10
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
AΦΙΕΡΩΜΑ
DEREE – ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ
ΚΟΛΕΓΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ
Δρ Γεώργιος Παπαγεωργίου
Υπεύθυνος ακαδημαϊκού τμήματος
Διεθνούς Τουριστικής και
Ξενοδοχειακής Διοίκησης
Η σημασία της τουριστικής εκπαίδευσης
και κατάρτισης στην Ελλάδα
Όπως διαφαίνεται από τα ετήσια αφιερώ-
ματα της «Τουριστικής Αγοράς», αλλά και
όπως επιβεβαιώνεται επί σειρά ετών από
τους επαγγελματίες του τουριστικού κλάδου,
η τουριστική εκπαίδευση παραμένει κρίσιμο
συστατικό της επιτυχίας του ελληνικού τουρι-
σμού. Η εκπαίδευση έχει πολλές εκφάνσεις:
ως κύρια βάση τίθεται φυσικά η απόκτηση
γνώσεων και δεξιοτήτων, που είναι απαραί-
τητες για την προσφορά ποιοτικών υπηρε-
σιών σε κάθε είδος τουριστικής επιχείρησης.
Συχνά αυτό συνδέεται λανθασμένα κυρίως
με λειτουργικές θέσεις εργασίας που έρχο-
νται σε επαφή με τον πελάτη, ενώ είναι εξί-
σου σημαντικό να εμπλουτίζονται συνεχώς οι
γνώσεις των στελεχών όλων των βαθμίδων,
δηλαδή και των επιτελικών ρόλων που εστιά-
ζουν στο στρατηγικό σχεδιασμό, στη χρημα-
τοοικονομική διοίκηση, στην επικοινωνιακή
πολιτική, στις καινοτόμες λειτουργίες και
στην ανάπτυξη του προσωπικού. Για να
υπάρξει συνεχής άνοδος του επιπέδου υπη-
ρεσιών και της ικανοποίησης των τουριστών,
δεν αρκεί η εξοικείωση με βασικές λειτουρ-
γίες, αλλά πρέπει να δίνεται έμφαση στη συ-
νεχιζόμενη κατάρτιση και στη σωστή διοίκη-
ση και ανάπτυξη προσωπικού. Αυτό είναι κάτι
που συχνά παραγνωρίζεται ή παραμελείται,
καθώς δίνεται έμφαση στην κάλυψη άμεσων
αναγκών, και η επένδυση στην ανάπτυξη
μελλοντικών στελεχών θεωρείται περιττό ή
εξεζητημένο έξοδο. Μία δεύτερη έκφανση
της τουριστικής εκπαίδευσης είναι η καλ-
λιέργεια τουριστικής συνείδησης. Αυτό περι-
λαμβάνει τόσο την ανάπτυξη της απαραίτη-
της υπευθυνότητας και επαγγελματισμού σε
όλα τα επίπεδα τουριστικού σχεδιασμού και
προσφοράς υπηρεσιών όσο και μία εξειδι-
κευμένη κατανόηση των χαρακτηριστικών,
αναγκών, προτιμήσεων και απαιτήσεων των
εγχώριων και διεθνών επισκεπτών. Η ενα-
σχόληση με τον τουρισμό είναι ένα πολύ ιδι-
αίτερο επάγγελμα και σε πολλές ειδικότητες
και ρόλους ο τρόπος προσέγγισης και εξυπη-
ρέτησης και η προσοχή στη λεπτομέρεια εί-
ναι οι αποφασιστικότεροι παράγοντες ικανο-
ποίησης και συνεπώς ανταγωνιστικότητας σε
επίπεδο επιχείρησης και προορισμού. Τέ-
λος, μία έκφανση της τουριστικής εκπαίδευ-
σης που επίσης δεν μπαίνει συχνά στην «εξί-
σωση» είναι η ανάπτυξη εξειδικευμένης ηγε-
σίας σε θέματα τουρισμού. Μιλώντας για τη
σημασία της τουριστικής εκπαίδευσης για τη
χώρα μας, ιδιαίτερα κατά την παρούσα ιδιαί-
τερα δύσκολη και μάλλον δυσοίωνη περίοδο
από άποψη οικονομικών και κοινωνικών συν-
θηκών, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο τουρι-
σμός θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα
πιο πρόσφορα οχήματα για την έξοδο της
Ελλάδας από την οικονομική κρίση, αλλά η
έλλειψη αντίστοιχης εξειδίκευσης από πλευ-
ρά πολιτικής φαίνεται να εμποδίζει τον κλά-
δο να αναπτυχθεί όπως αξίζει και πρέπει. Οι
παραπάνω σκέψεις καθιστούν προφανή τον
κεντρικότατο ρόλο που διαδραματίζει η του-
ριστική εκπαίδευση και κατάρτιση, τονίζο-
ντας όμως και κάποιες πτυχές που ξεφεύ-
γουν από τα όρια μεμονωμένων εκπαιδευτι-
κών προγραμμάτων.
Το επίπεδο της τουριστικής εκπαίδευσης
και κατάρτισης σήμερα
Παράλληλα με τα γενικά ενθαρρυντικά
στοιχεία για την ανάπτυξη του τουρισμού τα
τελευταία χρόνια, είναι πολύ θετικό ότι δια-
φαίνεται και μία πολύ σημαντική αύξηση εν-
διαφέροντος προς τις τουριστικές και ξενο-
δοχειακές σπουδές. Το επίπεδο ποιότητας
του κάθε προγράμματος φυσικά καθορίζεται
από διάφορους παράγοντες, όπως η κατάρ-
τιση του ακαδημαϊκού προσωπικού σε θέμα-
τα περιεχομένου σπουδών αλλά και διασφά-
λισης ποιότητας στην εκπαίδευση, οι σύνδε-
σμοι με την τουριστική αγορά και βιομηχανία
μέσω ευκαιριών πρακτικής άσκησης, η διά-
θεση και δυνατότητα μιας σχολής να επενδύ-
σει σε υποδομές, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες,
σύγχρονα εργαστήρια κ.λπ., η αξιοπιστία
ενός εκπαιδευτικού οργανισμού που θα επι-
τρέπει τη δημιουργία διεθνών ακαδημαϊκών
συνεργασιών προς όφελος των σπουδαστών,
η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και ευ-
καιριών σταδιοδρομίας και η ευελιξία ως
προς την ανανέωση και βελτιστοποίηση του
περιεχομένου σπουδών, ώστε να εξασφαλί-
ζεται τόσο η συνεχής σύνδεση με τις ανά-
γκες της τουριστικής βιομηχανίας όσο και η
καλλιέργεια επιχειρηματικού πνεύματος,
συλλογικής συνείδησης και κοινωνικής υπευ-
θυνότητας – στοιχείων που αναφέρθηκαν πα-
ραπάνω ως βασικοί πυλώνες μιας σωστής
προσέγγισης προς την τουριστική εκπαίδευ-
ση. Αρκετές από τις σχολές που προσφέ-
ρουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρ-
τισης στον τουρισμό και τη φιλοξενία δου-
λεύουν ευσυνείδητα και παρέχουν εξαιρετι-
κές γνώσεις και ευκαιρίες στους σπουδα-
στές και αποφοίτους τους. Το κατά πόσο τα
παραπάνω στοιχεία αποτελούν ουσιαστικές
προτεραιότητες έχει να κάνει καθαρά με
τον προσανατολισμό και τη φιλοσοφία του
κάθε ιδρύματος. ως άμεση συνάρτηση όλων
των παραπάνω παραγόντων, το πρόγραμμα
Διεθνούς Τουριστικής και Ξενοδοχειακής Δι-
οίκησης του Deree έχει επιδείξει αλματώδη
ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη από την αρ-
χή της λειτουργίας του. ως ενδεικτικά παρα-
δείγματα θα ανέφερα την αποκλειστική συμ-
φωνία συνεργασίας με τη Σχολή Ξενοδοχει-
ακής Διοίκησης (School of Hotel
Administration) του Πανεπιστημίου Cornell
για ανταλλαγές αριστούχων σπουδαστών με-
ταξύ των δύο ιδρυμάτων και την αυξανόμενη
ζήτηση των σπουδαστών και αποφοίτων από
τουριστικές επιχειρήσεις.
Σχέση κατάρτισης και παρεχόμενων σπου-
δών με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας
Το υπάρχον σύστημα μάλλον δεν αντικατο-
πτρίζει τη σημασία του τουρισμού, καθώς τα
κρατικά τμήματα σπουδών είναι λίγα και πε-
ριορισμένων δυνατοτήτων. Φυσικά έχει ση-
μειωθεί πολύ σημαντική πρόοδος από άποψη
γνώσης και πείρας των διδασκόντων, αλλά
θα περίμενε κανείς ότι σε μια χώρα όπου ο
τουρισμός αποτελεί κύριο άξονα οικονομι-
κής επιβίωσης και ανάπτυξης και που ο φυσι-
