Σύμφωνα με τον Πίτερ Μπέργκεν, αναλυτή θεμάτων εθνικής
ασφαλείας του CNN, η Ουκρανία μπορεί να θεωρηθεί κανονικό
θέατρο κυβερνοπολέμου, καθώς οι επιθέσεις κατά των υπηρε-
σιών κινητής τηλεφωνίας των μελών του ουκρανικού Κοινοβου-
λίου παραπέμπουν άμεσα στις επιθέσεις DDoS κατά της Γεωρ-
γίας, που είχαν προηγηθεί της ρωσικής εισβολής το 2008. Σημει-
ώνεται ότι εκείνες οι επιθέσεις –για τις οποίες το Κρεμλίνο είχε
αρνηθεί την ευθύνη– είχαν προκαλέσει την κατάρρευση διάφο-
ρων κυβερνητικών ιστοσελίδων, περιλαμβανομένης αυτής του
προέδρου. Από πλευράς του, ο Μπέργκεν υπογραμμίζει ότι αντί-
στοιχες επιθετικές δυνατότητες κυβερνοπολέμου έχουν αναπτύ-
ξει και οι ΗΠΑ (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το διαβόητο
πλέον Stuxnet που εντοπίστηκε το 2010, έχοντας χρησιμοποιηθεί
εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν). Επίσης, σημειώ-
νει ότι στελέχη της κυβέρνησης Ομπάμα συζητούν από το 2011
το ενδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων εναντίον του καθεστώτος
Άσαντ στη Συρία. Ωστόσο, τονίζει ότι οι κυβερνοεπιθέσεις αποτε-
λούν «δίκοπο μαχαίρι», καθώς, αφενός έχουν ελάχιστο κόστος
(
εν αντιθέσει με έναν συμβατικό πόλεμο), αφετέρου, μακροπρό-
θεσμα, θα έχουν απρόσμενες επιπτώσεις, εφόσον όλο και περισ-
σότερες χώρες ή ιδιωτικοί φορείς αρχίζουν να αναπτύσσουν τέ-
τοιες δυνατότητες. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του
κινδύνου αναφέρει μελέτη του Center for Strategic and
International Studies, σύμφωνα με την οποία, το Ιράν (που βίωσε
τις επιπτώσεις του Stuxnet) φέρεται να αποτελεί την πηγή μίας
σειράς περιστατικών που σημειώθηκαν σε εταιρείες του χώρου
της ενέργειας στον Περσικό Κόλπο, σε αμερικανικές τράπεζες
και στο Ισραήλ. Επίσης, ο «Συριακός Ηλεκτρονικός Στρατός», ο
οποίος τάσσεται υπέρ του καθεστώτος Άσαντ, έχει απασχολήσει
αρκετές φορές τα διεθνή ΜΜΕ μέσω της πλούσιας δραστηριότη-
τάς του: Σε μία περίπτωση χάκαρε το λογαριασμό Twitter του
«
Associated Press» και «ανέφερε» βομβιστική επίθεση στο Λευκό
Οίκο, προκαλώντας πτώση του δείκτη Dow Jones.
«
Από πολλές απόψεις το θέμα του κυβερνοπολέμου είναι αντί-
στοιχο του θέματος της χρήσης οπλισμένων drones, που έχει ως
αποτέλεσμα τη μείωση των θανάτων που θα επέφερε ένας συμ-
βατικός πόλεμος. Όποιος εκτοξεύει μία επίθεση με drone ή μία
κυβερνοεπίθεση δεν πληρώνει το κόστος που θα αντιστοιχούσε
σε ένα συμβατικό πεδίο μάχης. Δεν μπορείς να καταρρίψεις έναν
πιλότο drone ή να σκοτώσεις έναν τεχνικό υπολογιστών που
εκτοξεύει κάποιο είδος κυβερνοεπίθεσης χιλιάδες μίλια από το
στόχο του. Για αυτόν το λόγο, τα drones και οι δυνατότητες κυ-
βερνοπολέμου μπορούν να κάνουν τις συγκρούσεις πιο “εύκο-
λες”» σημειώνει ο Χέις – υπογραμμίζοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν,
όπως και στην περίπτωση των μη επανδρωμένων μέσων, μεγάλο
πλεονέκτημα στον τομέα του κυβερνοπολέμου, το οποίο όμως
μάλλον δεν θα εξακολουθήσει να υφίσταται για πολύ ακόμα.
ενδεχOμενο ΚυβερνοεπιθEσεων
στη ανατολιΚH ουΚρανIα;
Ακόμη και μετά την απόσχιση και ενσωμάτωση της Κριμαίας στη
Ρωσία, η ένταση στην περιοχή συνεχίζει να υφίσταται, καθώς στην
ανατολική Ουκρανία συνεχίζεται η έντονη δραστηριότητα φιλορώ-
σων αυτονομιστών/αποσχιστών, που δημιουργεί ερωτηματικά για
το μέλλον της περιοχής. Πολλοί είναι αυτοί που κατηγορούν τη
Ρωσία ότι ευθύνεται για τον εν λόγω αναβρασμό, με αποτέλεσμα
να τίθεται το ερώτημα «εάν τελικά ισχύει κάτι τέτοιο, σε τι σημείο
είναι διατεθειμένη να φτάσει η κυβέρνηση του Πούτιν;».
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του «Mashable», αναλυτές
εκτιμούν ότι το Κρεμλίνο θα μπορούσε να προβεί σε κυβερνοεπι-
θέσεις, με σκοπό τη δημιουργία χάους στην περιοχή και την υπο-
στήριξη των στόχων του. Σύμφωνα με τη θεωρία που «θέλει» τη
Ρωσία πίσω από τον αναβρασμό στην ανατολική Ουκρανία –είτε
για να αποσπάσει την προσοχή από την ενσωμάτωση της Κριμαίας
είτε για να «προετοιμάσει έδαφος» για μία νέα στρατιωτική επιχεί-
ρηση– το «κλειδί» είναι η δημιουργία «κλίματος χάους» σχετικά με
το τι ακριβώς συμβαίνει στην περιοχή, με αποτέλεσμα τη δημι-
ουργία εντυπώσεων περί γενικευμένων αποσχιστικών τάσεων. Σε
63
PC Master
Το ενδεχόμενο κλιμάκωσης
της κρίσης προβληματίζει
τη διεθνή κοινότητα.
Η απειλή ενός «παγκόσμιου κυβερνοπολέμου» απασχολεί όλο και περισ-
σότερο την επικαιρότητα.
