σε ένα θεσμικό πλαίσιο, το οποίο υπάρχει σή-
μερα ανάγκη να εκσυγχρονιστεί άμεσα για
να αντιμετωπιστούν σοβαρά λειτουργικά
προβλήματα και για να αποφευχθούν στρε-
βλώσεις στον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Ιδιαίτερα σημαντική για τη διασυνδεσιμό-
τητα των νησιών μας είναι η δημιουργία των
συνθηκών εκείνων που αφενός θα επιτρέ-
πουν την ελεύθερη επιχειρηματική δραστη-
ριότητα, αφετέρου θα διασφαλίζουν την πρό-
σβαση σε νησιά που συχνά ονομάζονται «άγο-
να». Δεν υπάρχουν άγονα νησιά. Υπάρχουν
μόνο άγονες πολιτικές.
Είναι λογικό η επιχειρηματική δραστηριό-
τητα να μην καλύπτει όλες τις ανάγκες σύν-
δεσης του νησιωτικού μας συμπλέγματος. Σε
αυτές τις περιπτώσεις, οφείλει το κράτος να
παρεμβαίνει στοχευμένα, παρέχοντας κίνη-
τρα για την εκτέλεση δρομολογίων προς
τους προορισμούς αυτούς και διασφαλίζο-
ντας τη διασύνδεσή τους. Παγκοσμίως, αυτό
συμβαίνει με την ανάληψη από το κράτος
ανάμεσα σε άλλους παράγοντες και της απο-
ζημίωσης των εταιρειών που εκτελούν τα
δρομολόγια αυτά.
Δυστυχώς στην Ελλάδα, το ύψος των απο-
ζημιώσεων σήμερα δεν εξασφαλίζει τη βιω-
σιμότητα των δρομολογίων, με αποτέλεσμα
πολλά πλοία να ναυλώνονται ή να πωλούνται
στο εξωτερικό, να υπάρχει μειωμένο ενδια-
φέρον για τη συμμετοχή εταιρειών στους
διαγωνισμούς, ενώ σε πολλές περιπτώσεις
δεν παρέχεται καν η δυνατότητα για την εξυ-
πηρέτηση γραμμών μεγάλης σημασίας, όπως
η σύνδεση της Β. Ελλάδας με τα νησιά του
Αιγαίου και την Κρήτη.
Από τις αποζημιώσεις που προβλέπονται
για τις συγκοινωνίες στην Ελλάδα, στις χερ-
σαίες μεταφορές αναλογούν 260.000.000 ευ-
ρώ, στις αεροπορικές 40.500.000 ευρώ και
στις θαλάσσιες 80.700.000 ευρώ. Μάλιστα
από αυτά, τα 20.000.000 ευρώ καταβάλλονται
από τους ίδιους τους επιβάτες με επιβάρυν-
ση των εισιτηρίων κατά 3%. Δηλαδή οι χερ-
σαίες μεταφορές λαμβάνουν το 72% των
κρατικών αποζημιώσεων, ενώ οι θαλάσσιες
μόνο το 16,8%. Άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι
στις χερσαίες μεταφορές και κυρίως στις σι-
δηροδρομικές, το κράτος καλύπτει και τις
λειτουργικές ζημιές των εταιρειών του Δημο-
σίου.
Στις περισσότερες γραμμές το επίπεδο
των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών είναι εξαιρε-
τικό παρά τα προβλήματα που παρουσιάζο-
νται, λόγω της αύξησης των τιμών των καυσί-
μων, της κρίσης που έχει ως αποτέλεσμα τη
μείωση της κίνησης κατά 24,2% από το 2009
και τέλος λόγω της επιβολής υποχρεώσεων
Δημόσιας Υπηρεσίας. Το 80% των επιβατών
στο Αιγαίο και την Κρήτη διακινείται με νέα
μικρής ηλικίας και σύγχρονης τεχνολογίας
πλοία. Ο ελληνικός ακτοπλοϊκός στόλος είναι
ο νεότερος και ποιοτικότερος στην Ευρώπη.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ακόμα νησιά
που δεν εξυπηρετούνται ικανοποιητικά και
πρέπει να ληφθούν μέτρα.
Σημαντική βελτίωση στις ακτοπλοϊκές μας
συγκοινωνίες και αύξηση της κίνησης θα επι-
τευχθεί με μείωση των συντελεστών ΦΠΑ
στα επίπεδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσε-
ων. Επίσης, πρέπει να επισπευσθούν οι απα-
ραίτητες θεσμικές αλλαγές που θα συμβάλ-
λουν στη μείωση του κόστους λειτουργίας
των πλοίων και τέλος πρέπει να επανασχε-
διαστεί το ακτοπλοϊκό μας δίκτυο και να κο-
στολογηθεί για να εξασφαλιστούν οι απαραί-
τητες αποζημιώσεις.
Ποιοι είναι οι μελλοντικοί κίνδυνοι
Τα λιμάνια μας, σύμφωνα με μία μελέτη
του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων και του
καθηγητή κ. Κ. Μουντζούρη, τα 80 από τα 93
ακτοπλοϊκά λιμάνια έχουν προβλήματα κυμα-
τισμού, τα 86 προβληματικές ράμπες, στα 91
ο εξοπλισμός υποδοχής είναι ανεπαρκής
κ.λπ. Η ανάγκη προγραμματισμού των απα-
ραίτητων έργων, τα οποία είναι ιδιαίτερα
χρονοβόρα, είναι άμεσα αναγκαία, γιατί δια-
φορετικά τα λιμάνια θα αποτελέσουν μεγάλο
ανασχετικό παράγοντα των εξελίξεων.
Άλλο σημαντικό θέμα, ιδιαίτερα ανησυχητι-
κό, είναι η υποχρέωση που επιβάλλεται στα-
διακά σε όλα τα επιβατικά πλοία στην Ευρώ-
πη να καταναλώνουν καύσιμα πολύ χαμηλής
περιεκτικότητας σε θείο -0,1%.
Η τιμή του νέου αυτού καυσίμου υπολογί-
ζεται ότι θα είναι 50% ακριβότερη από τη ση-
μερινή. Αυτό σημαίνει ότι οι ναύλοι πρέπει να
αυξηθούν τουλάχιστον κατά 25% για την κά-
λυψη του επιπλέον κόστους κατανάλωσης,
γεγονός που βέβαια θα επηρεάσει αρνητικά
την κίνηση ή θα υποβαθμίσει τις υπηρεσίες.
Ακόμα και η μετασκευή πλοίων για κατανά-
λωση άλλου τύπου καυσίμου, LNG, όπου αυ-
τή είναι δυνατή, ή η τοποθέτηση φίλτρων, δεν
θα αλλάξει ουσιαστικά την κατάσταση, γιατί
το κόστος των επενδύσεων αυτών είναι ιδιαί-
τερα υψηλό.
Οι υπηρεσίες των θαλάσσιων συνδέσεων
που προσφέρονται σήμερα είναι πολύ καλές
και οφείλουμε να τις διαφυλάξουμε και να
παρεμβαίνουμε άμεσα όπου διαπιστώνουμε
προβλήματα.
Για να διατηρηθεί το επίπεδο των υπηρε-
σιών, οι ακτοπλοϊκές εταιρείες πρέπει να εί-
ναι υγιείς και σε θέση να επενδύουν για την
αντικατάσταση των πλοίων, αλλά και για την
περαιτέρω εξέλιξη και βελτίωση των υπηρε-
σιών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την
τουριστική ανάπτυξη των νησιών μας.
Ομιλία του περιφερειάρχη Κρήτης,
κ. Σταύρου Αρναουτάκη, στο 13ο Συνέδριο
του ΣΕΤΕ «Τουρισμός & Ανάπτυξη»
Στο πλαίσιο της ομιλίας του ο περιφερει-
άρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, στο
13
ο Συνέδριο του ΣΕΤΕ, αναφέρθηκε στο
κρίσιμο ζήτημα της άμβλυνσης της εποχικό-
τητας του ελληνικού τουρισμού.
Η ομιλία του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, διότι
η Κρήτη αποτελεί τον πρώτο προορισμό της
χώρας που αφορά στο 22% των αφίξεων.
Ο κ. Αρναουτάκης, αναφερόμενος στο
φαινόμενο της εποχικότητας, σημείωσε ότι
αναγνωρίζεται ως το πιο εμφανές χαρακτη-
ριστικό του τουριστικού κλάδου, ενώ αποτε-
λεί ταυτόχρονα και το σημαντικότερο πρό-
βλημα που ο κλάδος καλείται να αντιμετωπί-
σει.
Στην Ελλάδα το 2012, το 63,27% των αφί-
ξεων σε τουριστικά καταλύματα πραγματο-
ποιήθηκε το διάστημα μεταξύ Ιουνίου-Σε-
πτεμβρίου. Παράλληλα, άλλες ανταγωνί-
στριες χώρες καταγράφουν σαφώς χαμηλό-
τερους δείκτες εποχικότητας. Η εποχικότητα
του τουρισμού στην ελληνική επικράτεια εκ-
δηλώνεται με διαφορετικό τρόπο ανά τουρι-
στικό προορισμό, γεγονός που καθιστά ανα-
γκαία τη διερεύνηση του φαινομένου και σε
73
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
FOCUS
Η
συμβολή των θαλάσσιων συνδέσεων στον
τουρισμό μας είναι μεγάλης σημασίας για
τα νησιά μας. Η Ελλάδα προσφέρει σχεδόν
μονοπωλιακά τη δυνατότητα να ταξιδεύουν οι
τουρίστες από νησί σε νησί. Η δυνατότητα αυ-
τή είναι πώλος έλξης για τους αλλοδαπούς
τουρίστες. Ακόμα και η αύξηση του τουρισμού
στην Αθήνα οφείλεται και στη δυνατότητα συν-
δυασμού της παραμονής με μονοήμερες ή κυ-
ρίως πολυήμερες επισκέψεις στα νησιά μας.
Τον μήνα Οκτώβριο το 70% των επιβατών των
πλοίων στις Κυκλάδες θα είναι αλλοδαποί του-
ρίστες.
