57
μικροί παραγωγοί
«
Η
οικογένεια Καλαθά ανέκαθεν υπηρετούσε
την παράδοση του τόπου της, καλλιεργώντας
παραδοσιακές ποικιλίες καπνού. Ο παππούς
και ο προπάππους μου ασχολούνταν με τα καπνά. Επί
τουρκοκρατίας λέγεται ότι προτιμούσαν τον δικό μας
καπνό. Ο καλύτερος καπνός παράγεται σε ορεινό έδα-
φος, όπως είναι του χωριού μας», μας εξηγεί από την
αρχή ο κ. Ηλίας Καλαθάς. Από το 1850, στο Αρχάνι
Φθιώτιδας, ένα μικρό χωριό κοντά στη Μακρακώμη,
οι κάτοικοι καλλιεργούν με παραδοσιακό, βιολογικό
τρόπο όλα τους τα αγαθά. Μάλιστα, είναι αμέτρητες οι
αφηγήσεις των παλαιοτέρων για τ ο καλύτερο χαρμάνι,
γνωστό και ως «στριφτό Αρχανιώτικο». Σήμερα, η οικο-
γένεια Καλαθά, συνεχίζει να παράγει όπως τότε,
λεπτοκομμένο, χειροποίητο, βιολογικό καπνό, χωρίς την
προσθήκη χημικών και συντηρητικών ή βελτιωτικών
καύσης. Σημειωτέον, ότι όλες οι καλλιέργειες είναι
πιστοποιημένες βιολογικές. Ο καπνός συλλέγεται
με τα χέρια, έπειτα κόβεται και γεμίζει τα φακελάκια
«Καλαθάς».
Το νομοσχέδιο
Μπορεί οι παλαιότεροι να καλλιεργούσαν καπνό, αλλά
ήταν δύσκολο για κάποιον να κάνει και μεταποίηση και
εμπόριο. Όπως, χαρακτηριστικά, εξήγησε ο κ. Ηλίας
Καλαθάς από το 2005 που αποφάσισε να ασχοληθεί με
την μεταποίηση, συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε σχε-
τικό νομοσχέδιο για μικρούς παραγωγούς. Εάν κάποιος
ήθελε να ασχοληθεί με την μεταποίηση έπρεπε να κατα-
βάλει εγγύηση 300.000 ευρώ και φυσικά, αυτό θα
μπορούσε να το κάνει μόνο μία μεγάλη βιομηχανία.
«Εμείς κάναμε από το 2005 έως το 2011 κάποιες ενέρ-
γειες, όπως αιτήσεις στο αρμόδιο υπουργείο, για μη
χρειάζεται να δώσουμε 300.000 ευρώ εγγύηση, για
επεξεργασία καπνού. Μετά από συνεχόμενες παρεμβά-
σεις και με άλλα άτομα, όπως τα παιδιά στην Ελασσόνα
που έφτιαχναν τα πούρα, ήρθε η δικαίωση», μας είπε ο
κ. Καλαθάς.
Συγκεκριμένα, το 2011 βγήκε το νομοσχέδιο που επιτρέ-
πει σε οποιονδήποτε να καλλιεργήσει και να
μεταποιήσει καπνό, έναντι μιας μικρής εγγυήσεως.
Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για την οικιακή εκμετάλλευση της
καπνοπαραγωγής με αυτήν την νομοθετική ρύθμιση, με
την οποία δίνεται άδεια λειτουργίας εργαστηρίων για
την παραγωγή και τη λιανική πώληση προϊόντων
καπνού στους καλλιεργητές.
Η ρύθμιση αυτή έδωσε στους καπνοπαραγωγούς τη
δυνατότητα να δημιουργήσουν τη δική τους μονάδα,
ώστε τον καπνό που παράγουν να τον κάνουν τσιγάρο,
πούρο ή ψιλοκομμένο καπνό για στριφτό τσιγάρο και να
τον πωλούν στον καταναλωτή. Ως υποχρέωση, πρέπει
να καταβάλλουν εγγύηση ίση με το 10% του καταβληθέ-
ντος κατά το προηγούμενο έτος συνολικού ποσού
ειδικού φόρου κατανάλωσης, με ελάχιστο όριο το ποσό
”
“
Η συνταγή με την οποία φτιάχνεται ο καπνός
«Καλαθάς» είναι απλή. Δεν προστίθεται
τίποτα χημικό. Ο καπνός καλλιεργείται με
παραδοσιακές μεθόδους καλλιέργειας, συλ-
λέγεται με το χέρι, ξηραίνεται στον αέρα και
κόβεται με το χέρι. Τέλος, μπαίνει σε ειδικά
σακουλάκια με κενό αέρος για να διατηρείται
για μεγάλο χρονικό διάστημα, με τα φυσικά
αρώματα των παραδοσιακών ποικιλιών
καπνού. Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να δει
από κοντά τις διαδικασίες ή και να πάρει
μέρος σε αυτές, φτιάχνοντας χειροποίητο
ελληνικό καπνό.
Η διαδικασία παραγωγής
Ο κ. Καλαθάς μας εξηγεί από την αρχή τη διαδικασία παραγωγής και
μεταποίησης του καπνού: «Αφού φυτέψουμε, όταν είναι έτοιμος ο
καπνός, γίνεται το μάζεμα και η ξήρανση. Να σημειώσω ότι κάθε ποικι-
λία είναι διαφορετική. Δηλαδή, υπάρχουν οι καπνοί που ξεραίνονται
στον ήλιο, οι καπνοί που ξεραίνονται στον ίσκιο και αυτοί που ξεραίνο-
νται στα ξηραντήρια. Πέρυσι, είχα βάλει 11 διαφορετικές ποικιλίες
καπνού.
Ξεραίνεις λοιπόν τον καπνό και μετά τον αφήνεις να ζυμωθεί. Όταν έρθει
η ώρα για κοπή, δεν κόβεται όλος μαζί. Παίρνεις το χαρμάνι που θέλεις
από διάφορες ποικιλίες, το πλένεις μέσα σε μεγάλες κάσες να φύγουν οι
σκόνες, το στεγνώνεις πάλι και μετά το φέρνεις στην υγρασία που θέλεις
και το κόβεις. Μετά το περνάς μέσα από χαρμανιέρα για να ανακατευτεί
καλά και να φύγουν τα τρίμματα. Έπειτα το αφήνεις πάνω σε ειδικούς
πάγκους που στεγνώνει σε μία σταθερή θερμοκρασία. Τον ελέγχεις πάλι
και βγάζεις τυχόν ξένες ύλες, όπως κοτσανάκια, και μετά αφού είναι
έτοιμος ο καπνός φροντίζουμε για τον αρωματισμό του με φυσικό πάλι
τρόπο. Εγώ προσωπικά βράζω μέλι, διάφορα φρούτα, ακόμη και γλυκό-
ριζα και χρησιμοποιώ τα ζουμιά τους για να δημιουργήσω φυσικά
αρώματα. Τέλος, τον βάζουμε στα σακουλάκια, μια διαδικασία που γίνε-
ται πάλι με το χέρι».
Ο κ. Καλαθάς στέλνει καπνό σε ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ θεωρεί ότι
αυτό που τον ξεχωρίζει είναι ότι έχει ονοματεπώνυμο. Ο αγοραστής ξέρει
ποιος τον έφτιαξε και γνωρίζει ότι έχει αγοράσει ένα προϊόν που δεν έχει
κανένα χημικό μέσα.
η καλλιέργεια
του καπνού
γίνεται με
βιολογικές
μεθόδους, χωρίς
χημικά λιπάσματα,
αλλά μόνο με
λιπάσματα που
χρησιμοποιούνται
στη φυσική
καλλιέργεια.
