δειξη της Αθήνας σε δημοφιλή τουριστικό
προορισμό με αυξανόμενη ζήτηση και μεγα-
λύτερη αναγνωρισιμότητα στην ευρωπαϊκή
και διεθνή αγορά, πρέπει να υλοποιηθεί μία
σειρά από δράσεις, που θα έχουν ως στόχο
τη διαφοροποίηση της Αθήνας από τους
ανταγωνιστές της μέσα από ένα Unique
Selling Proposition, τον εμπλουτισμό των
τουριστικών της προϊόντων, την κατάστρωση
στρατηγικού σχεδίου με συγκεκριμένους
στόχους και την αποτελεσματική διαχείριση
και το συντονισμό των ενεργειών από τον
Οργανισμό Τουριστικής και Οικονομικής
Ανάπτυξης, που συστήθηκε γι’ αυτόν το σκο-
πό. Εξάλλου, η συνεχώς αυξανόμενη τάση
του τουρισμού πόλεων και οι μεγάλες δυνα-
τότητες της Αθήνας, σε συνδυασμό με τη
διαμορφωμένη πλέον αντίληψη των αρμό-
διων δημόσιων και ιδιωτικών τουριστικών φο-
ρέων και επιχειρήσεων να συνεργασθούν,
της εξασφαλίζουν τις καλύτερες γι’ αυτό
προοπτικές.
Η συμμετοχή του αστικού τουρισμού στην
τουριστική ανάπτυξη των πόλεων θεωρείται
επιβεβλημένη από τις περισσότερες κυβερ-
νήσεις και τους τοπικούς φορείς τουρισμού,
εξαιτίας των μεγάλων και πολλαπλών οικονο-
μικών και κοινωνικών ωφελειών που προσφέ-
ρει. Η πολυπλοκότητα και η συνθετότητα της
φύσης του τουρισμού εξασφαλίζει τη διάχυ-
ση των ωφελειών στην πόλη και στην ευρύτε-
ρη περιοχή, τόσο στις άμεσα εμπλεκόμενες
με τον τουρισμό επιχειρηματικές δραστηριό-
τητες όσο και στις λοιπές επιχειρήσεις.
Τα σημαντικότερα οφέλη από την ανάπτυ-
ξη του τουρισμού πόλεων αφορούν στη δημι-
ουργία νέων θέσεων απασχόλησης, στην αύ-
ξηση των εσόδων των επιχειρήσεων και των
πολιτών και στην αναβάθμιση της ποιότητας
ζωής των κατοίκων της πόλης και της περι-
φέρειας. Ωστόσο, παρά τις θετικές επιπτώ-
σεις του αστικού τουρισμού, ο κίνδυνος των
αρνητικών επιπτώσεων, που είναι άρρηκτα
συνυφασμένες με την αλόγιστη ανάπτυξή
του, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Τέτοιου εί-
δους επιπτώσεις αφορούν στο περιβάλλον,
στα ήθη και έθιμα, στη φέρουσα ικανότητα
της πόλης κ.ά.
Την τελευταία κυρίως δεκαετία παρατη-
ρείται αλματώδης ανάπτυξη του τουρισμού
πόλεων με ρυθμούς υπερδιπλάσιους, συγκρι-
τικά με το μαζικό τουρισμό. Τα ταξίδια «city-
break» υπήρξαν μία από τις πλέον δημοφι-
λείς μορφές στον παγκόσμιο τουρισμό. Εκτι-
μάται ότι από τα 360 εκατ. τουριστικά ταξίδια
που πραγματοποιήθηκαν διεθνώς το 2004, τα
135
εκατ. είχαν ως τουριστικό προορισμό μία
πόλη (Teberler, 2006). Τα «city-break» ταξί-
δια αποτελούν μία από τις σημαντικότερες
τουριστικές δραστηριότητες των ευρωπαϊ-
κών μητροπολιτικών προορισμών, ιδιαίτερα
κατά τα Σαββατοκύριακα. Τα ταξίδια σε πό-
λεις αντιπροσωπεύουν το 38% του συνόλου
του εξερχόμενου τουρισμού στην Ευρώπη,
ενώ το 60% του ποσοστού αυτού, δηλαδή πε-
ρισσότερα από 35 εκατ. ταξίδια ετησίως,
αφορά στον τομέα των «city-break» (IPK
International). Οι σκοποί επίσκεψης των του-
ριστών στις ευρωπαϊκές πόλεις, σύμφωνα με
έρευνα που έγινε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για
τον τουρισμό πόλεων, αναλύονται ως εξής:
το 27% των τουριστών πηγαίνει σε μία πόλη
για αναψυχή, διασκέδαση και διακοπές, το
45%
για επιχειρηματικούς και επαγγελματι-
κούς λόγους και ακολουθούν με ποσοστό 8%
οι επισκέψεις σε φίλους, με 2% λόγοι υγείας,
ενώ ένα ποσοστό 18% αφορά όλους τους άλ-
λους σκοπούς (Λαγός, 2001).
Η Αθήνα ως τουριστικός προορισμός
Η Αθήνα είναι σήμερα μία σύγχρονη μεσο-
γειακή πόλη που έχει πολλά να προσφέρει
στους επισκέπτες της. Τοποθετημένη περί-
που στο κέντρο της χώρας, στο λεκανοπέδιο
της Αττικής, είναι η πρωτεύουσα του νομού
Αττικής και ολόκληρης της Ελλάδας. Ο Πει-
ραιάς, που είναι το επίνειό της και σημαντικό
λιμάνι της Μεσογείου, συμπληρώνει την εικό-
να της ως ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή.
Η θέση της Αθήνας στο διεθνές τουριστικό
γίγνεσθαι
Μέχρι τoυς Oλυμπιακoύς Αγώνες του
2004,
oι επενδύσεις για εκσυγχρoνισμό τoυ
υπάρχoντoς και για δημιoυργία νέoυ
ξενoδoχειακoύ δυναμικoύ στην Αττική ήταν
ουσιαστικά ανύπαρκτες. Η Αττική λειτoυρ-
γoύσε ως κέντρo στo oπoίo oι ξένoι τoυρί-
στες διέρχoνταν μέχρι να φτάσoυν στoν τελι-
κό τoυς πρooρισμό, στα νησιά ή σε άλλες
τουριστικές περιoχές.
Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων
του 2004, που πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτε-
ρη επιτυχία, είχε ως αποτέλεσμα τη μεγάλη
προβολή της χώρας στο εξωτερικό και τη ση-
μαντική αναβάθμιση των υποδομών της, σε
επίπεδο γενικό, τουριστικό και αθλητικό. Η
συνεισφορά των αγώνων στην ενίσχυση της
προβολής και της αναγνωρισιμότητας της πό-
λης αποδεικνύεται μέσα από έρευνες που
πραγματοποιήθηκαν και δείχνουν τη θεαματι-
κή αύξηση της γνώσης και τη θετική επιρροή
των αγώνων γενικότερα στην εικόνα της πό-
λης, παρ’ όλο που όλα τα συνθετικά στοιχεία
του brand του ελληνικού τουρισμού δεν είχαν
την ίδια θετική επιρροή από τη μεγάλη προ-
βολή και το ίδιο υψηλό επίπεδο, όπως η ανα-
γνωρισιμότητα. Ειδικότερα για την Αθήνα, οι
πρooπτικές μιας δυναμικής τουριστικής ανά-
πτυξης παραμένoυν εξαιρετικά ευνoϊκές.
Στην Αθήνα της μετα-ολυμπιακής εποχής,
και γενικότερα στην Αττική, παρατηρείται
ανάκαμψη του τουρισμού με την πληρότητα
των ξενοδοχείων να είναι σημαντικά αυξημέ-
νη το 2006 και το 2007, σε σχέση με το 2005
και το 2004. Η Αθήνα υποδέχεται πλέον πε-
ρισσότερους από 14 εκατ. τουρίστες ετη-
σίως και κατέχει τη 15η θέση στη λίστα των
πιο δημοφιλών τουριστικών προορισμών πα-
γκοσμίως (ΣΕΤΕ, 2004), τη 14η θέση για την
πραγματοποίηση επαγγελματικών ταξιδιών
και την 6η θέση στην Ευρώπη σε σύγκριση
με 50 ανταγωνιστικούς προς αυτήν προορι-
σμούς (Leo Burnett, Global cities, ΣΕΤΕ,
2005).
Παρ’ όλα αυτά, σήμερα ο όγκος των διανυ-
κτερεύσεων στα ξενoδoχεία της Αθήνας
εξακoλoυθεί να είναι πολύ χαμηλότερος, σε
σύγκριση με τις διανυκτερεύσεις στις μεγά-
λες ευρωπαϊκές τουριστικές πόλεις. Η πε-
ραιτέρω τουριστική ανάπτυξη της Αθήνας εί-
ναι πλέον εφικτή, με σημαντικές θετικές επι-
πτώσεις για την οικονομική και κοινωνική της
ανάπτυξη, ενισχύοντας ταυτόχρονα και τη
82
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ
