75
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΘΑλΑςςιΟς ΤΟΥΡιςΜΟς
πλοϊκές εταιρείες δεν έχουν αντιληφθεί ότι
θα έπρεπε εδώ και χρόνια να δημοσιοποιούν
στα κοινό (και ιδιαίτερα στους τουριστικούς
πράκτορες και στους ξένους επισκέπτες) τα
δρομολόγιά τους και ότι αυτό επηρεάζει αρ-
νητικά την επισκεψιμότητα των νησιών, αφού
δίνει την εικόνα της ανυπαρξίας δρομολο-
γίων σε όσους προσπαθούν έγκαιρα να προ-
γραμματίσουν. Εδώ η Πολιτεία πρέπει να πα-
ρέμβει, ώστε το σύστημα ενημέρωσης δρο-
μολογίων και κράτησης θέσεων της ακτο-
πλοΐας να γίνει εφάμιλλο με εκείνο των αε-
ροπορικών εταιρειών, ακόμη και για τις τοπι-
κές γραμμές. Μία τέτοια παρέμβαση μόνο
οφέλη μπορεί να φέρει.
Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η υψηλή εποχι-
κότητα αποτελεί ένα από τα προβλήματα
της ακτοπλοΐας που πρέπει να αντιμετωπί-
ζει την υψηλή κίνηση της καλοκαιρινής πε-
ριόδου και τη χαμηλή κίνηση του χειμώνα.
Κατά συνέπεια θα πρέπει να βρεθούν ρυθ-
μίσεις που να εξασφαλίζουν ικανοποιητική
συχνότητα και ποιότητα στις παρεχόμενες
υπηρεσίες, ταυτόχρονα με τη μείωση του
λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων και
την εξασφάλιση των εργαζόμενων. Ίσως
φανεί υπερβολική η σύγκριση, αλλά τις
ίδιες υποχρεώσεις έχει και ένας φούρνος
στα νησιά: πρέπει να λειτουργεί όλο το χρό-
νο και να καλύπτει τις ανάγκες τόσο της
υψηλής καλοκαιρινής ζήτησης όσο και τις
ανάγκες των κατοίκων των χειμώνα. Θα
πρέπει λοιπόν να εξεταστούν λύσεις, π.χ.,
έκτακτες δρομολογήσεις στην υψηλή καλο-
καιρινή περίοδο, χρήση πλοίων μικρότερου
λειτουργικού κόστους εκτός τουριστικής
περιόδου κ.λπ., οι οποίες να εξασφαλίζουν
το διπλό στόχο που ανέφερα παραπάνω. Δυ-
στυχώς η μέχρι σήμερα πολιτική έδινε έμ-
φαση στο πλοίο και όχι στο νησί.
Ίσως ο σχεδιασμός νέου δικτύου βάσει
των πραγματικών αναγκών των νησιών και
των νησιωτών, καθώς και συνδυασμένες με-
ταφορές (π.χ., αεροπλάνο-πλοίο, ακτινωτά
δρομολόγια κ.λπ.) έπειτα από προσεκτική
και ενδελεχή συλλογή και ανάλυση των
πραγματικών στοιχείων κίνησης και του κό-
στους των επιχειρήσεων ακτοπλοΐας, να
μπορεί να συμβάλει σε αυτό. Η παρέμβαση
του κράτους μέσα από την επιδότηση ή με
ναυπήγηση πλοίων που θα εξυπηρετούν νη-
σιά χωρίς επαρκή εμπορική κίνηση, ή με
την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου
απαιτεί καλή πληροφόρηση της Πολιτείας,
που σήμερα δυστυχώς δεν υπάρχει. Η αξιο-
λόγηση του έργου όλων μας πρέπει να είναι
αντικείμενο μίας ανεξάρτητης Aρχής για
θέματα ακτοπλοΐας, που ο υπουργός, κ.
Μουσουρούλης, έχει αναγγείλει ότι θα συ-
σταθεί σύντομα.
Ο
κ. Μπούσιος ξεκίνησε την το-
ποθέτησή του σημειώνοντας
ότι η ακτοπλοΐα είναι μοχλός ανά-
πτυξης για τα νησιά. Η πολυνησια-
κή διαμόρφωση της Ελλάδας απο-
τελεί, όπως αναφέρει, ξεχωριστή
περίπτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση
που δεν συναντάται σε αυτόν το
βαθμό σε κανένα άλλο κράτος-μέ-
λος. Σε αυτόν τον εξαιρετικά ευαί-
σθητο και σημαντικό χώρο ο ρόλος
της ακτοπλοΐας είναι καθοριστικός.
Το τεράστιο μεταφορικό έργο (23
εκατομμύρια περίπου διακινούμε-
νοι επιβάτες και 3 εκατομμύρια πε-
ρίπου οχήματα – κίνηση επιβατών
και οχημάτων το έτος 2011) αποδει-
κνύει το μέγεθος του έργου που
επιτελούν 210 ακτοπλοϊκά πλοία
όλων των κατηγοριών σε 170 περί-
που δρομολογιακές γραμμές, με χι-
λιάδες δρομολόγια το έτος, φανε-
ρώνοντας τη δυναμική της θαλάσ-
σιας ενδομεταφοράς στα περίπου
150
λιμάνια προσέγγισης.
Οι κύριοι άξονες για τις θαλάσσιες
ενδομεταφορές έχουν καθορισθεί
με τις διατάξεις του ν. 2932/2001
(
Α’ 145), όπως έχει τροποποιηθεί
και ισχύει, σε εναρμόνιση με το
κοινοτικό Δίκαιο (Κανονισμός
3577/92).
Με βάση αυτό το θεσμικό πλαίσιο,
οι πλοιοκτήτες δρομολογούν τα
πλοία τους ελεύθερα σε γραμμές
της επιλογής τους, σύμφωνα με την
επιχειρηματική πρωτοβουλία τους,
ενώ ο ρόλος του κράτους αφορά
στο να ελέγχει ότι πληρούνται οι
απαραίτητες προϋποθέσεις δρομο-
λόγησης που προβλέπονται και να
παρεμβαίνει τόσο για λόγους δημό-
σιου συμφέροντος όσο και στις πε-
ριπτώσεις που οι δυνάμεις της αγο-
ράς δεν μπορούν από μόνες τους
να εξασφαλίσουν επαρκές επίπεδο
εξυπηρέτησης με τη δραστηριοποί-
ηση όλων των πλοίων που είναι δια-
θέσιμα και με το μέγιστο αριθμό
δρομολογίων.
Προτεραιότητα του Υπουργείου
Ναυτιλίας και Αιγαίου είναι η παρα-
κολούθηση της εξυπηρέτησης των
θαλάσσιων συγκοινωνιών της χώ-
ρας μέσω ενός δικτύου που δια-
μορφώνεται από γραμμές όπου οι
πλοιοκτήτες δρομολογούν τα πλοία
τους ελεύθερα με βάση την επιχει-
ρηματική πρωτοβουλία τους και
από την κάλυψη των κενών ακτο-
πλοϊκών γραμμών με τη σύναψη
συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας
υπηρεσίας.
Η εφαρμογή του κανονισμού
3577/92
δεν επέφερε τον αναμενό-
μενο ανταγωνισμό, αφού από τα
πρώτα έτη εφαρμογής του νέου θε-
σμικού πλαισίου δεν εκφράστηκε
πρόθεση για δρομολόγηση πλοίων
από άλλους κοινοτικούς πλοιοκτή-
τες (εκτός Ελλάδας). Έπειτα από
10
περίπου χρόνια εφαρμογής του
νέου θεσμικού πλαισίου, για το
έτος 2012, επί συνόλου 210 πλοίων
που δραστηριοποιούνται στις ελλη-
νικές θαλάσσιες ενδομεταφορές,
τέσσερα από αυτά φέρουν σημαία
άλλου κράτους-μέλους της ΕΕ.
Θετικό στην εφαρμογή του κανονι-
σμού είναι το ότι οι εταιρείες, στην
προσπάθειά τους για απόκτηση με-
γαλύτερου μεριδίου από την αγορά,
δρομολογούν στις πιο εμπορικές
γραμμές νεότερα και ταχύτερα
πλοία. Σημειώνεται ότι ο μέσος
όρος ηλικίας του ακτοπλοϊκού στό-
λου σήμερα κυμαίνεται περίπου
στα 19 έτη και θεωρείται από τους
νεότερους στην ΕΕ. Η υπάρχουσα
ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση της χώ-
ρας μπορεί να χαρακτηριστεί ικα-
νοποιητική. Δεν παραβλέπουμε βέ-
βαια τη δυσχερή οικονομική θέση
στην οποία έχουν περιέλθει ακτο-
πλοϊκές εταιρείες, όπως φαίνεται,
από τα διατιθέμενα στο Υπουργείο
στοιχεία.
Με γνώμονα τα ανωτέρω και την
ανάγκη εξεύρεσης άμεσων απα-
ντήσεων που θα διασφαλίσουν την
στήριξη των ακτοπλοϊκών εταιρει-
ών, την ομαλή και συνεχή επικοινω-
νία όλων των νησιωτικών περιοχών
της χώρας μεταξύ τους και με την
ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς και τις
ειρηνικές εργασιακές σχέσεις, ο
υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου
αποφάσισε τη σύσταση ομάδας ερ-
γασίας προκειμένου να καθορι-
στούν άμεσα διαδικασίες για την
αντιμετώπιση και την επίλυση των
θεμάτων που αντιμετωπίζει η ακτο-
πλοΐα. Η αξιολόγηση των προτάσε-
ων της επιτροπής σε συνδυασμό με
τις σύγχρονες ανάγκες και τα δε-
δομένα που διαμορφώνει η τρέχου-
σα δημοσιοοικονομική συγκυρία θα
αποτελέσουν οδηγό για την εκδή-
λωση πολιτικών και τη λήψη μέ-
τρων.
Θανάσης Μπούσιος γ.γ. ΥΝΑ
Ο γ.γ. του Υπουργείου Ναυτιλιακής Ανάπτυξης μίλησε στην «Τουριστική Αγορά» για τον κοινωνικό
χαρακτήρα της ακτοπλοΐας και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πολυνησίας.
