Για να ενθαρρύνεις τα μικρά παιδιά να ανακαλύψουν την
τεχνολογία, πιστεύω ότι οι απαραίτητες προϋποθέσεις είναι
δύο: το κατάλληλο interface και η απουσία περισπασμών. Ως
κατάλληλο interface ορίζω ένα λειτουργικό σύστημα με απλές
στη χρήση εφαρμογές, ώστε να μπορεί να τις εξερευνήσει το
παιδί: χωρίς τεράστια μενού, χωρίς θάλασσες εικονιδίων διαι-
σθητικές στη χρήση. Όπως έναν επεξεργαστή κειμένου που
να μπορείς εύκολα να γράψεις και να σχεδιάσεις ή ένα προ-
γραμματιστικό περιβάλλον που να δίνεις άμεσα εντολές και
να βλέπεις το αποτέλεσμα (και κατά προτίμηση να μην το λέ-
νε Python!).
Τέτοιες εφαρμογές και τέτοια περιβάλλοντα υπάρχουν
άφθονα και –μαντέψτε!– στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι
ελεύθερο λογισμικό. Δεν χρειάζεται καν να πάμε σε ειδικές
διανομές, όπως το Edubuntu, το ελληνικό sxolinux ή το Sugar
του OLPC. Είναι πολύ εύκολο να στήσει κανείς μία διανομή με
απλό interface (π.χ. LXDE) και επιλεγμένες εφαρμογές για να
τη χρησιμοποιήσει ακόμη και ένα παιδί 6 ετών. Και κάτω από
το κέλυφος θα υπάρχει πάντα ένα full-featured σύστημα
Linux, που το παιδί θα μπορεί κάποια στιγμή να σκαλίσει.
Προσέξτε όμως ότι το κλειδί της υπόθεσης είναι το
software και όχι το hardware. Το σύγχρονο εκπαιδευτικό λογι-
σμικό ανοικτού κώδικα θα τρέχει σε οποιονδήποτε υπολογι-
στή, παλιό ή νέο. Είναι προφανές ότι δεν χρειάζεται η τυπο-
ποίηση πάνω σε συγκεκριμένο hardware. Και το παράλληλο
ερώτημα είναι: ο μέσος γονέας στις ανεπτυγμένες χώρες
αντέχει να δώσει
€
150 για ένα Raspberry Pi μετά των παρελ-
κομένων και δεν αντέχει
€
250 για ένα σύγχρονο netbook; Ας
σημειωθεί ότι το παιδί δένεται περισσότερο με το φορητό
υπολογιστή του, παρά με έναν σταθερό, ακόμη και αν το case
του είναι σε μέγεθος μικρού κουτιού. Θεωρείτε ότι στις ανε-
πτυγμένες χώρες έχουμε ανάγκη από ένα σταθερό OLPC,
όταν τριγύρω μας υπάρχουν ένα σωρό μεταχειρισμένοι υπο-
λογιστές και ένας στους τέσσερις ανθρώπους (στην Ελλάδα)
διαθέτει Smartphone κόστους ίσου με δύο netbooks;
Από εκεί και πέρα, εξίσου σημαντικό είναι την προσοχή και
την ενέργεια του παιδιού να μην μονοπωλούν τα βιντεοπαιχνί-
δια ή το Facebook. Δεν είναι κακό ο παιδικός υπολογιστής να
έχει 3-4 απλά παιχνίδια (και μάλιστα 2D), όμως αν τον φορτώ-
νεις σαν παιχνιδοκονσόλα, είναι αυτονόητο ότι και το παιδί θα
τον αντιμετωπίσει ανάλογα. Επίσης, πρέπει να περάσει στο
παιδί το μήνυμα ότι Ίντερνετ δεν είναι το Facebook. Για να γί-
νει αυτό, ο γονιός θα πρέπει να δώσει πρώτος το παράδειγμα
σωστής χρήσης του Διαδικτύου και παράλληλα να έχει μία
εποπτεία των δραστηριοτήτων του παιδιού του. Αν το αφήνεις
να κλείνεται ατέλειωτες ώρες στο δωμάτιό του κάνοντας
«poke» και «like», είναι προφανές ότι δεν θα μάθει ούτε προ-
γραμματισμό ούτε γενικότερα χειρισμό του υπολογιστή του,
ανεξάρτητα από το αν θα έχει Raspberry Pi μπροστά του ή
οποιοδήποτε άλλο μηχάνημα.
Για όλους αυτούς τους λόγους, επιτρέψτε μου να μη συμ-
μερίζομαι τον άκρατο ενθουσιασμό γύρω από το (συμπαθές
κατά τα λοιπά) Raspberry Pi και να έχω ήδη φυλαγμένο για το
μέλλον τον πρώτο υπολογιστή της μικρής μου κόρης: ένα με-
ταχειρισμένο ροζ EeePC 701, με προσεκτικά επιλεγμένο και
στημένο ελεύθερο λογισμικό. Είναι ό,τι πλησιέστερο στον QL
μπορώ να της προσφέρω και είμαι σίγουρος ότι η μπέμπα θα
διαψεύσει τα προγνωστικά, όπως έκανε και ο μπαμπάς της (ο
QL βρίσκεται ακόμη στο υπόγειό μου, άσπαστος και σε λει-
τουργική κατάσταση).
Στήλες - Το μάτι του πιγκουίνου
Και το παράλληλο ερώτημα είναι: ο μέσος
γονέας στις ανεπτυγμένες χώρες αντέχει να
δώσει €150 για ένα Raspberry Pi μετά των
παρελκομένων και δεν αντέχει €250 για ένα
σύγχρονο netbook;
Το ελεύθερο λογισμικό αναθρέφει την επόμενη, ψηφιακά
εγγράμματη, γενιά.
Αν πάντως μπείτε στον πειρασμό και αγοράσετε το Raspberry Pi,
μπορείτε να το καταχωρήσετε στον counter
http://rastrack.ryanteck.org.uk.