παιδευτές αυτοδύτες που ακολούθησαν επι-
τυχώς το πρόγραμμα εκπαίδευσης, ενώ τη-
ρεί καταλόγους των παροχέων και των κατό-
χων πιστοποιητικών εκπαίδευσης. Το ίδιο νο-
μοθετικό πλαίσιο αναφέρει ρητά ότι για την
προστασία της ενάλιας πολιτιστικής κληρονο-
μιάς, της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας,
καθώς και για την ασφάλεια των αυτοδυτών,
καθορίζεται η οριοθέτηση των περιοχών για
την άσκηση υποβρύχιας δραστηριότητας χά-
ριν αναψυχής από το Υπουργείο Εμπορικής
Ναυτιλίας, το Υπουργείο Πολιτισμού και το
πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ. Επίσης, είναι σημαντικό
να αναφερθεί ότι προβλέπεται η δημιουργία
Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Καταδυ-
τικού Πάρκου (ΠΟΑΚΠ). Στις περιοχές αυ-
τές είναι δυνατή η διενέργεια καταδύσεων
που εξυπηρετούν ερευνητικούς σκοπούς ή
επιτρέπεται η καταδυτική δραστηριότητα για
λόγους αναψυχής και εκπαίδευσης αυτοδυ-
τών.
Η επιλογή των περιοχών που θα αναπτυ-
χθεί ο Καταδυτικός Τουρισμός (site
selection) μπορεί να πραγματοποιηθεί (χωρίς
αυτό να είναι περιοριστικό ή δεσμευτικό) στη
βάση τριών κύριων κριτηρίων: στην ύπαρξη
πλούσιας ή ενδιαφέρουσας από επιστημονι-
κής άποψης βιοποικιλότητας (χλωρίδα και
πανίδα) ικανής να κεντρίσει το ενδιαφέρον
των δυτών, στο ανάγλυφο του βυθού και σε
ένα ελάχιστο απαιτούμενο βάθος του θαλάσ-
σιου πόρου που φιλοξενεί την καταδυτική
δραστηριότητα. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι
τα ζεστά, κρυστάλλινα και διαυγή ελληνικά
θαλάσσια νερά βοηθούν σε σημαντικό βαθμό
την αποκόμιση μίας ιδιαίτερης καταδυτικής
εμπειρίας. Επίσης, η δυνατότητα πραγματο-
ποίησης καταδύσεων όλο το χρόνο σε συν-
δυασμό με την απουσία επικίνδυνων καιρι-
κών φαινομένων ευνοούν την ανάπτυξη του
Καταδυτικού Τουρισμού.
Σημαντικά κίνητρα που ωθούν την ανάπτυ-
ξη του Καταδυτικού Τουρισμού στον ελλαδι-
κό χώρο αποτελούν η αναψυχή, η ψυχαγωγία,
η άθληση, η εξερεύνηση, η «περιπέτεια», η
άμεση διάδραση με το φυσικό περιβάλλον, η
επιστημονική έρευνα, η υποβρύχια παρατή-
ρηση και η περιβαλλοντική εκπαίδευση, Ως
πόλοι έλξης επισκεπτών στον Καταδυτικό
Τουρισμό θεωρούνται οι υποθαλάσσιες σπη-
λιές, τα ναυάγια πλοίων, οι υποθαλάσσιοι αρ-
χαιολογικοί χώροι, ο γενικότερος υποθαλάσ-
σιος πλούτος και το φυσικό κάλος, οι τεχνη-
τοί ύφαλοι, καθώς και τα τεχνητά ναυάγια.
Στις περιπτώσεις των τεχνητών υφάλων και
της βύθισης κατασκευών για τη δημιουργία
τεχνιτών ναυαγίων απαιτείται ιδιαίτερη επι-
στημονική μελέτη για την προστασία του πε-
ριβάλλοντος (βιοποικιλότητα, φυσικά ενδιαι-
τήματα) και τη διατήρηση των φυσικών διερ-
γασιών.
Μία ουσιαστική προσέγγιση για την ανά-
πτυξη του Καταδυτικού Τουρισμού είναι η δη-
μιουργία Καταδυτικών Πάρκων (ΚΠ). Η Ελλά-
δα διαθέτει περίπου 16.000χλμ. ακτογραμμής
και ένα σύμπλεγμα νησιών/βραχονησίδων
που αριθμούνται περίπου σε 3.000. Τα μεγέ-
θη αυτά ευνοούν τη δημιουργία ΚΠ, που ορί-
ζονται ως μικροί θαλάσσιοι χώροι (περίπου
1x2 χλμ.) με περιμετρική σήμανση στους
οποίους δεν επιτρέπεται η αλιεία, η αγκυρο-
βολία ή κάποια άλλη περιβαλλοντική παρέμ-
βαση πλην της σήμανσης και χρησιμοποιού-
νται μόνο για καταδύσεις αναψυχής, για επι-
σκόπηση βυθού, για υποβρύχια φωτογράφη-
ση/κινηματογράφηση, με την καταβολή αντι-
τίμου (εισιτήριο). Τα ΚΠ μπορεί να περιλαμ-
βάνουν και χερσαίο τμήμα. Κάθε προσπάθεια
αξιοποίησης των περιβαλλοντικών πόρων θα
πρέπει να εξασφαλίζει την περιβαλλοντική
γνώση και μέριμνα σε συνδυασμό με τη δια-
τήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των περι-
βαλλοντικών πόρων. Θα πρέπει να αναφερ-
θεί ότι η δημιουργία και η χωροθέτηση των
ΚΠ είναι απολύτως συμβατή σε περιοχές που
ανήκουν στο δίκτυο NATurA.
Στην Ελλάδα προγράμματα Καταδυτικού
Τουρισμού μπορούν να υλοποιηθούν σε επι-
σκέψιμους ενάλιους χώρους κατόπιν άδειας
της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ).
Για παράδειγμα, το ναυάγιο στη νήσο Περι-
στέρα (Αλόννησο), το οποίο χρονολογείται
από τον 5ο αιώνα π.Χ., μπορεί να αποτελέσει
σημείο αναφοράς για τη διενέργεια καταδυ-
τικών δραστηριοτήτων. Σύμφωνα με το Κε-
ντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, στον παρα-
89
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο Γιώργος Οικονόμου είναι υποψήφιος
διδάκτορας του τμήματος Γεωπονίας
Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του
Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι πτυχιούχος
Τεχνολόγος Γεωπονίας, ενώ κατέχει
μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Διαχείριση
Έργων. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον
εστιάζεται στην οικονομική του περιβάλλοντος
και στο τουριστικό μάρκετινγκ.
