79
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
και εστιάζει στις σχέσεις ανταλλαγής, αξιο-
ποιώντας τεχνολογικά επιτεύγματα όπως το
Διαδίκτυο και οι εφαρμογές Πληροφορικής
(υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ ή
αντίστοιχες συσκευές), έτσι ώστε ιδιώτες
και επιχειρήσεις να επωφελούνται από την
ανταλλαγή αδρανών περιουσιακών στοιχείων
ή προσφερόμενων υπηρεσιών (Hooshmand,
2015, pp. 1-2).
Το νέο αυτό ρεύμα δεν άφησε ανέπαφο
ούτε τον τουριστικό κλάδο. Start-up επιχειρή-
σεις όπως οι Wimdu, 9flats, Roomorama,
Onefinestay, HomeAway, HouseTrip, FlipKey
έκαναν ξαφνικά την εμφάνισή τους. Ίσως,
όμως, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εί-
ναι η Airbnb. To 2007 o Joe Gebbia και ο
Brian Chesky, συνιδρυτές της Airbnb, είχαν
την ιδέα της ενοικίασης του ελεύθερου χώ-
ρου του διαμερίσματός τους σε έναν ταξι-
διώτη που συμμετείχε σε συνέδριο σχεδια-
στών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τον Αύγου-
στο του 2008, την ίδρυση της Airbnb, με βά-
ση το Σαν Φρανσίσκο, και την εξάπλωσή της
σε περισσότερες από 34.000 πόλεις και 190
χώρες (Filloux, 2015).
ΙΙ. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η AIRBNB;
Ο Clayton Christensen σε ορισμένα σεμι-
ναριακά του έργα (Bower & Christensen,
1995) ανέπτυξε τη λεγόμενη Ανατρεπτική
Θεωρία της Καινοτομίας (Disruptive
Innovation Theory), η οποία ουσιαστικά ανα-
φέρεται στη διαδικασία μέσω της οποίας
ένα προϊόν που δεν έχει τα παραδοσιακά
γνωρίσματα, αλλά διαθέτει εναλλακτικά προ-
τερήματα (συνήθως είναι προσιτό, βολικό ή
απλό), φέρνει επανάσταση στην αγορά και
οδηγεί έξω από αυτή κορυφαίες επιχειρή-
σεις που έχουν το μονοπώλιο, προσελκύο-
ντας παράλληλα όλο και περισσότερους κα-
ταναλωτές. Η θεωρία αυτή ουσιαστικά είναι
επηρεασμένη από τον Schumpeter και τη θε-
ωρία του περί της Δημιουργικής Καταστρο-
φής (Schöpferische Zerstörung), σύμφωνα
με την οποία παλιές μονάδες παραγωγής
αντικαθίστανται από νέες (Schumpeter,
1994, 1942). Η Airbnb, ακολουθώντας το μοτί-
βο της Ανατρεπτικής Θεωρίας, λειτουργεί
ως μεσολαβητής μεταξύ ιδιοκτητών διάφο-
ρων τύπων ακινήτων, από δωμάτια και διαμε-
ρίσματα μέχρι ιγκλού και κάστρα, και των τα-
ξιδιωτών που αναζητούν ένα κατάλυμα για τη
διαμονή τους (Wortham, 2011). Η εταιρεία
χρησιμοποιεί ένα διαδικτυακό επιχειρηματι-
κό μοντέλο, το οποίο επιτρέπει την έκθεση
σε ευρύτερο κοινό, δεδομένου ότι περισσό-
τεροι χρήστες δύνανται να περιηγηθούν στις
καταχωρίσεις ακινήτων στην πλατφόρμα της
Airbnb. Επίσης, διαθέτει εναλλακτικά οφέλη
(χαμηλό κόστος λόγω χαμηλών πάγιων εξό-
δων και έλλειψης πρόσθετης φορολόγησης)
και στερείται παραδοσιακών γνωρισμάτων
(ποιότητα των υπηρεσιών, φιλικότητα του
προσωπικού, επωνυμία και φήμη, ασφάλεια).
Οι φιλοξενούμενοι επισκέπτες (Airbnb
guests) έχουν την ευκαιρία να ξεφύγουν από
το μαζικό τουρισμό, καθώς τα περισσότερα
καταλύματα βρίσκονται σε διάσπαρτες τοπο-
θεσίες μακριά από το κέντρο, και να βιώ-
σουν μία αυθεντική εμπειρία, να ζήσουν δη-
λαδή όπως ένας ντόπιος σύμφωνα και με το
σύνθημα της Airbnb: «Live like a local». Πα-
ράλληλα, η Airbnb, σε συνεργασία με την το-
πική κοινωνία, προσφέρει ευκαιρίες ανάπτυ-
ξης σε ένα ευρύ φάσμα του τομέα της φιλο-
ξενίας όπως εστιατόρια, καφετέριες κ.ά.
(Sciacca, 2014), ενώ επιτρέπει επίσης τη
διοργάνωση εκδηλώσεων μεγάλης κλίμακας
όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Παγκό-
σμιο Κύπελο, καθώς αυξάνει τον αριθμό των
προσφερόμενων καταλυμάτων, προσελκύο-
ντας ταξιδιώτες που δεν θα είχαν, σε διαφο-
ρετική περίπτωση, κίνητρο να επισκεφτούν
τις συγκεκριμένες περιοχές (Schaal, Hyatt
Invests in Onefinestay to Figure Out Sharing
Economy Appeal, 2015).
Οι χρήστες της πλατφόρμας αυξάνονται
κάθε λεπτό και με αλματώδεις ρυθμούς (The
Economist, 2012). Συγκεκριμένα, μόλις τρία
χρόνια μετά την ίδρυσή της, η εταιρεία
έφτασε στις ένα εκατομμύριο κρατήσεις.
Μέσα σε λίγους μήνες (Φεβρουάριος 2011 –
Ιούνιος 2011) κατάφερε να φτάσει τα δύο
εκατομμύρια, ενώ σε λιγότερο από έναν χρό-
νο (Ιανουάριος 2012) έφτασε συνολικά τις
πέντε εκατομμύρια κρατήσεις. Τον Ιούνιο
του 2012 διπλασίασε τον αριθμό και γιόρτασε
τις δέκα εκατομμύρια κρατήσεις [Airbnb,
Airbnb then/now: Statistics celebrating
1,000,000 nights booked (and 3.5 great years,
in general) 2011], (Colleen, 2012).
ΙΙΙ. ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Μία από τις κυριότερες προκλήσεις που
έχει να αντιμετωπίσει η Airbnb είναι το πρό-
βλημα της ασύμμετρης πληροφόρησης λόγω
έλλειψης προηγούμενης εμπειρίας απαραί-
τητης για την εδραίωση της εμπιστοσύνης.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η Κωνσταντίνα Θεοδοσάκη είναι απόφοιτος της
Νομικής Αθηνών και μέλος του Δικηγορικού
Συλλόγου Αθηνών. Είναι κάτοχος του
Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στο
Αστικό Δίκαιο και του Μεταπτυχιακού
Διπλώματος Ειδίκευσης στο Δημόσιο Διεθνές
Δίκαιο του Εθνικού και Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει εντρυφήσει σε
επίπεδο post master στο Δίκαιο και τα
Οικονομικά και κατέχει το European Master in
Law and Economics από το Πανεπιστήμιο
Erasmus του Ρότερνταμ, το Πανεπιστήμιο της
Γάνδης και το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Ομιλεί
αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά και
ολλανδικά. Είναι ειδικός σε ένα ευρύ φάσμα
νομικών αντικειμένων όπως το τραπεζικό δίκαιο,
το δίκαιο των τηλεπικοινωνιών, το δίκαιο
ανταγωνισμού, το αστικό δίκαιο, το
περιβαλλοντικό δίκαιο και το ποινικό δίκαιο,
καθώς και στο στρατηγικό σχεδιασμό, στην
εταιρική διακυβέρνηση και στις
διαπραγματεύσεις. Αντικείμενα της έρευνάς της
σε ακαδημαϊκό επίπεδο έχουν αποτελέσει,
μεταξύ άλλων, η λύση του γάμου κατά το
αγγλοσαξονικό δίκαιο, το νομικό καθεστώς μετά
τη λήξη του Πρωτοκόλλου του Κιότο και το νομικό
και οικονομικό πλαίσιο λειτουργίας της
οικονομίας του διαμοιρασμού λόγω της
επίδρασης της τεχνολογίας στην Τουριστική
Βιομηχανία. Έχει εργαστεί ως δικηγόρος σε
δικηγορικά γραφεία στην Αθήνα και στον Πειραιά
και ως νομικός σύμβουλος σε δύο
χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και μία εταιρεία
παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Σήμερα
εργάζεται ως δικηγόρος και νομικός σύμβουλος
στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα
υπηρετεί ως επίσημος σύμβουλος της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Γενική Διεύθυνση
Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας,
Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ (GROW).
Στοιχεία επικοινωνίας:
τηλ.: +30 6945905066,
e-mail:
