63
PC Master
πOσο κονΤA βρIσκεΤαι η Eρευνα;
Πέρα από τους όποιους προβληματισμούς για το μέλλον της
τεχνητής νοημοσύνης, αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει τώρα
στο παρόν: Είναι πραγματικά βιώσιμη αυτήν τη στιγμή η υπόθε-
ση δημιουργίας ενός υπολογιστή που θα έχει συνείδηση σε επί-
πεδο που θα επιτρέπει την «αυτονόμηση/αποστασία»;
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα προγράμματα στο αντικείμενο
αυτό προέρχεται από το Washington State University: ερευνη-
τές του School of Electrical Engineering and Computer Science
δημοσίευσαν τον Απρίλιο ένα paper, όπου περιγράφεται η μέθο-
δος η οποία επιτρέπει σε έναν υπολογιστή να δίνει συμβουλές
σε έναν άλλο υπολογιστή, «εκπαιδεύοντάς» τον, μέσω ενός μο-
ντέλου «δασκάλου-μαθητή». Οι υπολογιστές, σε τέτοια ζεύγη,
εκπαιδεύτηκαν στο Pac Man και στο Starcraft, ενώ, όπως παρα-
τηρήθηκε, ο «μαθητ ής» μπορούσε να ξεπεράσει και το «δάσκα-
λο». Αν και ο επικεφαλής της έρευνας, Μάθιου Τέιλορ, απέρριψε
τα σενάρια «Terminator», σίγουρα ένας υπολογιστής που μπορεί
να αναπτύξει, τρόπον τινά, «απογόνους» του (και μάλιστα πιο
«
έξυπνους» από αυτόν) φέρνει σίγουρα στο μυαλό σενάρια «sin-
gularity». Επίσης, σημαντικά οφέλη για τον τομέα της Α.Ι. ανα-
μένεται να έχει το χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. Human Bra in
Project, το οποίο αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ψηφιακού μο-
ντέλου του ανθρώπινου εγκεφάλου
–
ενός συστήματος που θα
αφήνει πίσω του τους σημερινούς υπερυπολογιστές.
Όλες οι μεγάλες εταιρείες του κόσμου της τεχνολογίας φαί-
νονται να μπαίνουν στο «χορό», ξεκινώντας σε πρώτο επίπεδο
με την εξέλιξη της Α.Ι. να έχει να κάνει σε πρώτη φάση με πιο
«
καταναλωτικές» εφαρμογές: χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι
η περίπτωση της «Cortana» της Microsoft, που δείχνει σαφώς το
πόσο «ζεστά» έχει πάρει το ζήτημα η εταιρεία. Από πλευράς του,
το Facebook δημιούργησε ερευνητικό εργαστήριο (AI Group) ει-
δικά για την τεχνητή νοημοσύνη (θα επικεντρωθεί επίσης και
στο data science και το machine learning), ενώ ταχύτητες στο
χώρο ανεβάζει (φυσικά) και η Google, η οποία, όπως είχε γίνει
γνωστό τον Ιανουάριο, προβαίνει στην α γορά της Deep Mind
του ελληνοκυπριακής καταγωγής Ντέμη Χασάμπη: μίας αρκετά
«
μυστικοπαθούς» εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης, η οποία επι-
κεντρώνεται στους τομείς του machine learning και της νευροε-
πιστήμης συστημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Google στο
πλαίσιο των διαπραγματεύσεων έχει συμφωνήσει στη δημιουρ-
γία ενός ειδικού συμβουλίου, βασική αρμοδιότητα του οποίου
θα είναι να εξασφαλιστεί ότι δεν θ α υπάρξει κατάχρηση της τε-
χνολογίας τεχνητής νοημοσύνης. Σε παρεμφερές πλαίσιο κινεί-
ται και η ΙΒΜ (δημιουργός άλλωστε του Deep Blue και του Wat-
son) που αναπτύσσει ένα «οικοσύστημα» λογισμικού, ικανό να
υποστηρίξει συστήματα cognitive computing, ικανά να μιμού-
νται τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Φυσικά, τα πράγματα δεν σταματούν εδώ: επιστήμονες του
Πανεπιστημίου του Αϊντχόφεν φαίνονται να κινούνται «απειλη-
τικά» στη σφαίρα του «Skynet», αναπτύσσοντας έναν «Παγκό-
σμιο Ιστό» για ρομπότ που θα τους δίνει τη δυνατότητα διαμοι-
ρασμού πληροφοριών και κατ’ επέκταση «εκπαίδευσης» του
ενός από το άλλο, με σκοπό να διεκπεραιώνουν διάφορες ερ-
γασίες. Το πρόγραμμα RoboEarth χρηματοδοτήθηκε από την
Ε.Ε. και στην ουσία αποτελεί μία βάση δεδομένων στο cloud, η
οποία μπορεί να αντλεί δεδομένα από ανθρώπους και ρομπότ.
Για τους φίλους της επιστημονικής φαντασίας, πρόκειται ίσως
για ένα από τα πιο «τρομακτικά» σενάρια, ένα πραγματικό, άυ-
λο «hive mind» για ρομπότ και υπολογιστές, πανταχού παρόν
και με χαρακτηριστικά παντογνώστη. Μάλιστα, ένα τέτοιου εί-
δους σύστημα θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της απαιτού-
μενης υπολογιστικής ισχύς στα ρομπότ, καθώς ο «εγκέφαλός»
τους δεν θα είναι στο «σώμα» τους, αλλά στο cloud. Σε αντί-
στοιχο πλαίσιο κινείται και το πρόγραμμα Rapyuta, του ελβετι-
κού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας, το οποίο αποτε-
λεί μία βοηθητική on-line βάση δεδομένων/«εγκέφαλο» (πάλι
cloud based) για ρομπότ, στην οποία αυτά θα μπορούν να
απευθύνονται όταν η δική τους νοημοσύνη είναι «ανεπαρκής».
Όπως και στην περίπτωση του RoboEarth, κάτι τέτοιο θα είχε
ως αποτέλεσμα τη μείωση των απαιτήσεων και του κόστους κα-
τασκευής των ρομπότ, καθώς η «υψηλή διανόησή» τους θα γί-
νεται «εξωσωματικά». Εάν κάποιος είναι κάπως «τεχνοφοβικός»
και διαβάζει πολλή επιστημονική φαντασία, μπορεί πολύ εύκο-
λα να το φανταστεί να ανοίγει το δρόμο για εξάπλωση των ρο-
μπότ σε όλο τον κόσμο (εφόσον θα είναι φτηνότερα), και αρ-
γότερα ένα πιθανό «πρώτο χτύπημα» κατά των ανθρώπων από
τους μέχρι πρότινος «υπηρέτες» τους, όταν δοθεί η σχετική
εντολή από τον παντογνώση υπολογιστικό «Overmind». Δεν θα
έπρεπε να παραλειφθεί επίσης ο υπολογιστής που ανέπτυξαν
ερευνητές του UCL (μεταξύ των οποίων και ο Έλληνας ερευνη-
τής Χρ. Σακελλαρίου), ο οποίος δεν «κρασάρει», καθώς δανείζε-
ται χαρακτηριστικά από τη βιολογία: στην ουσία πρόκειται για
ένα «αυτοθεραπευόμενο» σύστημα, που αναλόγως των εκάστο-
τε δεδομένων, προσαρμόζεται μόνο του στις συνθήκες που
έχει απέναντί του – ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις, όπως
ενός ρομποτικού αεροσκάφους που έχει δεχτεί πυρά. Αντίστοι-
χο πρόγραμμα υπάρχει και στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ
(
Spinnaker), με στόχο τη δημιουργία ενός συστήματος που θα
μιμείται τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου.
επIλογοσ
Έρχεται ο ξεσηκωμός των μηχανών ή είμαστε μακριά ακόμα;
Σίγουρα δεν πρόκειται να δούμε σύντομα «Εξολοθρευτές» να
κυκλοφορούν στους δρόμους (εκτός και αν μπει στην «εξίσω-
ση» και το ταξίδι στο χρόνο…), ωστόσο η αλήθεια είναι ότι οι
έρευνες πάνω στο αντικείμενο δείχνουν πολύ συχνά να βρί-
σκονται εντελώς στο «μονοπάτι του Skynet». Ανεξαρτήτως τού
αν μπορεί η «Α.Ι.» να οριστεί ως σκεπτόμενη ή όχι (βάσει του
«
Κινεζικού Δωματίου»), αναρωτιέται κανείς αν κάτι τέτοιο θα εί-
χε πραγματικά πρακτική (και όχι φιλοσοφική) σημασία, αν κά-
ποια στιγμή φτάσουμε στο σημείο να έχουμε ένα σύστημα το
οποίο θα μιμείται τον ανθρώπινο εγκέφαλο και θα μπορεί να
λειτουργεί αυτόνομα. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα
«
στοίχημα» το οποίο, όπως φαίνεται, αργά ή γρήγορα, θα κερ-
δηθεί. Το αν τα «παιδιά» αυτά της Ανθρωπότητας θα έχουν κα-
λούς, κακούς ή «ουδέτερους» σκοπούς πάλι είναι μάλλον κάτι
που θα «φανεί στη νεκροψία»…
PC
Η φοβερή και τρο-
μερή Shodan του
System Shock.
Η «αινιγματική»
DeepMind η
οποία αγορά-
στηκε από την
Google.
