59
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚO MARKETING
της τάξης των 183 δισεκατομμυ-
ρίων ευρώ, προσφέροντας 3,18
εκατομμύρια θέσεις εργασίας,
ενώ στην περιοχή της Μεσογεί-
ου, το κομμάτι του θαλάσσιου και
παράκτιου τουρισμού αντιπρο-
σώπευσε το 48% της τουριστικής
βιομηχανίας. Παρ’ όλα αυτά, πα-
ραμένει αβέβαιο το γεγονός δια-
τήρησης ενός τέτοιου μεγάλου
μεριδίου της αγοράς, δεδομένου
ότι η μέση δαπάνη ανά διανυκτέ-
ρευση των επισκεπτών μειώθηκε
σε ονομαστική και πραγματική
αξία από
€
100
που ήταν το 2000
σε
€
85 (
ονομαστική) και
€
75
(
πραγματική) το 2011 (ECORYS,
2013).
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο
Ελληνικών Τουριστικών Επιχει-
ρήσεων, για το έτος 2012 σε πα-
νελλήνιο επίπεδο, η μέση κατά
κεφαλή δαπάνη ανήλθε σε
€
646,
ενώ για το έτος 2013
ανήλθε σε
€
653,
σημειώνοντας
μία μικρή άνοδο (1,1%). Η οικονο-
μική δυνατότητα, οι καταναλωτι-
κές συνήθειες, οι προτιμήσεις
και τα κίνητρα των επισκεπτών
για το «γιατί» (motives), το «πού»
(
destination choice) και τo «τι κά-
νουν» (preferences) οι επισκέ-
πτες στον τόπο προορισμού απο-
τελούν αντικείμενο έρευνας,
έτσι ώστε να διαμορφωθούν οι τι-
μές σε σχέση με την τουριστική
ζήτηση. Θα πρέπει, λοιπόν, να
ερευνάται αν η αξία των χρημά-
των που καταβάλλονται από τους
επισκέπτες ανταποκρίνεται και
στα οφέλη που πηγάζουν από την
επίσκεψή τους στον τόπο προο-
ρισμού (value for money), με στό-
χο να την επισκεφθούν ξανά και
να αποτελέσουν την κύρια πηγή
διαφήμισης για το προσφερόμε-
νο τουριστικό προϊόν (word of
mouth). Οι μεταβολές των τιμών
με αυξητικές τάσεις σε μία αγο-
ρά με έντονο ανταγωνισμό και
με την ταυτόχρονη διαθεσιμότη-
τα πολλών εναλλακτικών προτά-
σεων μπορούν να οδηγήσουν σε
μείωση της τουριστικής ζήτησης
και στην απόκτηση αρνητικής
φήμης. Σε πολλές περιπτώσεις,
όταν οι επισκέπτες δυσαρεστού-
νται από το προσφερόμενο του-
ριστικό προϊόν, είτε διότι αυτό
δεν ανταποκρίνεται σε αυτά που
υποσχόταν τόσο σε περιεχόμενο
όσο και σε επιλογές είτε διότι
διαπιστώνουν κατά τη διάρκεια
της διαμονής τους μία υποβάθμι-
ση της ποιότητας των προσφερό-
μενων υπηρεσιών, διακόπτουν
την παραμονή τους στον τόπο
προορισμού ή περιορίζουν τα
έξοδα στην περιοχή.
Τα μέλη της δεύτερης ομάδας
(32,5%
του δείγματος) διαπιστώ-
θηκε ότι έκριναν ως περισσότε-
ρο σημαντικό τον παράγοντα που
αναφέρεται στην οργάνωση της
παραλίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμ-
φαση στη χωροθέτηση ζωνών
δραστηριοτήτων (zoning
regulations), στο είδος και στον
τύπο της ανθρώπινης παρέμβα-
σης στο περιβάλλον, καθώς και
στο αίσθημα ασφάλειας κατά την
επίσκεψή τους στην περιοχή. Το
μέσο μηνιαίο εισόδημά τους κυ-
μάνθηκε μεταξύ 2.001-2.500 ευ-
ρώ, ενώ διαπιστώθηκε ότι είχαν
επισκεφθεί την περιοχή από 1
έως 3 φορές κατά το παρελθόν,
με διάρκεια διαμονής στην πε-
ριοχή από 4 έως 7 ημέρες. Η
εφαρμογή ζωνών στο θαλάσσιο
πόρο προστατεύει τη θαλάσσια
πανίδα και χλωρίδα από την
«
υπερκατανάλωση του πόρου»,
ενώ παράλληλα επιτρέπει μόνο
ελεγχόμενες θαλάσσιες δραστη-
ριότητες σε συγκεκριμένα ση-
μεία, χωρίς να παραβιάζεται η
φέρουσα ικανότητα του συγκε-
κριμένου πόρου. Παράμετροι
όπως η τοποθεσία, ο τύπος της
τουριστικής δραστηριότητας που
θα αναπτυχθεί, ο ρυθμός της
τουριστικής ανάπτυξης και τα
έργα υποδομής επηρεάζουν ση-
μαντικά τον υπολογισμό της φέ-
ρουσας ικανότητας. Η ανθρώπι-
νη παρέμβαση στην παράκτια
ζώνη σχετίζεται με τις υποδο-
μές, την αρχιτεκτονική, τη θέση
και τα υλικά κατασκευής και τη
διαμόρφωση του φυσικού περι-
βάλλοντος κατά τέτοιο τρόπο
ώστε να αποτελεί κίνητρο για τον
επισκέπτη. Μία τέτοια οργανω-
μένη παραλία ευνοεί τα πρότυπα
τουριστικής ανάπτυξης που σχε-
τίζονται με τις ειδικές μορφές
τουρισμού προσφέροντας νέες
αξίες, οι οποίες περιλαμβάνουν
τη σημαντικότητα των δραστη-
ριοτήτων με βάση την ύπαιθρο,
την περιβαλλοντική αγωγή και
μέριμνα, την έντονη διάδραση
με τον υδάτινο πόρο, αλλά και
την αποκόμιση μιας ξεχωριστής
τουριστικής εμπειρίας. Πιο συ-
γκεκριμένα, μπορεί να επιτευ-
χθεί η ανάπτυξη του αλιευτικού
τουρισμού δεδομένου ότι η πα-
ραγωγή ψαριών και δίθυρων μα-
λακίων στο Μαλιακό Κόλπο είναι
υψηλή, ενώ η αλιευτική δραστη-
ριότητα ασκείται από 322 σκάφη
(7-150
ΗΡ, 4-12 m μήκος), που
ανήκουν σε 700 αλιείς. Επιπρό-
σθετα, με την ενσωμάτωση κατα-
δυτικών δραστηριοτήτων στο
Ο Γιώργος Οικονόμου είναι
υποψήφιος διδάκτορας του
τμήματος Γεωπονίας Ιχθυολογίας
και Υδάτινου Περιβάλλοντος του
Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι
πτυχιούχος Τεχνολόγος
Γεωπονίας, ενώ κατέχει
μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη
Διαχείριση Έργων. Το ερευνητικό
του ενδιαφέρον εστιάζεται στην
οικονομική του περιβάλλοντος και
στο τουριστικό μάρκετινγκ.
