89
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
τουρισμού στην Ελλάδα είναι πολλαπλά (οι-
κονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά). Για
την τοπική κοινωνία και τις ντόπιες αλιευτι-
κές κοινότητες, μία τέτοια προσέγγιση συν-
δράμει στην ενίσχυση του εισοδήματος των
αλιέων, στη συνοχή της τοπικής κοινωνίας,
στην ενδυνάμωση του ενδιαφέροντος, της
θετικής ψυχολογίας για τη διατήρηση του
παραδοσιακού χαρακτήρα της και της προ-
θυμίας για την εξέλιξη του επαγγέλματος
σε σχέση με την τέχνη της αλιείας και τα
οφέλη που μπορεί να προσφέρει σε περιό-
δους οικονομικής ύφεσης, κυρίως από νέ-
ους ανθρώπους και δεδομένων των καλών
κλιματικών συνθηκών πολλούς μήνες το
χρόνο. Η συμμετοχή των επισκεπτών σε όλο
το φάσμα διαδικασιών αλιείας, μεταποίησης
ή και γευσιγνωσίας σε ειδικές θεματικές
εκδηλώσεις που προβάλλουν την τοπική
κουλτούρα (events-festivals) αποτελούν
δράσεις που ευνοούνται από την εφαρμογή
του αλιευτικού τουρισμού. Επιπρόσθετα, ση-
μαντική κρίνεται η συνεισφορά του αλιευτι-
κού τουρισμού σε σχέση με τη δυνατότητα
που έχουν οι επισκέπτες να έρθουν σε άμε-
ση επαφή (διάδραση) με το φυσικό περι-
βάλλον και να συνειδητοποιήσουν τη σημα-
ντικότητα ύπαρξης ενός υγιούς θαλάσσιου
και παράκτιου οικοσυστήματος που θα προ-
έλθει μέσα από τη χρηστή και συνετή δια-
χείρισή του. Μία τέτοια προσέγγιση ενδυνα-
μώνεται από την εφαρμογή του Ολοκληρω-
μένου Προγράμματος Διαχείρισης Παρά-
κτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ), η οποία ορίζεται ως η
διαδικασία η οποία διαμορφώνεται από τη
συμμετοχή της διοίκησης και των κοινοτή-
των, της επιστήμης και της διαχείρισης, των
επιμέρους και του δημοσίου συμφέροντος
για την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου
σχεδίου για την προστασία και ανάπτυξη
των παράκτιων οικοσυστημάτων και πόρων
(GESAMP 1996). Η διατήρηση και η προ-
στασία του αλιευτικού πλούτου (ιχθυοπληθυ-
σμοί), η παραγωγή αλιευμάτων υψηλής θρε-
πτικής αξίας, καθώς και η διατήρηση της
ποιότητας του νερού σε υψηλά επίπεδα συ-
νεπικουρούνται σε σημαντικό βαθμό από
ολιστικές προσεγγίσεις, όπως η ΟΔΠΖ.
Προς την κατεύθυνση αυτή, η διενέργεια
αλιευτικού τουρισμού βοηθάει στον καθορι-
σμό των χρήσεων του θαλάσσιου και παρά-
κτιου πόρου, αποφεύγοντας πιθανές συ-
γκρούσεις μεταξύ χρηστών που μόνο αρνη-
τικές συνέπειες επιφέρουν στη διατήρηση
της ισορροπίας του οικοσυστήματος. Πα-
ράλληλα, η προσπάθεια καταπολέμησης της
Παράνομης (Illegal), Λαθραίας
(Unreported) και Άναρχης (Unregulated)
αλιείας (catches) (ΠΛΑ αλιεία, IUU catches)
μπορεί να στηριχτεί σε σημαντικό βαθμό
από την εύρυθμη και λειτουργικά βιώσιμη
εφαρμογή προγραμμάτων αλιευτικού τουρι-
σμού (εκπαίδευση/ενημέρωση, σπουδή πε-
ριβάλλοντος, παρακολούθηση ιχθυοαποθε-
μάτων, στοιχεία εκτίμησης για τη φέρουσα
ικανότητα της περιοχής, ανατροφοδότηση
δεδομένων κ.λπ.). Ο αλιευτικός τουρισμός
συνεισφέρει σημαντικά στην ενδυνάμωση
της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού του-
ρισμού, στην επιμήκυνση της τουριστικής
περιόδου (εποχικότητα), στην ανάδειξη και
τη διάδοση του ελληνικού τουριστικού προϊ-
όντος που μπορεί να βασιστεί στα περίπου
16.000χλμ. ακτογραμμής που διαθέτει η χώ-
ρα μας, στην υψηλή ποιότητα του θαλάσσιου
νερού, στις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες,
στη γεωμορφολογία, στο επίπεδο φιλοξε-
νίας των κατοίκων, καθώς και στην εδραίω-
ση των ελληνικών τόπων προορισμού στη
διεθνή τουριστική αγορά αλλά και στη συ-
νείδηση των επισκεπτών-καταναλωτών σε
σχέση με άλλους προορισμούς. Η αξιοποίη-
ση κονδυλίων από ευρωπαϊκά προγράμμα-
τα, όπως τα προγράμματα LEADER, καθώς
και η στοχευμένη χρήση εθνικών πόρων
αποτελούν θέματα ζωτικής σημασίας για
μία αλιευτική εμπειρία άρτια οργανωμένη
με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο σχήμα
που ακολουθεί παρατίθεται διαγραμματικά
η σχέση μεταξύ αλιείας, τουρισμού και βιω-
σιμότητας μέσα από μία λογική αλληλουχίας
διαδικασιών με στόχο την ισόρροπη ανάπτυ-
ξη και την ορθολογική χρήση των περιβαλ-
λοντικών πόρων. Είναι βασικό να γνωρίζου-
με, όχι μόνο ως επισκέπτες, αλλά και ως
χρήστες των θαλάσσιων και παράκτιων πό-
ρων, ότι τα οικονομικά μεγέθη και οι περι-
βαλλοντικοί όροι συχνά τέμνονται και δημι-
ουργούν ερωτήματα για το μέλλον και τη
βιωσιμότητα των φυσικών πόρων. Το βέβαιο
είναι ότι τα προβλήματα δημιουργήθηκαν
από ανθρώπους και αυτοί καλούνται να επα-
ναφέρουν τα φυσικά οικοσυστήματα σε κα-
τάσταση που να συνεχίσουν να αποτελούν
πόρους ζωής, πηγή τροφής, αναψυχής, κα-
θώς και πρόσφορα πεδία οικονομικών και
επιστημονικών μελετών και όχι οικονομικών
παιχνιδιών… Το οφείλουμε στις γενεές που
έρχονται… •
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο Γιώργος Οικονόμου είναι διδάκτορας του
Τμήματος Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτι-
νου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας. Είναι πτυχιούχος Τεχνολόγος
Γεωπονίας, ενώ κατέχει μεταπτυχιακό δί-
πλωμα ειδίκευσης στη Διαχείριση Έργων.
Το ερευνητικό του ενδιαφέρον εστιάζεται
στην αειφορική διαχείριση περιβαλλοντικών
πόρων, στην οικονομική του περιβάλλοντος
και στο τουριστικό μάρκετινγκ. Έχει εργα-
στεί στον ιδιωτικό τομέα σε θέσεις που
αφορούν το μάρκετινγκ και τις πωλήσεις.
