30
cover
story
FOOD
Service
Γράφει ο
Erik Wolf,
Executive Director, του
Παγκόσµιου Oργανισµού Γαστρονοµικού
τουρισµού (World Food Travel Association)
O
γαστρονοµικός τουρισµός βρίσκε-
ται υψηλά σε δηµοτικότητα µε το
θέµα να εµφανίζεται συχνά στην
ηµερήσια διάταξη των συνεδρίων σε όλο
τον κόσµο. Πλήθος τουριστικών προορι-
σµών ανά την υφήλιο περιλαµβάνουν τώρα
το φαγητό και το ποτό στο µείγµα του µάρ-
κετινγκ.
Συνεδριακά κέντρα και ξενοδοχεία συ-
χνά επικεντρώνονται στις ντόπιες πρώτες
ύλες µε σκοπό να προσφέρουν στους συµ-
µετέχοντες ή επισκέπτες τους µία πλήρη
ανάµνηση και όχι απλώς ένα γεύµα. Ποιος
δεν θα ήθελε ένα νόστιµο γεύµα; Όµως κα-
λό θα ήταν να αναρωτηθείτε: «Τι πραγµατι-
κά τρώµε σε κάθε µπουκιά;». Η απάντηση
µπορεί να είναι µόνο µία και αυτή είναι η
εξής: Παίρνουµε µία γεύση από τον πολιτι-
σµό και την ιστορία της περιοχής!
Η δύναµη του διατροφικού
πολιτισµού
Σε ένα πρώτο βασικό επίπεδο, το φαγη-
τό είναι µία συνιστώσα του τοπικού πολιτι-
σµού – ακριβώς όπως είναι η τέχνη, η µου-
σική, η αρχιτεκτονική, ο κινηµατογράφος, η
λογοτεχνία και το χιούµορ. Αυτό που τρώ-
µε, το πώς µπορούµε να το προετοιµάσου-
µε, τα πιάτα και τα σκεύη που χρησιµοποι-
ούµε, ακόµη και οι συνταγές που περνούν
από γενιά σε γενιά είναι όλα µέρος του δια-
τροφικού πολιτισµού της κάθε περιοχής. Η
δύναµη του διατροφικού πολιτισµού σε χώ-
ρες όπως είναι η Ιταλία και η Γαλλία είναι
εµφανής. Ίσως έχετε ακούσει για την πίτσα
ή το φουαγκρά.
Τρόφιµα αυτής της κατηγορίας έχουν
καταφέρει να λειτουργούν ως γαστρονοµι-
κοί πρέσβεις των περιοχών τους. Έτσι και
το ελληνικό πρωινό είναι ένα αξιέπαινο
πρόγραµµα που καταφέρνει να τοποθετή-
σει το ελληνικό τρόφιµο στο κατάλληλο ση-
µείο του τραπεζιού του τουρίστα.
Οι γαστροτουρίστες επιθυµούν να δοκι-
µάσουν άλλες κουζίνες, αλλά συχνά δεν
γνωρίζουν πολλά για αυτές, εκτός από τα
πιάτα που είναι διεθνώς αναγνωρίσιµα. Βέ-
βαια σε πολλές περιπτώσεις δεν γνωρίζουν
ούτε αυτά, καθώς τα µόνα µε τα οποία εί-
ναι εξοικειωµένοι είναι οι διάφορες παραλ-
λαγές των πιάτων. Για την Ελλάδα ενδεικτι-
κά αναφέρουµε τον µπακλαβά, τον ελληνι-
κό καφέ και το σουβλάκι. Εδώ µπορούµε
όλοι να συµφωνήσουµε ότι η γαστρονοµική
κουλτούρα στην Ελλάδα είναι πολύ πιο βα-
θιά από τα παραπάνω.
Οι διαφορές στην κουζίνα
Υπάρχει και µία άλλη οπτική σε αυτήν τη
διάσταση. Η διαφορά στη διατροφική κουλ-
τούρα µεταξύ γειτονικών πολιτειών των
ΗΠΑ, όπως είναι η Τζόρτζια και το Τενεσί, ή
σε γειτονικές χώρες, όπως είναι η Αυστρα-
λία και η Νέα Ζηλανδία, είναι λιγότερο εµ-
φανής σε τρίτους. Αυτό µπορεί να δηµι-
ουργήσει σύγχυση στους πιθανούς επισκέ-
πτες και η σύγχυση ή η έλλειψη πληροφό-
ρησης στους επισκέπτες σηµαίνει µείωση
πωλήσεων. Η Τζόρτζια είναι γνωστή για τη
ροδακινόπιτα, τα βραστά φιστίκια, το στι-
φάδο Brunswick και φυσικά την Coca-Cola.
Το Τενεσί φηµίζεται για το µπάρµπεκιου και
το ουίσκι. Οι διαφορές µεταξύ της κουζίνας
της Τζόρτζια και του Τενεσί θα είναι εύκολα
εµφανείς στους γαστροτουρίστες που ανα-
ζητούν και εκτιµούν αυτές τις διαφορές.
Άλλοι µπορούν να απολαύσουν αυτά τα
τρόφιµα χωρίς καν να συνειδητοποιούν την
πολιτιστική τους σηµασία.
Οι διαφορές στην κουζίνα µεταξύ των
περιοχών ανά την Ελλάδα µπορούν να πε-
ράσουν σε µεγάλο βαθµό απαρατήρητες
από τους επισκέπτες. Αλλά γιατί να µην κά-
νουµε την προσπάθεια να βοηθήσουµε
τους επισκέπτες να κατανοήσουν τις λιχου-
διές της κάθε περιοχής;
Για τα Ηνωµένα Έθνη, η ξεχωριστή τρο-
φή πολλών προορισµών θεωρείται ως στοι-
χείο της «άυλης πολιτιστικής κληρονο-
µιάς», σε αντίθεση µε τα πιο γνωστά απτά
πολιτιστικά αγαθά, όπως είναι ένα διάσηµο
µνηµείο ή ένας πίνακας ζωγραφικής. Μπο-
ρεί να µην είναι πάντα εύκολο να εξηγή-
σουµε πώς ένα πιάτο, όπως είναι το ιρλαν-
δέζικο στιφάδο, έχει εξελιχθεί σε τέτοιο
βαθµό σήµερα ώστε να αποτελεί άυλη κλη-
ρονοµιά. Μέχρι στιγµής, αποτελεί έκπληξη
το γεγονός ότι µόνο η Αρµενία και το Μεξι-
κό είχαν πιστοποιήσει τµήµατα της κουζί-
νας τους ως άυλα πολιτιστικά αγαθά από
την UNESCO. Πολλές ακόµη χώρες έχουν
τις αιτήσεις τους σε εκκρεµότητα µε την
έγκριση της UNESCO να αποτελεί το «ιερό
δισκοπότηρο» της µαγειρικής διατήρησης
του πολιτισµού. Αποτέλεσµα αυτού είναι
πολλές περιοχές να λαµβάνουν άλλα µέτρα
για την προστασία των γαστρονοµικών
τους πολιτισµών.
Γαστρονοµικός Τουρισµός
Ο κρυφός πλούτος