ήταν η κίνηση της εταιρείας να ζητήσει πίσω κάποια options από
χαμηλής παραγωγικότητας (όπως ισχυρίζεται η Zynga) υπαλλήλους
της, ακριβώς λίγους μήνες πριν από την είσοδό της στο χρηματι-
στήριο. Η πολιτική προσφορών και διαφημίσεων που ακολουθεί
έχει επίσης δεχτεί έντονη κριτική, αλλά σε κάθε περίπτωση κάθε
επιχειρηματική κίνησή της θέτει νέα δεδομένα στο χώρο.
ΕΑ/Playfish.
Λείπει ο Μάρτης απ' τη σαρακοστή; Δεν υπήρχε πε-
ρίπτωση η «αυτοκρατορία» να απουσιάσει από τον social χορό. Εξα-
γοράζοντας την Playfish, μία από τις αρχικά εξαιρετικά επιτυχημέ-
νες εταιρείες στο χώρο, η ΕΑ ρίχνει το βάρος της και σε αυτήν την
πολλά υποσχόμενη κατηγορία gaming με «ναυαρχίδα» το The Sims
Social. Η εμπειρία της, το έμψυχο δυναμικό, η οικονομική ευρωστία
της και η ανεξάντλητη γκάμα τίτλων που διαθέτει προς εκμετάλ-
λευση κάνουν την ΕΑ έναν από τους σημαντικότερους διεκδικητές
της social κορυφής.
Playdom.
O social gaming βραχίονας της Disney, με όνομα βαρύ
σαν ιστορία. Ισχυρός παίκτης ο οποίος διαθέτει την κληρονομιά
της «μαμάς» εταιρείας αλλά δεν περιορίζεται εκεί και καλά κάνει.
Τα Gnome Town και Gardens of Time είναι δύο από τα πιο επιτυχη-
μένα games της.
Άλλες σημαντικές εταιρείες του χώρου είναι η γερμανική
Wooga
(η κορυφαία ευρωπαϊκή), η Digital Chocolate (του ιδρυτή
της ΕΑ, Trip Hawkins), η
Kabam
κ.ο.κ. Πρέπει εδώ να κατανοήσου-
με ότι πρόκειται για μία βιομηχανία που πρακτικά ακόμη βρίσκεται
στα σπάργανα. Σε καθημερινή σχεδόν βάση παρουσιάζονται νέα
φρέσκα προϊόντα, ενώ παρατηρείται οργασμός εξαγορών στούντιο
ανά την υφήλιο από τους μεγάλους «παίκτες», οι οποίοι προσπα-
θούν να κατακτήσουν την παγκόσμια αγορά.
GoinG Global by GoinG local
Το σημείο αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και πραγματικά
χρειάζεται ξεχωριστό άρθρο για να αναλυθεί, αλλά οπωσδήποτε
μπορεί να αναφερθεί εδώ. Ο λόγος που οι μεγάλοι «παίκτες» της
αγοράς δεν περιορίζουν το σχεδιασμό των προϊόντων τους στις
παραδοσιακές χώρες gaming σχεδιασμού (π.χ., αγγλοσαξονικές,
Ιαπωνία, Γαλλία κ.ο.κ.), είναι ότι για να αποκτήσεις πραγματικά πα-
γκόσμια απήχηση, πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός και να παράγεις
στοχευμένα games που να απευθύνονται στις σημαντικότερες
αναπτυσσόμενες αγορές (π.χ., Ινδία, Βραζιλία,Τουρκία κ.λπ. – η Κί-
να και η Ρωσία είναι ξεχωριστές περιπτώσεις). Αυτός ο στόχος επι-
τυγχάνεται με τη δημιουργία (ή εξαγορά) στούντιο που εδρεύουν
είτε στις σημαντικές χώρες (η Zynga επεκτάθηκε στην Ινδία από
νωρίς) είτε σε μικρές χώρες που παρουσιάζουν εξαιρετική απόδο-
ση στον παγκόσμιο gaming ανταγωνισμό. Οι Φινλανδοί είναι πραγ-
ματικοί μάστορες εδώ (Max Payne ή Angry Birds;), ενώ και η
EA/Playfish διαθέτει πλέον νορβηγικό τμήμα. Έτσι, εξασφαλίζεται
η συνεχής ροή πρωτότυπων ιδεών αλλά και το ποιοτικό localiza-
tion των τίτλων. Η απουσία της Ελλάδας από την παγκόσμια αυτή
κοσμογονία είναι αποκαρδιωτική, αλλά μάλλον δεν εκπλήσσει κα-
νέναν από εμάς.
Η απήχηση που έχει αυτού του είδους το gaming στα πλατιά
στρώματα, έχει ήδη κινήσει την προσοχή του Hollywood και των
παραγωγών τηλεοπτικών σειρών, οι οποίοι επιχειρούν να στηρί-
ξουν/προωθήσουν τα προϊόντα τους και μέσω του social gaming
(π.χ., Dexter, Indiana Jones, CSI κ.λπ.). Όπως καθετί νέο, λοιπόν,
έτσι και η μορφή των social παιχνιδιών αλλάζει διαρκώς. Μάλιστα,
υπάρχουν ήδη κάποια δείγματα γραφής που στοχεύουν σε πιο πα-
ραδοσιακά, hardcore gaming ακροατήρια. Η ΕΑ μάλιστα φαίνεται
να έχει πάρει ζεστά αυτό το κομμάτι της αγοράς μετά την πρόσφα-
τη εξαγορά της Klicknation και την ενσωμάτωσή της στην BioWare.
Ίσως να δούμε μερικά πολύ ενδιαφέροντα social RPGs και μάλιστα
σύντομα.
ΛΕφτα υπαρΧουν
Ας περάσουμε και στο ψητό. Σίγουρα θα έχετε αναρωτηθεί πώς
γίνεται να ανθεί μία ολόκληρη βιομηχανία software (τα Facebook
apps στην προκειμένη), η οποία στηρίζεται σε δωρεάν προϊόντα.
Πού βασίζονται οι εταιρείες social και freemium gaming γενικότε-
ρα και ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια; Η απάντηση είναι απλή, αλλά
όχι αυτονόητη.
Στα παραδοσιακά on-line games είναι προφανής ο τρόπος με
τον οποίο βγάζουν κέρδος οι εταιρείες που τα παράγουν. Ο κατα-
ναλωτής που θέλει να παίξει WoW, για παράδειγμα, θα χρειαστεί
να αγοράσει αρχικά το game, καθώς και τα expansions του, αλλά
και να πληρώνει μηνιαία συνδρομή, ξοδεύοντας στην πορεία ένα
σεβαστό ποσό. Τα social games όμως; Πώς γίνεται κάποιος να βγά-
PC Master
78
Το Music Challenge, παιχνίδι μουσικών γνώσεων. Σε ποιον δίσκο της
συνεργάστηκε η Νάνα Μούσχουρη με τους Kreator, είπατε;
Και για τους νοσταλγούς του Caesar έχω πράμα, διαλιέχτε!