27
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Ερευνητές: Σοφία Πανούση, Γιώργος Σώκλης, Αγνή Χριστίδου
FOCUS
Γ
ια το 2015 και όσον αφορά τον
παγκόσμιο τουρισμό, ο WTO
εκτιμά ότι η αύξηση των διε-
θνών αφίξεων θα κυμανθεί με-
ταξύ του 3% και 4%, γεγονός
που αντανακλάται και στο Δεί-
κτη Εμπιστοσύνης του UNWTO, καθώς οι ει-
δικοί από όλο τον κόσμο εκτιμούν ότι οι προο-
πτικές για το 2015 θα είναι καλύτερες από
αυτές του 2014. Σε περιφερειακό επίπεδο,
οι μεγαλύτερες αυξήσεις προβλέπονται για
τις χώρες της Ασίας-Ειρηνικού και της Αμε-
ρικής. Ακολουθούν οι χώρες της Ευρώπης
και της Αφρικής, ενώ θετικές προβλέπονται
οι τουριστικές εξελίξεις και στις χώρες της
Μέσης Ανατολής.
Ελληνικός τουρισμός 2015
Οι ενδείξεις από την πορεία του ελληνικού
τουρισμού μέχρι το πρώτο πεντάμηνο του
έτους ήταν αρκετά ενθαρρυντικές και προ-
μήνυαν μία ακόμα καλή τουριστική χρονιά. Οι
ρυθμοί αύξησης τόσο των αφίξεων όσο και
των τουριστικών εισπράξεων υπερέβαιναν
κατά πολύ τους αντίστοιχους ρυθμούς του πε-
ντάμηνου του 2014. Οι πρόσφατες, όμως, οι-
κονομικές εξελίξεις με την επιβολή των κε-
φαλαιακών ελέγχων (capital controls) επέφε-
ραν μεγάλη αναστάτωση στην τουριστική
αγορά, όπου παρατηρήθηκε κύμα ακυρώσε-
ων μέσα στο μήνα αιχμής (τον Ιούλιο) του ελ-
ληνικού τουρισμού. Η κατάσταση αντιστρά-
φηκε, όταν ξεκαθάρισε το θέμα ότι οι ξένοι
τουρίστες με πιστωτικές/χρεωστικές κάρτες
της αλλοδαπής δεν θα υπόκειντο στους κε-
φαλαιακούς περιορισμούς και έτσι οι αφίξεις
από το εξωτερικό ανέκαμψαν τον Αύγουστο,
αλλά και τον Σεπτέμβριο. Από τα στοιχεία
της Τράπεζας της Ελλάδος απεικονίζεται
ανάγλυφα η επιβράδυνση της πορείας του
τουρισμού μεταξύ του πεντάμηνου και του
εξάμηνου του 2015. Έτσι, ενώ οι συνολικές
αφίξεις αλλοδαπών τουριστών το α' πεντάμη-
νο του 2015 αυξήθηκαν κατά 27,1% (πεντάμη-
νο 2014: 17,0%), το α’ εξάμηνό του αυξήθηκαν
κατά 20,8% (εξάμηνο 2014: 15,6%). Το πεντά-
μηνο του 2015 οι αφίξεις τουριστών από την
Ε.Ε.-28 αυξήθηκαν κατά 41,2% (πεντάμηνο
2014: 18,7%) έναντι 32,4% του εξάμηνου του
2015 (εξάμηνο 2014: 17,6%). Παρά την επι-
βράδυνση, όμως, που παρατηρήθηκε το α’
εξάμηνο του 2015 σε σχέση με το πεντάμηνο
του 2015, ο ρυθμός αύξησης των αφίξεων εί-
ναι σημαντικά υψηλότερος από αυτόν της
αντίστοιχης περιόδου του 2014.
Ειδικότερα, οι αφίξεις από τις παραδοσια-
κές χώρες προέλευσης αλλοδαπού τουρι-
σμού στην Ελλάδα αυξήθηκαν με υψηλούς
ρυθμούς. Αξιοσημείωτη είναι η ανάκαμψη
των αφίξεων από τη Γερμανία (πεντάμηνο
2015: 24,7%, εξάμηνο 2015: 23,5%), όταν το
πεντάμηνο του 2014 είχε παρατηρηθεί μείω-
ση κατά 5,8% και το εξάμηνο του 2014 ορια-
κή αύξηση 1,9%. Επιβράδυνση παρατηρήθη-
κε στο ρυθμό αύξησης των αφίξεων από το
Ηνωμένο Βασίλειο (πεντάμηνο 2015: 46%,
εξάμηνο 2015: 18%). Αντίθετα, μεγάλη δυνα-
μική παρουσίασαν οι αφίξεις από τις ΗΠΑ, οι
οποίες αυξήθηκαν με ρυθμό μεγαλύτερο του
30% (πεντάμηνο 2015: 37,1%, πεντάμηνο
2014: 33,4% και εξάμηνο 2015: 41,6%, εξάμη-
νο 2014: 22%). Κάμψη παρατηρήθηκε στο
ρυθμό αύξησης των αφίξεων από τη Γαλλία
σε σχέση με το 2014 (πεντάμηνο 2015: 5,6%,
πεντάμηνο 2014: 13,9% και εξάμηνο 2015:
12,5% έναντι 15,1% το εξάμηνο του 2014). Η
μόνη αρνητική εξέλιξη που παρατηρείται εί-
ναι η συνεχιζόμενη μείωση των αφίξεων από
τη Ρωσία με ρυθμούς μεγαλύτερους του
60%, τόσο κατά το πεντάμηνο όσο και κατά
το εξάμηνο του 2015, σε σχέση με τις αντί-
στοιχες περιόδους του 2014, γεγονός που θα
επηρεάσει σημαντικά τον τουρισμό στη Βό-
ρεια Ελλάδα, αλλά και στους νησιωτικούς
προορισμούς του Αιγαίου.
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τόσο κατά το
πρώτο πεντάμηνο όσο και κατά το α' εξάμη-
νο του 2015 αυξάνονται με ρυθμό που υπο-
λείπεται αυτού των αφίξεων και είναι της τά-
ξης του 15,02% και 8,2% αντίστοιχα (πεντάμη-
νο 2014: 8,7% και εξάμηνο 2014: 9,6%). Η επι-
βράδυνση στις αφίξεις των Βρετανών τουρι-
στών είχε αντίκτυπο και στην ταξιδιωτική
τους δαπάνη, καθώς από 68,1% που ήταν η
αύξηση το πεντάμηνο του 2015 περιορίστηκε
στο 30,3% το εξάμηνο του 2015, παραμένο-
ντας, όμως, η μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ
των παραδοσιακών εθνικοτήτων που επισκέ-
πτονται τη χώρα μας. Ενώ η δεύτερη μεγα-
λύτερη αύξηση της ταξιδιωτικής δαπάνης το
πεντάμηνο του 2015 ήταν των Γερμανών
(20%), το εξάμηνο του 2015 υπερκεράστηκε
από την αύξηση της ταξιδιωτικής δαπάνης
των Γάλλων (21,2%).
Η τουριστική δαπάνη των Ρώσων τουρι-
στών ακολουθεί την πορεία των αφίξεων και
καταγράφει κάθετη πτώση της τάξης του
58% το πεντάμηνο του 2015 και 63,2% το εξά-
μηνο του 2015. Πτωτική πορεία ακολουθεί
και η δαπάνη ανά ταξίδι που σημειώθηκε το
εξάμηνο του 2015 (εξάμηνο 2015: -10%, εξά-
μηνο 2014: (4,6%). Σύμφωνα με τα τελευταία
στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπο-
ρίας, δεν παρατηρήθηκαν αξιόλογες διαφο-
ρές στις αεροπορικές αφίξεις από το εξω-
τερικό μεταξύ α’ εξαμήνου και α’ επταμήνου
του 2015. Παρ’ όλα αυτά, οι αφίξεις στο αε-
ροδρόμιο της Αθήνας κατέγραψαν αύξηση
26,6%, ποσοστό όμως χαμηλότερο από το
αντίστοιχο για το επτάμηνο του 2014 (31,2%).
Συνολικά, στα κυριότερα αεροδρόμια της
χώρας που υποδέχονται τουρίστες από το
εξωτερικό το επτάμηνο του 2015 παρατηρή-
θηκε αύξηση 6,9%, έναντι αύξησης 16% την
ίδια περίοδο του 2014.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έρευνα που έκανε
το ΙΤΕΠ, η οποία καταδεικνύει τις διεθνείς τάσεις για τον
παγκόσμιο τουρισμό 2015 αλλά και για την Ελλάδα.
Προβλέψεις για το 2015
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ