COMPUTER ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
42
POWER USER
μοιώσουμε με έξυπνο τρόπο αυτό που δεν
μπορούμε να φωτογραφίσουμε απευθείας.
Η τεχνική ονομάζεται HDR imaging, με τα
αρχικά να σημαίνουν High Dynamic Range,
ή ελληνιστί, απεικόνιση «υψηλού δυναμικού
εύρους». Το εύρος αφορά στη φωτεινότη-
τα, ή, αν προτιμάτε, στην ευαισθησία του
αισθητήρα, μια και η τεχνική εξομοιώνει
έναν αισθητήρα πολύ μεγάλου εύρους ευ-
αισθησίας (ο οποίος όμως δεν υπάρχει
στην πραγματικότητα), συνδυάζοντας λή-
ψεις διαφορετικών ρυθμίσεων. Η πιο απλή
περίπτωση είναι αυτή της λήψης δύο φω-
τογραφιών με διαφορετικές ρυθμίσεις, ενώ
αν θέλουμε μεγαλύτερη ακρίβεια, μπορού-
με να πάρουμε περισσότερες φωτογρα-
φίες με μεγαλύτερη κλιμάκωση, ώστε να
έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Αρκετές
φωτογραφικές μηχανές, βέβαια, έχουν αυ-
τόματη ρύθμιση για τη λήψη πολλών φωτο-
γραφιών μαζί, κάτι που συνήθως ονομάζε-
ται bracketing. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια,
είναι σχεδόν απαραίτητη η χρήση τρίπο-
δου, μια και το κάδρο θα πρέπει να είναι
ακριβώς το ίδιο, ώστε ο συνδυασμός των
λήψεων να έχει νόημα.
Κάποιες φωτογραφικές μηχανές έχουν
εμφανιστεί κατά καιρούς, οι οποίες διαφη-
μίζουν αισθητήρες αυξημένου δυναμικού
εύρους, όπως και άλλες, οι οποίες διαθέ-
τουν ενσωματωμένους αλγόριθμους παρα-
γωγής φωτογραφιών HDR. Καμία, όμως,
δεν διαθέτει αισθητήρα πραγματικά μεγά-
λου εύρους. Ο πιο σωστός τρόπος να πά-
ρουμε μία πραγματική φωτογραφία HDR
είναι να τραβήξουμε πολλές διαδοχικές
λήψεις, τις οποίες κατόπιν θα συνδυάσου-
με με ειδικό λογισμικό.
ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Στους υπολογιστές μας, το υποσύστημα
γραφικών λειτουργεί στα 8-bit, δηλαδή για
κάθε βασικό χρώμα (πράσινο, κόκκινο,
μπλε) υπάρχουν 8-bit που μεταφέρουν την
πληροφορία. Η ανάλυση των 8-bit αντιστοι-
χεί σε 256 επίπεδα για κάθε χρώμα, ενώ
το σύνολο των διαθέσιμων χρωμάτων είναι
256 επί 256 επί 256, το οποίο ισούται με το
γνώριμο 16.777.216. Όμως, οι αλγόριθμοι
σύνθεσης εικόνων HDR λειτουργούν με
πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και παράγουν
εικόνες οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ τα
16 εκατομμύρια χρώματα. Έτσι, υπάρχουν
και εξειδικευμένοι τύποι αρχείων που μπο-
ρούν να υποστηρίξουν τέτοιες χρωματικές
αναλύσεις. Για παράδειγμα, τα αρχεία TIFF
υποστηρίζουν και 16-bit χρώμα, ενώ άλλα
(.hdr, .exr, .bef) είναι πιο εξειδικευμένα.
Από τη στιγμή, όμως, που οι υπολογι-
στές μας λειτουργούν στα 8-bit, ακόμη και
να παραγάγουμε ένα αρχείο HDR, αυτό θα
πρέπει να υποστεί επεξεργασία ώστε με
κάποιο τρόπο να συμπιεστούν οι επιπλέον
πληροφορίες της εικόνας στα διαθέσιμα 8-
bit του υπολογιστή μας. Και σε αυτή την
περίπτωση, υπάρχουν διάφοροι αλγόριθ-
μοι για αυτήν τη δουλειά –για παράδειγμα,
γραμμική αντιστοίχιση, προσαρμοσμένη
λογαριθμική έκπτωση, μείωση βάσει αντί-
θεσης και διάφοροι άλλοι–, ο καθένας από
τους οποίους «ταιριάζει» περισσότερο σε
κάποιες εικόνες και λιγότερο σε άλλες. Σε
κάθε περίπτωση, τα επιπλέον δεδομένα θα
πρέπει να πεταχτούν, οπότε έχουμε απώ-
λεια πληροφορίας, αν και το τελικό αποτέ-
λεσμα είναι πολύ καλύτερο από οποιαδή-
ποτε μεμονωμένη λήψη.
ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Για να δημιουργήσουμε μία φωτογραφία
HDR, θα χρειαστούμε πρώτα να τραβήξου-
με τόσες πόζες όσες απαιτήσει η σκηνή.
Όπως προαναφέραμε, η όλη διαδικασία εί-
ναι παρόμοια με το bracketing (λήψη της
ίδιας φωτογραφίας με λίγα στοπ πιο πάνω
και κάτω), μόνο που εδώ ο στόχος δεν εί-
ναι η εύρεση της σωστής έκθεσης. Συνή-
θως τραβάμε την πρώτη, όπου η έκθεση
είναι σωστή για τα φωτεινά σημεία της σκη-
νής, όπως τον ουρανό, και μετά συνεχίζου-
με να υπο-εκθέτουμε ανά βήματά του ενός
στοπ, μέχρι να τραβήξουμε ένα καρέ που
έχει σωστή έκθεση για τα σκιερά μέρη,
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ
Τα προγράμματα που μπορούν να συνθέσουν λήψεις για τη δημιουργία εικόνων HDR είναι αρκετά. Εδώ και αρκετό καιρό, μάλι-
στα, αλγόριθμοι για παραγωγή HDR έχουν ενσωματωθεί και στα πιο γνωστά εμπορικά (και μη) προγράμματα επεξεργασίας εικό-
νας, όπως το Photoshop της Adobe και το PaintShop Pro της Corel. Υπάρχουν, όμως, και πιο εξειδικευμένα προγράμματα, τα
οποία διαφέρουν λόγω του ότι μπορούν να επεξεργαστούν –και να παραγάγουν– εικόνες HDR (TIFF, HDR, EXR κ.λπ.), ενώ, ως
επί το πλείστον, τα συμβατικά προγράμματα επεξεργασίας εικόνας πραγματοποιούν ταυτόχρονα παραγωγή HDR και συμπίεση
σε 8-bit, με βάση κάποιους εσωτερικούς αλγόριθμους, οπότε οι διαθέσιμες επιλογές είναι πολύ λιγότερες.
COREL PAINTSHOP PRO
το γνωστό εμπορικό πρόγραμμα διαθέτει
λειτουργία παραγωγής εικόνων HDR, αλλά
είναι μάλλον υποτυπώδης, τουλάχιστον σε
σχέση με εξειδικευμένα προγράμματα. το
αποτέλεσμα του HDR του PaintShop Pro
ήταν μάλλον το χειρότερο από όσα
δοκιμάσαμε, οπότε δείτε το απλώς σαν μία
ευκολία και όχι σαν σοβαρό εργαλείο.
HDRsoft Photomatix Pro
Ένα από τα καλύτερα εξειδικευμένα
προγράμματα HDR, το οποίο παρήγαγε
μερικές από τις καλύτερες εικόνες.
Διαθέτει πολλές επιλογές, αλλά το
interface του παραμένει σε σχετικά απλά
επίπεδα. οι πιο «προχωρημένες» ρυθμίσεις
δεν είναι κρυμμένες κάτω από ατελείωτα
μενού, αλλά είναι πολύ προσιτές. Βέβαια,
το Photomatix είναι εμπορικό προϊόν.
HDR Labs Picturenaut
το αγαπημένο μας πρόγραμμα, το
Picturenaut, αποτελεί μία πολύ αξιόλογη
πρόταση, με πολλές δυνατότητες, αν και το
interface του προγράμματος είναι
αισθητικής… Windows XP. Εμάς όμως δεν
μας πειράζει, πολύ περισσότερο διότι το
πρόγραμμα είναι freeware –για την
ακρίβεια «donation-ware»–, δηλαδή
δωρεάν, εφόσον δεν το χρησιμοποιείτε για
εμπορικούς σκοπούς. οι δυνατότητές του
είναι εφάμιλλες πανάκριβων
προγραμμάτων και οι εικόνες που
παρήγαγε είναι μακράν από τις καλύτερες.
