PC Master
60
T
α σενάρια της «εξέγερσης των μηχανών» είναι από
τα κλασικότερα της επιστημονικής φαντασίας: όλοι
ξέρουμε την απροσδιόριστη αλλά απόλυτα απειλητι-
κή «φιγούρα» του «Skynet» και τους τρομακτικούς
«
Εξολοθρευτές» του, τις εφιαλτικές μηχανές του Ma-
trix ή τους Cylons του «Battlestar Galactica» (ειδικά
της reimagined έκδοσης, η οποία αντικειμενικά είχε απείρως
περισσότερο βάθος από ό,τι το original της δεκαετίας του
1970,
καθώς έπιανε μία τεράστια γκάμα θεμάτων, με προεξάρ-
χουσα μεταξύ τους την τεχνητή νοημοσύνη). Διάσημος (για την
ακρίβεια, διαβόητος) είναι επίσης και ο HAL 9000 του «2001:
Οδύσσεια του Διαστήματος», καθώς και ο «Joshua» του
WarGames (αν και ο συγκεκριμένος ήταν μάλλον ο πλέον «φι-
λικός» από τους προαναφερθέντες). Αξίζει να σημειωθεί ότι
στα σενάρια επιστημονικής φαντασίας περί τεχνητής νοημοσύ-
νης είναι σχεδόν «παράδοση» το να θεωρείται ότι οι Α.Ι. που θα
εξελιχθούν θα αποτελέσουν «αυτόματα» εχθρούς του ανθρώπι-
νου είδους: οι «benevolent/benign» τεχνητές νοημοσύνες είναι
μάλλον σπάνιο είδος στο sci-fi, καθώς φαίνεται ότι είναι στη
φύση μας να κρίνουμε εξ ιδίων τα αλλότρια. Σε κάθε περίπτω-
ση, το ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι το εξής: στη δεύτερη
δεκαετία του 21ου αιώνα, με την υψηλή τεχνολογία να έχει
«
ανοίξει» στο καταναλωτικό κοινό και τον κόσμο μας να οδεύει
ολοταχώς προς τη μετατροπή του σε ένα γνήσιο cyberpunk
setting (κάτι με το οποίο δεν έχει να κάνει μόνο η τεχνολο-
γία…), βρισκόμαστε κοντά σε μία «singularity» ή την απειλή
ενός «Skynet»; Έχει προοδεύσει όντως η τεχνολογία τόσο πολύ
ή πρόκειται ακόμα για σενάρια επιστημονικής φαντασίας;
«
ΤεσΤ ΤοYρινγκ» και «κινEζικο δωμAΤιο»
Στον κόσμο της Α.Ι. υπάρχουν δύο ιδιαίτεροι «όροι» που παί-
ζουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά στο τι είναι και πώς ορίζου-
με την τεχνητή νοημοσύνη: το ένα είναι το νοητικό πείραμα
του «Κινεζικού Δωματίου», το οποίο παρουσιάστηκε από τον
Αμερικανό φιλόσοφο, Τζον Σιρλ, με σκοπό να προκαλέσει την
υπόθεση ότι ένας υπολογιστής με ένα πρόγραμμα μπορεί να
θεωρηθεί ότι διαθέτει «μυαλό» και «συνείδηση». Κατά τον Σιρλ,
οι υποστηρικτές της αποκαλούμενης «strong A.I.» (αυτό που θα
θεωρούσαμε ως «πραγματική» τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή μία
«
σκεπτόμενη μηχανή» η οποία έχει ένα πρόγραμμα, όπως οι άν-
θρωποι έχουν «μυαλό») αναφερόμενοι σε ένα πρόγραμμα το
οποίο μπορεί να «ακούσει» μία ιστορία και να απαντήσει στη
συνέχεια σε ερωτήσεις σχετικά με αυτή, εκτιμούν ότι στη συ-
γκεκριμένη αλληλουχία ερωταπαντήσεων, η μηχανή δεν «εξο-
