81
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ουργήσουν ένα παγκόσμιο ανταγωνιστικό
προϊόν στην καταδυτική βιομηχανία, η οποία
γνωρίζει άνθιση τα τελευταία χρόνια με πε-
ρισσότερους από 25 εκατ. πιστοποιημένους
αυτοδύτες σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων
τουλάχιστον 4 εκατ. είναι στην Ευρώπη.
Τα αρχαία ναυάγια πρέπει να προστατεύ-
ονται in situ σύμφωνα με την UNESCO, κα-
θώς αποτελούν παγκόσμια πολιτιστική κληρο-
νομιά, ως χρονοκάψουλες του παρελθόντος.
Σε ορισμένες χώρες του κόσμου λειτουρ-
γούν ήδη υποβρύχια μουσεία, για παράδειγ-
μα, στην Καισάρεια του Ισραήλ, στην Baia
της Ιταλίας, στη Νέα Σκωτία του Καναδά,
στο Nagshead των ΗΠΑ, στο Ελσίνκι στη Φιν-
λανδία, ενώ ετοιμάζεται επισκέψιμος ενά-
λιος αρχαιολογικός χώρος και στην Αλεξάν-
δρεια της Αιγύπτου.
Στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει μία αντίστοιχη
πρωτοβουλία από το 2006, η οποία αποτελεί-
ται από το Βραβευμένο Πρότυπο Καινοτόμο
Σχέδιο «Άνω Μαγνήτων Νήσοι», το οποίο
χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Θεσ-
σαλίας ως έργο-σημαία στο ΕΣΠΑ. Το έργο
αφορά την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη της
Αλοννήσου και της Σκοπέλου και ενδεχομέ-
νως του Νότιου Παγασητικού κόλπου μέσω
του καταδυτικού τουρισμού και κυρίως της
μετατροπής των πλουσιότατων ναυαγίων της
περιοχής σε επισκέψιμους ενάλιους αρχαιο-
λογικούς χώρους από το 2015.
Το σημερινό ελληνικό θεσμικό πλαίσιο εί-
ναι επαρκές, καθώς η λειτουργία του προ-
βλέπεται από το άρθρο 11 του Ν.3409/2005
και απαιτείται μόνο η υπουργική απόφαση
για την ίδρυση κάθε υποβρυχίου μουσείου.
Τα υποβρύχια μουσεία πλαισιώνονται από
ένα θαυμάσιο θαλάσσιο περιβάλλον το οποίο
είναι ενταγμένο στο μεγαλύτερο θαλάσσιο
πάρκο της Μεσογείου, αυτό της Αλοννήσου,
για την προστασία της φώκιας Monachus
monachus.
Για τη βιωσιμότητα του έργου είναι απα-
ραίτητο να δημιουργηθεί εβδομαδιαίος του-
ριστικός προορισμός με επαρκή αριθμό υπο-
βρύχιων μουσείων σε κάθε νησί ή περιοχή
(
τουλάχιστον πέντε), καθώς και να πλαισιώ-
νονται αυτά από τα κατάλληλα καταδυτικά
πάρκα, στα οποία θα χρησιμοποιηθούν, ως
τεχνητοί ύφαλοι, μοντέρνα μεγαγλυπτά.
Το καταδυτικό πάρκο με τα υποβρύχια
μουσεία θα λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια
του χρόνου με την ισχυρή συνεισφορά της
τοπικής αυτοδιοίκησης, με κατάλληλες προ-
γραμματικές συμβάσεις με το Υπουργείο
Πολιτισμού και το Υπουργείο Εθνικής Οικο-
νομίας και Οικονομικών, ενώ αρμόδιο για την
ίδρυσή του είναι το Υπουργείο Πολιτισμού.
Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε την
ανάπτυξη μειονεκτικών νησιωτικών περιοχών
της χώρας, καθώς το μοντέλο δύναται να
έχει επαναληψιμότητα σε όλη την Ελλάδα,
δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό
τουριστικό πλεονέκτημα και τοποθετώντας
την Ελλάδα στην πρώτη θέση του παγκόσμι-
ου καταδυτικού ενδιαφέροντος.
Αυτόνομη κατάδυση
Ο Γιώργος Τζανάκης μίλησε για την αυτό-
νομη κατάδυση ως τουριστικό προϊόν, η
οποία, κατά την άποψή του, αποτελεί τα τε-
λευταία χρόνια ένα σημαντικό κεφάλαιο για
τις εθνικές οικονομίες πολλών χωρών.
Η αυτόνομη κατάδυση στην Ελλάδα, ενώ
φαίνεται να έχει μία ιστορία 25 χρόνων, έχει
αναπτυχθεί μόλις τα τελευταία χρόνια, με
την εφαρμογή του νόμου 3409, προσθέτο-
ντας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στις συγκε-
κριμένες παραγωγικές δυνάμεις του τόπου.
Η συμμετοχή του συγκεκριμένου κλάδου
μπορεί να μην έχει μέχρι σήμερα αποτιμηθεί
στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας, ωστόσο
εκτιμάται πως έχει να προσφέρει πολλά σε
αυτήν.
Η αναγκαιότητα της σύνδεσης της πολιτι-
κής ηγεσίας (κυβέρνηση) και της τοπικής
αυτοδιοίκησης με την επιστημονική κοινότη-
τα και τους παραγωγικούς φορείς ώστε να
αναδειχθεί ο κλάδος του καταδυτικού τουρι-
σμού, κρίνεται επιτακτική, ιδιαίτερα σε αυ-
τήν τη περίοδο που η χώρα διανύει την εποχή
των ισχνών αγελάδων και η εναλλακτική μορ-
φή εισερχόμενου τουρισμού είναι η απαίτη-
ση των αγορών του εξωτερικού.
Η σύνδεση αυτή θα πρέπει να στηρίζεται
σε διεθνείς πρακτικές και προσεγγίσεις
αξιοποιώντας τη μέχρι σήμερα συσσωρευμέ-
νη εμπειρία που διαθέτουν τα ελληνικά πανε-
πιστήμια και ιδρύματα, όπως το ΑΠΘ, το Πα-
νεπιστήμιο Αιγαίου, το ΕΛΚΕΘΕ και το Πανε-
πιστήμιο Πειραιώς.
Η πολιτική ηγεσία έδειξε, τουλάχιστον στο
πλαίσιο της ημερίδας, διατεθειμένη να συ-
νεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους
φορείς (καταδυτικά κέντρα, ένωση ξενοδό-
χων, επιστημονική κοινότητα, εξειδικευμένο
Τύπο), προκειμένου να αναπτυχθούν ανάλο-
γες δραστηριότητες, αναγνωρίζοντας όλες
τις αναγκαιότητες.
Είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν εξειδικευ-
μένα εργαλεία-εκδόσεις προώθησης της ιδέ-
ας του καταδυτικού τουρισμού, κατά την
πρακτική των εκδόσεων ανάδειξης αρχαιο-
λογικών χώρων. Ως τέτοια εργαλεία θεωρού-
νται διάφορες έντυπες και ηλεκτρονικές εκ-
δόσεις (π.χ., λευκώματα, οδηγοί χαρακτηρι-
στικών ειδών χλωρίδας και πανίδας του θα-
λάσσιου βιόκοσμου, CD-DVD υποθαλάσσιων
οργανισμών και καταδυτικών προορισμών),
που θα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες και
κατηγορίες κοινού (μαθητές, φοιτητές, του-
ρίστες, δύτες, περιβαλλοντολόγους κ.λπ.)
καθώς και στα επιμέρους ενδιαφέροντα (αρ-
χαιολογία, θαλάσσια βιολογία, επιστημονική
κατάδυση κ.ά.).
Επίσης είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί ει-
δικό γραφείο Διασύνδεσης του Υπουργείου
Πολιτισμού και του Υπουργείου Τουρισμού
και Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και
Αλιείας με τους ενδιαφερόμενους φορείς,
καθώς και να διαμορφωθεί επιτροπή-δεξα-
μενή ιδεών και καινοτόμων δράσεων (think
tank), η οποία θα ιεραρχήσει τις σκέψεις και
τις προτάσεις που θα αποτελέσουν ένα με-
σοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό
Ο Άγγελος Μαγκλής.
